Astronomische Gebeurtenissen in September 2025 – 2 Eclipsen, Equinox & Meer
September is een droommaand voor sterrenkijkers! Deze maand biedt alles: een equinox, een zonsverduistering én een maansverduistering, een schitterende Saturnus, Venus die achter de maan verdwijnt, en nog veel meer. Om al deze gebeurtenissen te beleven heb je alleen onze gratis Sky Tonight app nodig – die helpt je moeiteloos hemellichamen boven je hoofd te vinden en zorgt ervoor dat je niets van de hoogtepunten mist. Laten we kijken wat september voor ons in petto heeft!
Inhoud
- Hemelkalender September: Wat is er deze Maand te Zien?
- Top 6 Astronomische Gebeurtenissen aan de Septemberhemel
- Maanfasen in September 2025
- Planeten aan de Hemel – September 2025
- Beste Sterrenbeelden – September 2025
- Meteorenregens – September 2025
- Hoe navigeer je aan de nachtelijke hemel?
- Samenvatting: Hemelverschijnselen in September 2025
Hemelkalender September: Wat is er deze Maand te Zien?
De data zijn weergegeven in Greenwich Mean Time (GMT), dus afhankelijk van je tijdzone kunnen ze variëren. Wil je de lokale tijd van een gebeurtenis weten? Gebruik dan de Sky Tonight app.
- 1 september: Piek van de Aurigiden (ZHR = 10); Venus (mag -3,9) dicht bij de Beehive Cluster (mag 3,1);
- 2 september: Mercurius (mag -1,3) dicht bij Regulus (mag 1,4);
- 4 september: Lunaire occultatie van Pluto (mag 14,4);
- 6 september: Uranus begint retrograde beweging;
- 7 september: Volle Maan; Totale maansverduistering 🌟;
- 8 september: Maan dicht bij Saturnus (mag 0,7) en Neptunus (mag 7,8);
- 9 september: Piek van de september ε-Perseïden (ZHR = 5);
- 12 september: Lunaire occultatie van de Pleiaden (mag 1,2) 🌟, Maan dicht bij Uranus (mag 5,7)
- 13 september: Mars (mag 1,6) dicht bij Spica (mag 1,0), Mercurius in bovenconjunctie met de Zon
- 14 september: Laatste Kwartier Maan;
- 16 september: Maan dicht bij Jupiter (mag -2,0) en Pollux (mag 1,2);
- 17 september: Maan dicht bij de Beehive Cluster (mag 3,1)
- 19 september: Maan dicht bij Regulus (mag 1,4) en Venus (mag -3,9) 🌟, Lunaire occultatie van Venus (mag -3,9) 🌟;
- 21 september: Saturnus (mag 0,6) in oppositie 🌟; Gedeeltelijke zonsverduistering 🌟; Nieuwe Maan;
- 22 september: September-equinox 🌟; Maan dicht bij Mercurius (mag -1,0)
- 23 september: Neptunus (mag 7,8) in oppositie; Maan dicht bij Spica (mag 1,0)
- 24 september: Maan dicht bij Mars (mag 1,6)
- 27 september: Piek van de Sextantiden (ZHR = 5); Lunaire occultatie van Antares (mag 1,0);
- 29 september: Eerste Kwartier Maan.
*De gemarkeerde gebeurtenissen zijn de meest opvallende van de maand.
Over magnitude: de zwakste magnitude die zichtbaar is met het blote oog in stedelijke gebieden met matige lichtvervuiling is ongeveer 4. De limiet voor een optisch instrument hangt af van het type, maar overschrijdt zelden magnitude 11.
Top 6 Astronomische Gebeurtenissen aan de Septemberhemel
Totale Maansverduistering – 7 september
Op 7 september, van 17:30 tot 18:52 GMT, siert een totale maansverduistering de nachtelijke hemel. Tijdens de totaliteit krijgt de Maan een opvallende roodachtige kleur door het zonlicht dat wordt gebroken door de aardatmosfeer — een fenomeen dat vaak een “Bloedmaan” wordt genoemd. De verduistering is zichtbaar vanuit Europa, Azië, Australië, Afrika, het westen van Noord-Amerika, het oosten van Zuid-Amerika, de Grote, Atlantische en Indische Oceaan, het Noordpoolgebied en Antarctica. Tijdens de verduistering staat de Maan in het sterrenbeeld Waterman. Je hebt geen telescoop nodig, maar met een verrekijker of kleine telescoop kun je de subtiele kleurverschillen op het maanoppervlak nog beter bewonderen.
Een totale maansverduistering — of Bloedmaan — is een van de meest indrukwekkende hemelverschijnselen die je met het blote oog kunt zien. Maar ben jij er écht klaar voor? Test je kennis met onze leuke eclipsquiz! Ontdek boeiende feiten over zons- en maansverduisteringen, leer over veelvoorkomende misvattingen en bereid je optimaal voor op dit zeldzame fenomeen.
Lunaire Occultatie van de Pleiaden – 12 september
In de vroege uren van 12 september zal de Maan voor de Pleiaden-sterrenhoop (mag 1,6) langs bewegen en de sterren tijdelijk aan het zicht onttrekken tussen ongeveer 08:30 en 10:50 GMT. Deze lunaire occultatie is zichtbaar tussen lengtegraden 20°O en 90°O en breedtegraden 20°N en 60°N. Dat omvat onder andere Noord-Afrika, Oost-Europa en West-Azië. Buiten deze regio’s beweegt de Maan tot binnen 1° van de Pleiaden.
Omdat de Maan dan in een wassende gibbeusfase staat, zal ze de helderste sterren van de cluster niet overstralen. Geniet van het bijzondere schouwspel waarbij de sterren één voor één achter de Maan verdwijnen!
Lees meer: Hoe je de Pleiaden kunt zien
Venus, Maan & Regulus; Lunaire Occultatie van Venus – 19 september
Op 19 september komen Venus (mag -3,9), Regulus (mag 1,4) en de sikkelmaan samen in het sterrenbeeld Leeuw. Deze hemelse ontmoeting is in de vroege ochtend overal op aarde te zien. Je kunt het opvallende trio met het blote oog waarnemen, of gebruik een telescoop om Venus en de Maan van dichtbij te verkennen.
Bovendien passeert de Maan tussen 10:34 en 14:26 GMT voor Venus (mag -3,9) langs – de stralende Morgenster. Deze zeldzame lunaire occultatie is zichtbaar vanuit Afrika, Europa, West-Rusland, Canada, Groenland en Azië. In andere gebieden staat Venus tot op slechts 0°48' van de Maan.
Lees meer: Venus: De Helderste Planeet
Saturnus in Oppositie – 21 september
Op 21 september bereikt Saturnus zijn oppositie, wat betekent dat het de beste tijd van het jaar is om de planeet met ringen te bekijken. Tijdens deze gebeurtenis staat Saturnus recht tegenover de Zon aan de hemel. De planeet komt op bij zonsondergang en is de hele nacht te zien, met een maximale helderheid van magnitude 0,6. Zoek Saturnus in het sterrenbeeld Vissen, waar hij met een stabiele gouden gloed alle nabije sterren overstraalt.
Lees meer: Saturnus: De Planeet met Ringen
Gedeeltelijke Zonsverduistering – 21 september
21 september biedt een dubbel spektakel voor hemelwaarnemers! Op dezelfde dag als de oppositie van Saturnus vindt in delen van de wereld een gedeeltelijke zonsverduistering plaats. Tussen 17:29 en 21:53 GMT schuift de Maan voor de Zon langs en bedekt tot 85,5% van de zonneschijf. De eclips is zichtbaar vanuit Australië, Nieuw-Zeeland, Antarctica en de eilanden in de Grote Oceaan.
Let op: kijk nooit zonder bescherming rechtstreeks naar de Zon. Gebruik een gecertificeerde eclipsbril of een zonnefilter – gewone zonnebrillen of optiek zijn niet veilig.
Wil je geen enkele zons- of maansverduistering missen? Bewaar onze regelmatig bijgewerkte infographic met 5 komende eclipsen, zodat je altijd voorbereid bent op het volgende hemelspektakel!
September-Equinox – 22 september
Op 22 september vindt de equinox plaats – het moment waarop de aardas noch naar de Zon toe, noch ervan af helt. Hierdoor zijn dag en nacht vrijwel even lang, hoewel niet exact gelijk. Voor het Noordelijk Halfrond luidt dit het begin van de astronomische herfst in, terwijl het voor het Zuidelijk Halfrond het begin van de lente betekent.
Hoewel de equinox geen opvallend visueel fenomeen is, speelt het een cruciale rol in onze tijdrekening en heeft het wereldwijd een diepe culturele betekenis.
Denk je alles te weten over solstitia en equinoxen? Test je kennis met onze leuke quiz over zonnewendes en equinoxen!
Maanfasen in September 2025
- Volle Maan: 7 september, 18:09 GMT (14:09 EDT)
- Laatste Kwartier: 14 september, 10:33 GMT (06:33 EDT)
- Nieuwe Maan: 21 september, 19:54 GMT (15:54 EDT)
- Eerste Kwartier: 29 september, 23:54 GMT (19:54 EDT)
Volle Maan – 7 september
De Volle Maan op 7 september om 18:09 GMT wordt een memorabel gezicht. In sommige regio’s valt dit samen met een totale maansverduistering, waarbij de Maan een dieprode gloed krijgt — ook wel een Bloedmaan genoemd. Maar zelfs buiten het eclipsgebied is de Volle Maan absoluut de moeite waard om te bekijken.
Deze maand staat de Volle Maan in het sterrenbeeld Waterman, met de goudgele Saturnus helder in de buurt. Traditioneel wordt de septembermaan ook wel de Maïsmaan genoemd, een naam afkomstig van de inheemse volkeren van Noord-Amerika, omdat deze periode samenviel met de oogst van maïs.
Lees meer: Rode Maïsmaan
Nieuwe Maan – 21 september
De Nieuwe Maan vindt plaats op 21 september om 19:54 GMT. Deze samenstand valt samen met een gedeeltelijke zonsverduistering, die zichtbaar is in delen van Australië, Nieuw-Zeeland, Antarctica en de eilanden in de Grote Oceaan. Hoewel de eclips alleen op bepaalde plekken zichtbaar is, levert de maanloze nacht een unieke kans op voor iedereen: de perfecte tijd om de sterrenrijke hemel van de Melkweg te verkennen of om nevels, sterrenhopen en verre sterrenstelsels vast te leggen zonder storend maanlicht.
Lees meer: Diepzonnige Objecten in September
Planeten aan de Hemel – September 2025
Planeten Zichtbaar op het Noordelijk Halfrond – September 2025
Mercurius (Leeuw, Maagd): Zichtbaar laag boven de oostelijke horizon in de ochtend gedurende de eerste helft van de maand. Wordt helderder van magnitude -1,2 naar -0,5 naarmate hij dichter bij de Zon komt, maar wordt tegelijk moeilijker te zien. Op 13 september bereikt hij bovenconjunctie met de Zon en verdwijnt dan uit zicht.
Venus (Kreeft, Leeuw): Schittert als de opvallende “Morgenster” in het oosten met een magnitude van -3,9. Op 19 september staat Venus samen met Regulus en de dunne afnemende maansikkel. In sommige regio’s is op die dag een lunaire occultatie van Venus te zien.
Mars (Maagd): Zeer laag zichtbaar in de avondhemel begin september, maar verdwijnt al snel in de zonnegloed. Niet gunstig voor waarnemingen. Heeft een constante magnitude van 1,6.
Jupiter (Tweelingen): Komt na middernacht op en blijft zichtbaar tot zonsopkomst. Wordt iets helderder van magnitude -2,0 naar -2,1 tegen het einde van de maand.
Saturnus (Vissen): Uitstekend geplaatst voor waarneming, bereikt oppositie op 21 september en is de hele nacht zichtbaar. Schittert op zijn helderst met een magnitude van 0,7 tot 0,6. Door een telescoop zijn de ringen van Saturnus bijna van opzij te zien, met een hellingshoek van slechts 2 graden, en zijn er ook banden en details op het planeetoppervlak te onderscheiden.
Uranus (Stier): Komt vroeg in de avond op en is zichtbaar vanaf middernacht. Begint zijn retrograde beweging op 6 september. Te zwak om met het blote oog te zien, maar met een verrekijker of telescoop zichtbaar op een magnitude van 5,7 tot 5,6.
Neptunus (Vissen): Zeer goed geplaatst voor observatie, bereikt oppositie op 23 september en is de hele nacht zichtbaar op een magnitude van 7,8. Een verrekijker of telescoop is vereist om deze verre planeet te zien.
Planeten Zichtbaar op het Zuidelijk Halfrond – September 2025
Mercurius (Leeuw, Maagd): Moeilijk te zien deze maand, omdat hij op 13 september bovenconjunctie met de Zon bereikt en opgaat in de zonnegloed. Mogelijk alleen zichtbaar laag aan de oostelijke ochtendhemel tegen het einde van de maand. Wordt helderder van magnitude -1,2 naar -0,5, maar blijft lastig waar te nemen.
Venus (Kreeft, Leeuw): De stralende “Morgenster” met een magnitude van -3,9 is laag in het noordoosten te zien. Op 19 september komt Venus samen met Regulus en de dunne maansikkel. In sommige regio’s vindt op die dag een lunaire occultatie van Venus plaats.
Mars (Maagd): Slecht geplaatst voor observatie, nauwelijks zichtbaar in het westen bij zonsondergang en verdwijnt snel in het zonlicht. Heeft een constante magnitude van 1,6.
Jupiter (Tweelingen): Komt kort na middernacht op in het noordoosten en blijft zichtbaar tot zonsopgang. Wordt iets helderder van magnitude -2,0 naar -2,1 aan het eind van de maand.
Saturnus (Vissen): Biedt de beste zichtbaarheid van het jaar en bereikt oppositie op 21 september. Schijnt fel met een magnitude van 0,7 tot 0,6 en is de hele nacht zichtbaar — komt op in de avond, staat het hoogst rond middernacht en gaat onder bij zonsopkomst. Door een telescoop lijken de ringen bijna recht opzij te staan met een helling van slechts 2 graden; je kunt ook banden en details op de planeet waarnemen.
Uranus (Stier): Komt in de vroege avond op en is rond middernacht het best zichtbaar. Begint retrograde beweging op 6 september. Te zwak voor het blote oog, maar met een verrekijker of telescoop te zien bij een magnitude van 5,7–5,6.
Neptunus (Vissen): Zeer goed geplaatst voor observatie, bereikt oppositie op 23 september en is de hele nacht zichtbaar bij een magnitude van 7,8. Verrekijker of telescoop vereist om deze verre ijsreus te zien.
Beste Sterrenbeelden – September 2025
In september zijn er in beide hemisferen opvallende sterrenbeelden te zien. Kijk langs de ecliptica naar de dierenriemsterrenbeelden: Vissen, Waterman, Steenbok en Boogschutter zijn goed zichtbaar vanuit zowel het noordelijk als het zuidelijk halfrond, terwijl Schorpioen een echte blikvanger blijft in het zuiden. Het “13e dierenriemsterrenbeeld”, Slangendrager (Ophiuchus), is deze maand ook eenvoudig waar te nemen vanuit beide hemisferen. Buiten de dierenriem kunnen sterrenkijkers nog steeds genieten van het Zomerdriehoek-asterisme (Arend, Zwaan en Lier), terwijl ook Pegasus en Andromeda steeds hoger aan de hemel komen te staan. Er is zelfs een kans om Piscis Austrinus te spotten – een zuidelijk sterrenbeeld met de heldere ster Fomalhaut, laag aan de zuidelijke hemel van het noordelijk halfrond.
Meteorenregens – September 2025
Er pieken deze maand slechts drie kleine meteorenregens — de Aurigiden op 1 september, de September Epsilon (ε) Perseïden op 9 september, en de Dag-Sextantiden op 27 september.
De Aurigiden bereiken hun piek op 1 september rond 03:00 GMT en produceren maximaal 10 meteoren per uur. De waarnemingsomstandigheden zijn matig, want de half verlichte Maan blijft het grootste deel van de nacht zichtbaar en kan veel meteoren overstralen.
De Epsilon Perseïden zijn veel zwakker dan hun naamgenoten in augustus en produceren slechts 5 meteoren per uur op hun piek. Bovendien vindt de piek slechts twee dagen na de Volle Maan plaats, waardoor het maanlicht de zichtbaarheid nog verder belemmert.
De Dag-Sextantiden (ZHR = 5) verschijnen — zoals de naam al doet vermoeden — overdag, omdat hun radiant dicht bij de Zon ligt. De meeste meteoren worden daardoor door het zonlicht overstraald, maar bij zonsopgang kun je in de vroege schemering nog wat “vallende sterren” zien. Kijk rond 4 of 5 uur ‘s ochtends, voordat de Zon opkomt. Lees meer over astronomische verschijnselen die overdag zichtbaar kunnen zijn.
Lees meer: Meteorenregens in september
Hoe navigeer je aan de nachtelijke hemel?
Wil je sterren en planeten herkennen aan de hemel? Probeer dan de Sky Tonight app op je telefoon. Het is een soort sterrenkaart die precies laat zien wat er boven je hoofd staat. En het beste is: je hebt geen internet nodig zodra je de app hebt geïnstalleerd. Dus zelfs als je aan het kamperen of wandelen bent, werkt hij nog steeds.
Open gewoon de app, richt je telefoon naar de lucht, en je ziet meteen de namen van sterrenbeelden, sterren en meer. Wil je nog beter leren hoe je de nachtelijke hemel kunt verkennen? Bekijk dan deze uitlegvideo’s over het gebruik van de app.
Samenvatting: Hemelverschijnselen in September 2025
September 2025 zit boordevol spectaculaire astronomische gebeurtenissen, waaronder een totale maansverduistering, een gedeeltelijke zonsverduistering, Saturnus in oppositie, lunaire occultaties van Venus en de Pleiaden, en de september-equinox. Gebruik de gratis Sky Tonight app om eenvoudig door de sterrenhemel te navigeren en niets te missen!
