Spica: De Helderste Ster van Maagd
Zeg hallo tegen Spica, de heldere blauwachtige Alpha-ster van Maagd! Deze verbluffende ster verschijnt vaak dicht bij de maan en planeten aan de hemel. Wil je ervoor zorgen dat je het ziet? Laat de Star Walk 2 app je er direct naartoe leiden. Ontdek meer over Spica en zijn komende hemelverschijnselen.
Inhoud
- Spica: sleutelgegevens
- Hoe vind je Spica
- Wanneer Spica te zien
- De helderste ster van Maagd, Spica, is eigenlijk 2 sterren
- Meer feiten over Spica
- Wat is Spica: de kern
Spica: sleutelgegevens
- Officiële namen: Spica, Alpha Virginis, α Vir
- Alternatieve namen: Azimech, Spica Virginis
- Catalogusbenamingen: 67 Virginis, HD 116658, HIP 65474, HR 5056
- Sterrenbeeld: Maagd
- Type ster: dubbelstersysteem
- Rechte klimming: 13u 25m 11.58s
- Declinatie: −11° 09′ 40.8″
- Schijnbare magnitude: 1.0
- Massa: 11.43 zonnemassa's
- Luminositeit: 20,512 L
- Straal: 7.47 zonneradius
- Oppervlaktetemperatuur: 20,900 K
- Afstand van de Aarde: 250 lichtjaar
- Rotatieperiode: 4 dagen
Hoe vind je Spica
De blauw-witte ster Spica in het sterrenbeeld Maagd is helder genoeg (mag 1.0) om met het blote oog te zien. Hier is wat je kan helpen om de locatie van Spica te vinden.
Gebruik de Grote Beer
Een manier om Spica te lokaliseren is door gebruik te maken van de Grote Beer – een van de meest herkenbare sterpatronen aan de hemel. Verleng de bocht van de steel van de Grote Beer om Arcturus te vinden, en ga dan ongeveer even ver door om Spica te bereiken.
Gebruik sterrenkijk-apps
Een andere handige manier om Spica te vinden is door het gebruik van een sterrenkijk-app zoals Sky Tonight. Het biedt realtime informatie over hemellichamen en hun locaties. Met deze gratis app kun je Spica in een paar eenvoudige stappen vinden:
- Open de zoekbalk van de app en typ “Spica.”
- Tik op de blauwe doelknop rechts van het overeenkomende resultaat. De app toont je de positie van de ster op de sterrenkaart.
- Tik op de blauwe kompasknop rechtsonder op het scherm. De app gebruikt de locatie van je apparaat om het schermbeeld met de echte hemel boven je uit te lijnen.
- Volg de witte pijl totdat je Spica op het scherm en in de echte hemel ziet.
Wanneer Spica te zien
Als onderdeel van een dierenriemconstellatie, kan Spica in bepaalde maanden aan de hemel worden gezien. De beste tijd om de ster te observeren is van maart tot eind juni. Houd er rekening mee dat van half september tot eind oktober de Zon Maagd bezoekt, dus Spica bevindt zich overdag aan de hemel.
Bekijk Spica naast de Maan
Spica is een van de vier helderste sterren die zeer dicht bij de ecliptica liggen — het jaarlijkse pad van de Zon langs de hemel (de andere drie zijn Antares, Regulus en Aldebaran). Omdat Spica zo dicht bij dit pad staat, passeren de Maan en de planeten vaak in haar buurt. Laten we kijken naar de komende gebeurtenissen waarbij Spica een rol speelt.
14 december 2025: Maan en Spica
- Tijd van dichtste nadering: 16:17 GMT
- Afstand van dichtste nadering: 1°43'
- Tijd van conjunctie: 17:07 GMT
- Conjunctieafstand: 1°49'
Op 14 december ontmoet de blauwachtige Spica (mag 0.97) de afnemende maansikkel (28% verlicht). De objecten verschijnen laag aan de oost-zuidoostelijke hemel laat in de nacht. Ze zijn met het blote oog zichtbaar in het sterrenbeeld Maagd.
Je ziet vaak heldere stippen in de buurt van de Maan. Naast Spica kunnen dit ook andere heldere objecten zijn, zoals Venus of Jupiter. Om op de hoogte te blijven van wanneer de Maan de planeten ontmoet, lees ons speciale artikel.
Je kunt ook af en toe het tabblad “Events” in de kalender van Sky Tonight bekijken: daar vind je veel nuttige informatie over alles wat er gebeurt aan de nachtelijke hemel (bekijk onze video en zie het zelf).
10 januari 2026: Maan en Spica
- Tijd van dichtste nadering: 21:12 GMT
- Afstand van dichtste nadering: 1°45'
- Tijd van conjunctie: 23:18 GMT
- Conjunctieafstand: 2°05'
Op 10 januari verschijnt Spica (mag 1.0) naast de Laatste Kwartiermaan. Het paar komt rond of na middernacht op, afhankelijk van je locatie. Ze zijn gemakkelijk met het blote oog te zien. Je kunt ook een verrekijker gebruiken om de maanmaria en kraters te bekijken — de kwartierfase is een van de beste momenten om de Maan met optiek te observeren.
7 februari 2026: Maan en Spica
- Tijd van dichtste nadering: 08:49 GMT
- Afstand van dichtste nadering: 2°26'
- Tijd van conjunctie: 10:15 GMT
- Conjunctieafstand: 2°33'
Op 7 februari verschijnt Spica (mag 1.0) naast de afnemende gibbeuze Maan (73% verlicht). Het paar komt laag op aan de oost–zuidoostelijke hemel rond middernacht, afhankelijk van je locatie. De Maan en Spica zijn met het blote oog zichtbaar. Door het sterke maanlicht kan Spica echter moeilijker te zien zijn, dus gebruik een verrekijker voor een helderder zicht op de blauwige ster naast de Maan.
De helderste ster van Maagd, Spica, is eigenlijk 2 sterren
Spica is niet één enkele ster: het is een dubbelsterrensysteem, dat bestaat uit twee sterren bekend als Spica A en Spica B. Deze sterren draaien zo dicht om elkaar heen dat ze zelfs door een telescoop niet als twee sterren kunnen worden onderscheiden. Bovendien vervormt hun onderlinge zwaartekracht ze tot een ovale vorm.
Spica A
Spica A is de grotere en massievere ster van het paar. Het is een blauw-witte reusster die met een lichtkracht schijnt die meer dan 2.000 keer die van onze Zon is: 80% van het licht in het sterrensysteem komt van Spica A. Met een diameter die ongeveer 10 keer groter is dan die van de Zon, is Spica A een indrukwekkend hemellichaam.
Spica B
Spica B is een kleinere en minder massieve component van het sterrensysteem. Het is een blauw-witte hoofdreeksster, wat betekent dat het nog steeds waterstof in zijn kern verbrandt. Hoewel kleiner dan Spica A, is Spica B nog steeds zeven keer groter dan onze Zon.
Meer feiten over Spica
Heldere ster aan de nachtelijke hemel
Spica is de helderste ster in het sterrenbeeld Maagd. Bovendien staat het gerangschikt als de 15e helderste ster in het algemeen (of 16e, als je de Zon meetelt).
Korenaar in de hand van Maagd
De naam "Spica" komt van het Latijnse woord voor "korenaar", omdat het een enkele halm tarwe voorstelt die wordt vastgehouden door Demeter - de godin van de landbouw in de Griekse mythologie, die geassocieerd werd met het sterrenbeeld Maagd.
Gidsster
Spica staat vermeld onder de 57 navigatiesterren. Vanwege zijn helderheid en nabijheid tot de ecliptica wordt Spica vaak gebruikt als een navigatiepunt voor ruimtevaartuigen en satellieten.
Onderdeel van de Lente Driehoek en de Grote Diamant
Spica maakt deel uit van twee asterismen: de Lente Driehoek (samen met Arcturus in het sterrenbeeld Ossenhoeder en Regulus in het sterrenbeeld Leeuw), en de Grote Diamant (samen met Arcturus in het sterrenbeeld Ossenhoeder, Denebola in het sterrenbeeld Leeuw, en Cor Caroli in de Jachthonden).
De verduisteringen van Spica komen in cycli
Spica ligt ongeveer 2° ten zuiden van de ecliptica. Ondertussen zwerft de Maan tussen 5° ten noorden en 5° ten zuiden van de ecliptica en keert elke 18,6 jaar terug naar dezelfde positie. Deze geometrie veroorzaakt lange perioden waarin de Maan net boven of onder Spica passeert, gevolgd door meerdere maanden waarin ze er regelmatig voorlangs schuift — wat een cyclus van verduisteringen* oplevert.
De laatste verduisteringencyclus liep van 16 juni 2024 tot 17 november 2025. Nu passeert de Maan elke maand ten zuiden van Spica. De volgende reeks van ongeveer 20 verduisteringen (waaronder gedeeltelijke en grazende verduisteringen) zal plaatsvinden tussen 12 februari 2031 en 15 juli 2032. Daarna zal de Maan zich enkele jaren ten noorden van Spica bevinden voordat ze de ster opnieuw ontmoet op 4 januari 2043.
*Een verduistering vindt plaats wanneer de Maan voor een verder gelegen hemelobject, zoals een ster of planeet, schuift en het tijdelijk aan het zicht onttrekt in sommige regio’s op aarde.
Wat is Spica: de kern
Spica is de helderste ster in het sterrenbeeld Maagd. De ster passeert vaak dichtbij de Maan en planeten – de volgende evenementen staan vermeld in de sectie "Wanneer Spica te zien" van dit artikel. Je kunt Spica lokaliseren door de Grote Beer te gebruiken of sterrenkijk-apps zoals Sky Tonight en Star Walk 2.
