Spica: De Helderste Ster van Maagd
Zeg hallo tegen Spica, de heldere blauwachtige Alpha-ster van Maagd! Deze verbluffende ster verschijnt vaak dicht bij de maan en planeten aan de hemel. Wil je ervoor zorgen dat je het ziet? Laat de Star Walk 2 app je er direct naartoe leiden. Ontdek meer over Spica en zijn komende hemelverschijnselen.
Inhoud
- Spica: sleutelgegevens
- Hoe vind je Spica
- Wanneer Spica te zien
- De helderste ster van Maagd, Spica, is eigenlijk 2 sterren
- Meer feiten over Spica
- Wat is Spica: de kern
Spica: sleutelgegevens
- Officiële namen: Spica, Alpha Virginis, α Vir
- Alternatieve namen: Azimech, Spica Virginis
- Catalogusbenamingen: 67 Virginis, HD 116658, HIP 65474, HR 5056
- Sterrenbeeld: Maagd
- Type ster: dubbelstersysteem
- Rechte klimming: 13u 25m 11.58s
- Declinatie: −11° 09′ 40.8″
- Schijnbare magnitude: 1.0
- Massa: 11.43 zonnemassa's
- Luminositeit: 20,512 L
- Straal: 7.47 zonneradius
- Oppervlaktetemperatuur: 20,900 K
- Afstand van de Aarde: 250 lichtjaar
- Rotatieperiode: 4 dagen
Hoe vind je Spica
De blauw-witte ster Spica in het sterrenbeeld Maagd is helder genoeg (mag 1.0) om met het blote oog te zien. Hier is wat je kan helpen om de locatie van Spica te vinden.
Gebruik de Grote Beer
Een manier om Spica te lokaliseren is door gebruik te maken van de Grote Beer – een van de meest herkenbare sterpatronen aan de hemel. Verleng de bocht van de steel van de Grote Beer om Arcturus te vinden, en ga dan ongeveer even ver door om Spica te bereiken.
Gebruik sterrenkijk-apps
Een andere handige manier om Spica te vinden is door het gebruik van een sterrenkijk-app zoals Sky Tonight. Het biedt realtime informatie over hemellichamen en hun locaties. Met deze gratis app kun je Spica in een paar eenvoudige stappen vinden:
- Open de zoekbalk van de app en typ “Spica.”
- Tik op de blauwe doelknop rechts van het overeenkomende resultaat. De app toont je de positie van de ster op de sterrenkaart.
- Tik op de blauwe kompasknop rechtsonder op het scherm. De app gebruikt de locatie van je apparaat om het schermbeeld met de echte hemel boven je uit te lijnen.
- Volg de witte pijl totdat je Spica op het scherm en in de echte hemel ziet.
Wanneer Spica te zien
Als onderdeel van een dierenriemconstellatie, kan Spica in bepaalde maanden aan de hemel worden gezien. De beste tijd om de ster te observeren is van maart tot eind juni. Houd er rekening mee dat van half september tot eind oktober de Zon Maagd bezoekt, dus Spica bevindt zich overdag aan de hemel.
Bekijk Spica naast de Maan
Spica ligt heel dicht bij de ecliptica — het jaarlijkse pad van de Zon aan de hemel —, waardoor de Maan en de planeten er vaak langs komen. Soms bedekt de Maan Spica zelfs; dat korte spelletje verstoppertje heet een verduistering (occultatie).
In november 2025 eindigt de huidige cyclus van Spica-verduisteringen. De volgende cyclus begint op 12 februari 2031. Vanaf die datum zal de Maan elke maand direct over de ster heen trekken, afhankelijk van waar je je bevindt.
Waarom zijn er zulke cycli? Spica ligt ongeveer 2° ten zuiden van de ecliptica. Ondertussen beweegt de Maan tussen 5° noord en 5° zuid van die lijn, waarbij ze elke 18,6 jaar een cyclus voltooit. Die geometrie zorgt voor lange perioden waarin de Maan net boven of onder Spica langsgaat, gevolgd door maanden waarin ze er recht voorlangs trekt — een reeks verduisteringen dus.
De huidige cyclus loopt van 16 juni 2024 tot 17 november 2025. Daarna zal de Maan elke maand ten zuiden van Spica passeren. De volgende reeks van ongeveer 20 verduisteringen vindt plaats tussen 12 februari 2031 en 15 juli 2032. Vervolgens beweegt de Maan jarenlang ten noorden van Spica totdat ze de ster weer ontmoet op 4 januari 2043.
Laten we nu de komende gebeurtenissen rond Spica bekijken.
2 november: Venus en Spica
- Tijd van dichtste nadering: 08:04 GMT
- Afstand: 3°30'
Op 2 november ontmoet de blauwachtige Spica (mag 1.0) de heldere Venus (mag -3.9) aan de ochtendhemel. Kijk vóór zonsopkomst naar de oostelijke horizon. Beide objecten zijn met het blote oog te zien. De stralende Venus en Spica, het juweel van de Maagd, vormen samen een prachtig onderwerp voor een foto bij zonsopkomst.
Je kunt vaak heldere stippen bij de Maan zien. Naast Spica kunnen dat ook andere hemellichamen zijn, zoals Venus of Jupiter. Lees ons artikel over wanneer de Maan de planeten ontmoet om op de hoogte te blijven.
Kijk ook af en toe in het tabblad “Evenementen” van de Sky Tonight-kalender: daar vind je veel nuttige info over alles wat zich aan de nachtelijke hemel afspeelt (bekijk onze video om het zelf te zien).
17 november 2025: Maan en Spica; maansverduistering van Spica – de laatste tot 12 februari 2031!
- Begin verduistering: 08:59 GMT
- Einde verduistering: 10:40 GMT
- Dichtste nadering: 10:01 GMT
- Afstand: 1°54'
- Tijd conjunctie: 12:25 GMT
- Afstand conjunctie: 2°06'
Op 17 november 2025 zal de Maan, verlicht voor 7,9%, dicht bij Spica (mag 1.0) verschijnen in het sterrenbeeld Maagd. Je kunt dit schouwspel met het blote oog of een verrekijker bewonderen. Als extraatje vindt dan de laatste maansverduistering van Spica in zes jaar plaats! Ze is alleen zichtbaar vanuit delen van Zuid-Amerika en Antarctica. De volgende verduistering van Spica is op 12 februari 2031. Daarna zal de Maan elke maand ten zuiden van Spica bewegen en de ster pas in 2031 opnieuw bedekken.
Wil je weten of de verduistering van Spica zichtbaar is vanaf jouw locatie? Open het evenement in de kalender van de Sky Tonight-app: je ziet dan de lokale zichtbaarheidstijden of een melding dat het evenement niet zichtbaar is.
De helderste ster van Maagd, Spica, is eigenlijk 2 sterren
Spica is niet één enkele ster: het is een dubbelsterrensysteem, dat bestaat uit twee sterren bekend als Spica A en Spica B. Deze sterren draaien zo dicht om elkaar heen dat ze zelfs door een telescoop niet als twee sterren kunnen worden onderscheiden. Bovendien vervormt hun onderlinge zwaartekracht ze tot een ovale vorm.
Spica A
Spica A is de grotere en massievere ster van het paar. Het is een blauw-witte reusster die met een lichtkracht schijnt die meer dan 2.000 keer die van onze Zon is: 80% van het licht in het sterrensysteem komt van Spica A. Met een diameter die ongeveer 10 keer groter is dan die van de Zon, is Spica A een indrukwekkend hemellichaam.
Spica B
Spica B is een kleinere en minder massieve component van het sterrensysteem. Het is een blauw-witte hoofdreeksster, wat betekent dat het nog steeds waterstof in zijn kern verbrandt. Hoewel kleiner dan Spica A, is Spica B nog steeds zeven keer groter dan onze Zon.
Meer feiten over Spica
Heldere ster aan de nachtelijke hemel
Spica is de helderste ster in het sterrenbeeld Maagd. Bovendien staat het gerangschikt als de 15e helderste ster in het algemeen (of 16e, als je de Zon meetelt).
Korenaar in de hand van Maagd
De naam "Spica" komt van het Latijnse woord voor "korenaar", omdat het een enkele halm tarwe voorstelt die wordt vastgehouden door Demeter - de godin van de landbouw in de Griekse mythologie, die geassocieerd werd met het sterrenbeeld Maagd.
Gidsster
Spica staat vermeld onder de 57 navigatiesterren. Vanwege zijn helderheid en nabijheid tot de ecliptica wordt Spica vaak gebruikt als een navigatiepunt voor ruimtevaartuigen en satellieten.
Onderdeel van de Lente Driehoek en de Grote Diamant
Spica maakt deel uit van twee asterismen: de Lente Driehoek (samen met Arcturus in het sterrenbeeld Ossenhoeder en Regulus in het sterrenbeeld Leeuw), en de Grote Diamant (samen met Arcturus in het sterrenbeeld Ossenhoeder, Denebola in het sterrenbeeld Leeuw, en Cor Caroli in de Jachthonden).
Wat is Spica: de kern
Spica is de helderste ster in het sterrenbeeld Maagd. De ster passeert vaak dichtbij de Maan en planeten – de volgende evenementen staan vermeld in de sectie "Wanneer Spica te zien" van dit artikel. Je kunt Spica lokaliseren door de Grote Beer te gebruiken of sterrenkijk-apps zoals Sky Tonight en Star Walk 2.
