Lentedriehoek: Sterrenpatroon kondigt nieuw seizoen aan
De Lentedriehoek wordt gevormd door drie heldere sterren en straalt duidelijk aan de hemel, wat het ideale moment biedt voor sterrenkijkers om het nieuwe seizoen te verwelkomen. Of je nu een beginner bent of een ervaren astronoom, apps zoals Sky Tonight maken het makkelijker om deze sterren te vinden en te volgen. Lees verder en ontdek hoe je deze hemelse driehoek kunt spotten en onderweg prachtige nachthemel-objecten kunt verkennen!
Inhoud
- Lentedriehoek: basisfeiten
- De Lentedriehoek waarnemen
- Sterren van de Lentedriehoek
- Deep-sky objecten in de Lentedriehoek
- Lentedriehoek: samenvatting
Lentedriehoek: basisfeiten
- Rechte klimming: 10u09 tot 14u17
- Declinatie: +19°06' tot -11°15'
- Oppervlakte: 880 vierk. graden
- Heldere ster: Arcturus
- Best zichtbaar in: april
De Lentedriehoek verbindt Arcturus uit Boötes, Spica uit Maagd en Regulus (of Denebola, voor de kleinere versie) uit Leeuw. De ecliptica kruist dit sterrenpatroon, waardoor de Maan, de Zon en de planeten het regelmatig passeren.
De Lentedriehoek is groter dan zijn zomerse tegenhanger: bijna net zo groot als de Winterzeshoek. Ondanks zijn formaat is dit patroon minder bekend.
Is de Lentedriehoek een sterrenbeeld?
Nee, de Lentedriehoek is geen sterrenbeeld maar een asterisme – een opvallend sterrenpatroon dat niet behoort tot de officiële 88 sterrenbeelden.
De Lentedriehoek waarnemen
Hoe vind je de Lentedriehoek?
-
Begin met Arcturus: Arcturus is de helderste ster van de Lentedriehoek en een van de helderste sterren aan de hemel. Om hem te vinden, zoek eerst naar de Grote Beer, een asterisme in het sterrenbeeld Ursa Major. Volg vervolgens de kromming van het handvat van de Grote Beer. Dit leidt je direct naar Arcturus.
-
Vind Spica: Heb je Arcturus gevonden, volg dan een rechte lijn van Arcturus naar Spica. Spica is de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd en bevindt zich ten zuidoosten van Arcturus.
-
Zoek Regulus: De derde ster van de Lentedriehoek is Regulus, die zich in het sterrenbeeld Leeuw bevindt. Kijk vanuit Arcturus en Spica naar het westen. Daar zie je het asterisme de Sikkel, dat eruitziet als een omgekeerd vraagteken. Regulus bevindt zich aan de onderkant van deze vorm.
-
Ten oosten van Regulus kun je Denebola vinden, die de staart van de Leeuw aangeeft. Hoewel Denebola officieel geen deel uitmaakt van de Lentedriehoek, wordt deze ster vaak gebruikt als alternatief voor Regulus in een kleinere versie van het asterisme.
Om te controleren of je alle sterren juist hebt geïdentificeerd, open je de app Sky Tonight en ga je naar het zoekvenster. Begin met typen van "Lentedriehoek" in de zoekbalk en zodra het overeenkomende resultaat verschijnt, tik je op het blauwe doel-icoontje ernaast. De app toont dan de locatie van de Lentedriehoek aan jouw hemel. Richt je apparaat omhoog en de kaart op je scherm komt overeen met wat je aan de hemel ziet.
Wanneer zie je de Lentedriehoek?
De Lentedriehoek verschijnt rond de maart-equinox aan de hemel en kondigt zo de lente aan op het noordelijk halfrond – vandaar de naam. De driehoek is het gemakkelijkst te zien in april, wanneer hij het hoogste punt bereikt aan de nachtelijke hemel.
Waar is de Lentedriehoek zichtbaar?
Hij is zichtbaar vanaf zowel het noordelijk als het zuidelijk halfrond, maar is vooral gemakkelijk waarneembaar op het noordelijk halfrond tijdens de lentemaanden.
Sterren van de Lentedriehoek
De Lentedriehoek bestaat uit drie opvallende sterren: Arcturus, Spica en Regulus. Soms wordt Denebola gebruikt in plaats van Regulus om een kleinere versie van de driehoek te vormen. In deze sectie bekijken we elke ster gedetailleerd, inclusief hun type, magnitude en wat hen bijzonder maakt binnen de Lentedriehoek. Alle sterren zijn helder genoeg om met het blote oog te zien.
Arcturus
- Andere namen: HIP 69673, HR 5340, HD 124897
- Type: rode reus
- Magnitude: -0,1
- Sterrenbeeld: Boötes
- Betekenis naam: bewaker van de beer (Grieks)
- Beschrijving: Arcturus is de helderste ster in het sterrenbeeld Boötes en een van de helderste sterren aan de nachtelijke hemel. Het is een rode reus, ongeveer 36 lichtjaar van de aarde verwijderd, en straalt met een roodachtig-oranje tint. Door zijn warme, amberkleurige licht is het een van de makkelijkst herkenbare sterren aan de hemel.
Spica
- Andere namen: HIP 65474, HR 5056, HD 116658
- Type: dubbelster
- Magnitude: 1,0
- Sterrenbeeld: Maagd
- Betekenis naam: korenaar (Latijn)
- Beschrijving: Spica is de helderste ster van het sterrenbeeld Maagd en de 15e helderste ster aan de nachtelijke hemel. Het is een dubbelstersysteem bestaande uit Spica A (een zware blauwe reus) en Spica B (een blauw-witte hoofdreeksster die veel kleiner en moeilijker te detecteren is). Spica A straalt een blauwwitte kleur uit, waardoor hij voor het blote oog een lichtblauwe tint heeft.
Regulus
- Andere namen: HIP 49669, HR 3982, HD 87901
- Type: viervoudig stersysteem
- Magnitude: 1,4
- Sterrenbeeld: Leeuw
- Betekenis naam: kleine koning (Latijn)
- Beschrijving: Regulus is de helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw. Hij markeert het hart van de Leeuw en straalt met een blauwachtig-witte tint. Regulus is eigenlijk een meervoudig stersysteem, bestaande uit minstens vier sterren. De hoofdster, Regulus A, is een dubbelster die bestaat uit een blauwe hoofdreeksster van spectraaltype B8 en vermoedelijk een hoofdreeks-witte dwerg.
Denebola
- Andere namen: HIP 57632, HR 4534, HD 102647
- Type: witte reus
- Magnitude: 2,1
- Sterrenbeeld: Leeuw
- Betekenis naam: staart van de leeuw (Arabisch)
- Beschrijving: Denebola is de op één na helderste ster van het sterrenbeeld Leeuw en markeert de staart van de Leeuw. Het is een hoofdreeksster, koeler dan onze Zon, maar aanzienlijk groter. De ster straalt met een zacht witte kleur, waardoor hij gemakkelijk te herkennen is aan de nachtelijke hemel.
Deep-sky objecten in de Lentedriehoek
De Lentedriehoek biedt toegang tot enkele opmerkelijke deep-sky objecten. Hier duiken we dieper in drie bijzondere galaxiegroepen: het Leo-drietal (Leo Triplet), de Siamese Tweeling (Siamese Twins) en de Ogenstelsels (Eyes Galaxies).
Leo-drietal (Leo Triplet)
Het Leo-drietal bestaat uit drie spiraalvormige sterrenstelsels (M65, M66 en NGC 3628, ook wel Hamburger Galaxy genoemd) die onderling zwaartekrachtinteracties vertonen. Vanuit de aarde gezien, staan deze sterrenstelsels onder verschillende hoeken. NGC 3628 lijkt op een dunne lijn, terwijl M65 en M66 hun spiraalvorm duidelijker tonen. Om alle drie de sterrenstelsels tegelijk te zien, heb je minimaal een 10 cm telescoop nodig. Met een 10x50 verrekijker zie je meestal alleen M65 en M66 als vage vlekjes.
Siamese Tweeling (Siamese Twins)
De Siamese Tweeling verwijst naar twee spiraalstelsels, NGC 4567 en NGC 4568, die dicht bij elkaar staan en gravitatie-interactie vertonen. Deze stelsels zijn bezig met een langzaam fusieproces. NGC 4567 en NGC 4568 liggen in het sterrenbeeld Maagd, ongeveer 60 miljoen lichtjaar van de aarde. Met een verrekijker kun je ze misschien waarnemen als vage nevelachtige vlekken, maar om de volledige details te zien is een telescoop noodzakelijk.
Ogenstelsels (Eyes Galaxies)
De Ogenstelsels verwijzen naar twee spiraalstelsels, NGC 4435 en NGC 4438, die dicht bij elkaar staan in het sterrenbeeld Maagd. NGC 4435 en NGC 4438 bevinden zich ongeveer 50 miljoen lichtjaar van de aarde en maken deel uit van de grotere Virgo-cluster van sterrenstelsels. Met een verrekijker kun je meestal NGC 4435 herkennen, maar NGC 4438 kan te zwak zijn om zonder telescoop duidelijk waar te nemen.
Deze sterrenstelsels worden vaak de "Ogen" genoemd vanwege hun uiterlijk – ze lijken op twee heldere ogen die vanuit de hemel naar je kijken. Veel andere deep-sky objecten danken hun namen ook aan hun opvallende vorm, terwijl bij andere objecten de "naam-vorm" connectie minder duidelijk is. Kun jij de naam van een nevel raden op basis van een foto? Doe onze quiz en test je kennis!
Lentedriehoek: samenvatting
De Lentedriehoek is een opvallend sterrenpatroon dat de komst van de lente op het noordelijk halfrond aankondigt. Het bestaat uit drie heldere sterren – Arcturus, Spica en Regulus. De Lentedriehoek verschijnt voor het eerst aan de hemel rond de maart-equinox en bereikt zijn beste zichtbaarheid in april. Wil je dit sterrenpatroon en de deep-sky objecten erin gemakkelijk vinden, vergeet dan niet om de app Sky Tonight te gebruiken.
