Dierenriemsterrenbeelden en Dierenriemtekens: Wat zijn ze en hoeveel zijn er?
De meeste mensen kennen de 12 sterrenbeelden van de dierenriem en hun bijbehorende tekens, maar sommige bronnen beweren dat er 13 zijn. Wie heeft er gelijk? In dit artikel leggen we uit waarom de aantallen verschillen, wat dierenriemsterrenbeelden onderscheidt van de tekens, en waar Slangendrager (Ophiuchus) in past. Nog beter: je leert hoe je elk dierenriemsterrenbeeld aan de hemel kunt herkennen met de gratis Star Walk 2-app. Laten we het mysterie van de dierenriem voorgoed ontrafelen!
Inhoud
- De geschiedenis van de dierenriem
- Wat zijn de dierenriemtekens?
- Wat zijn de dierenriemsterrenbeelden?
- Hoeveel sterrenbeelden zijn er in de dierenriem?
- Hoe vind je het dierenriemsterrenbeeld in de hemel vanavond?
- Wat is het verschil tussen een dierenriemteken en een sterrenbeeld van de dierenriem?
Veelgestelde vragen
- Waar stond de zon toen je werd geboren?
- Hoeveel dierenriemtekens zijn er?
- Tonen astronomie-apps de sterrenbeelden van de dierenriem op nauwkeurige wijze?
- Welk sterrenbeeld van de dierenriem is het grootste?
- Waar vind ik de sterrenbeelden van de dierenriem?
- Door hoeveel sterrenbeelden beweegt de Zon?
- Wat is zodiakaal licht?
- Dierenriemsterrenbeelden en dierenriemtekens: Conclusie
De geschiedenis van de dierenriem
Het woord dierenriem komt van de Griekse uitdrukking die “dierencirkel” betekent, maar het is oorspronkelijk een Babylonisch concept, gecreëerd in de 5de eeuw v. Chr. Babylonische astronomen verdeelden de band aan de hemel waarbinnen de zon, maan en planeten bewegen, in 12 gelijke segmenten, waarbij elk segment 30° van de lengtegraad van de hemel besloeg. De segmenten vertegenwoordigden de 12 gelijke maanden van 30 dagen in de oude kalender en kregen de namen die we nu kennen als “dierenriemtekens”.
De sterrenbeelden langs de baan van de Zon, de Maan en de planeten werden al veel eerder waargenomen. De eerste vermeldingen stammen uit het oude Babylonië rond 1000 v.Chr. Ze kwamen slechts ruwweg overeen met de twaalf segmenten van de dierenriem. Toch kregen twaalf van deze sterrenbeelden dezelfde namen als de dierenriemtekens. De vertaalde namen van de tekens en sterrenbeelden zijn bewaard gebleven dankzij Griekse astrologen en astronomen, waaronder Claudius Ptolemaeus. In de 2e eeuw n.Chr. schreef hij de Tetrabiblos, die de basis werd voor de westerse dierenriemastrologie.
De dierenriem bleef voornamelijk een astrologisch concept tot het heliocentrische model in de 16e eeuw het in astronomische termen herinterpreteerde. Eeuwenlang dacht men dat alle hemellichamen om de Aarde draaiden, maar Copernicus bewees dat de Aarde zelf om de Zon draait. De uitvinding van de telescoop in de 17e eeuw leverde observatiebewijzen voor dit model en gaf de dierenriemsterrenbeelden een nieuwe betekenis binnen de astronomie.
Wat zijn de dierenriemtekens?
De dierenriemtekens zijn de twaalf secties van 30° van de dierenriem, gebaseerd op het oude “ideale jaar” met twaalf gelijke maanden van 30 dagen. De meeste tekens verwijzen naar levende wezens; de enige uitzondering is Weegschaal. In de moderne westerse astrologie wordt aangenomen dat de dierenriemtekens op de een of andere manier invloed hebben op het menselijk leven.
Wat zijn de dierenriemsterrenbeelden?
De dierenriemsterrenbeelden zijn de sterrenbeelden die zich bevinden langs het pad van de Zon aan de hemel en ruwweg overeenkomen met de traditionele dierenriemtekens. Hoewel ze een astrologische oorsprong hebben, worden ze tegenwoordig veel gebruikt in moderne astronomische kaarten en observaties.
Hoeveel sterrenbeelden zijn er in de dierenriem?
Al meer dan 10 jaar lang s de hype rondom de sterrenbeelden van de dierenriem niet kleiner geworden. Sommigen zeggen dat er 13 van deze sterrenbeelden zijn, of zelfs meer dan 20. Waardoor komen deze verschillende meningen? Laten we dat eens ophelderen.
12 sterrenbeelden in de dierenriem
Er zijn twaalf sterrenbeelden die ruwweg overeenkomen met de traditionele dierenriemtekens en worden erkend als leden van de dierenriemfamilie. Deze zijn:
- Ram;
- Stier;
- Tweelingen;
- Kreeft;
- Leeuw;
- Maagd;
- Weegschaal;
- Scorpioen;
- Boogschutter;
- Steenbok;
- Waterman;
- Vissen.
Deze worden namens de traditie “dierenriem” genoemd. Behalve dat is er geen andere reden waarom ze op deze manier gegroepeerd worden. Laten we eens kijken welke sterrenbeelden over het hoofd worden gezien.
13 sterrenbeelden op de ecliptica
Astrologen zeggen dat tijdens de datums van een dierenriemteken de zon “in” het betreffende sterrenbeeld staat. Er zijn 13 sterrenbeelden aan de hemel die de zon tijdens het jaar regelmatig bezoekt: Steenbok, Waterman, Vissen, Ram, Stier, Tweelingen, Kreeft, Leeuw, Maagd, Weegschaal, Schorpioen, Waterman en Slangendrager. De laatste heeft geen traditioneel dierenriemteken, maar waarom? Om daar achter te komen, zouden we het aan de Babyloniërs moeten vragen.
Babylonische astronomen bepaalden de 12 dierenriemtekens in de 5de eeuw v. Chr. Ze kenden het 13de sterrenbeeld Slangendrager, maar het paste niet in de eeuwenoude kalender van 12 maanmaanden. Daarom lieten de Babyloniërs Slangerdrager voor het gemak weg. Moderne westerse dierenriemastrologie volgt nog steeds de Babylonische traditie. Bovendien wordt Slangendrager niet opgenomen in de traditionele dierenriemsterrenbeelden. In sommige moderne indelingen, zoals de Menzel-families, wordt hij geplaatst in de Hercules-familie.
Samen worden de 13 sterrenbeelden de ecliptica-constellaties genoemd. De ecliptica verwijst naar het denkbeeldige vlak dat de baan van de Aarde rond de Zon bevat. Vanaf de Aarde zien we het als het pad van de Zon aan de hemel gedurende het jaar. In de loop van het jaar lijkt de Zon één voor één langs de ecliptica-sterrenbeelden te bewegen. De instap- en uitstapdata herhalen zich jaarlijks met een verschil van hooguit een dag, afhankelijk van het jaar en de tijdzone. Voor Slangendrager liggen deze data ongeveer tussen 30 november en 17 december.
Wees daarom niet verbaasd dat als je dus begin december geboren bent, de zon dan "in" Slangendrager staat en niet in het sterrenbeeld Boogschutter.
25 sterrenbeelden in de dierenriem
Er is nog een andere reden om verbaasd over de dierenriem te zijn. Laten we de traditie vergeten en aannemen dat de sterrenbeelden van de dierenriem de sterrenbeelden zijn die in de dierenriem liggen. In dat geval krijgen we er 25! Dit is de reden.
De dierenriem, volgens de standaarddefinitie, is de strook van de hemel waarbinnen zich de zon, maan en planeten van het zonnestelsel bewegen. Deze neemt ongeveer 8° aan beide kanten van het vlak van de ecliptica in beslag. Het aantal sterrenbeelden binnen 8° aan beide kanten van de ecliptica bevat onder andere Cetus, Corvus, Crater, Hydra, Orion, Pegasus, Scutum, Sextans, Auriga, Canis Minor, Serpens en Aquila. Er zijn er in totaal 25. Hoeveel van deze namen heb je wel eens gehoord?
Maar de zon passeert alleen de 13 sterrenbeelden van de ecliptica. Alleen de maan en de planeten ontmoeten de extra sterrenbeelden. En deze hebben dus uiteraard geen bijbehorende dierenriemtekens.
Toch is de traditionele definitie van de dierenriem handig, omdat we naar dezelfde sterrenbeelden kunnen verwijzen in een historische en astronomische context. Volgens traditie zijn er twaalf dierenriemsterrenbeelden, terwijl de ecliptica-constellaties er dertien zijn (inclusief Slangendrager).
Hoe vind je het dierenriemsterrenbeeld in de hemel vanavond?
De gemakkelijkste manier om een dierenriemsterrenbeeld te vinden, is door een sterrenkijkapp zoals Star Walk 2 (download) of Sky Tonight (download) te gebruiken. Typ gewoon de naam van het sterrenbeeld dat je zoekt in de zoekbalk, en je zult zien hoe het eruitziet op de nachthemelkaart van de app. Houd je telefoon of tablet omhoog naar de hemel om het beeld op het scherm uit te lijnen met wat je erboven ziet. Volg de pijl op je scherm en binnenkort zie je het sterrenbeeld zowel in je app als in de echte hemel boven je.
Merk op dat je niet alle dierenriemsterrenbeelden tegelijk kunt zien, omdat sommige ervan overdag aan de hemel verschijnen. Naarmate de aarde langs haar baan beweegt, lijkt de zon door verschillende dierenriemsterrenbeelden te gaan, wat betekent dat je op verschillende tijden van het jaar verschillende sterrenbeelden aan de hemel zult zien.
Wat is het verschil tussen een dierenriemteken en een sterrenbeeld van de dierenriem?
Dierenriemtekens en sterrenbeelden zijn historisch verbonden maar niet hetzelfde. Ook al klinken de namen vergelijkbaar, ze verschillen net zo veel als astronomie van astrologie verschilt. Hier zijn de belangrijkste dingen waar ze het niet over een zijn.
Toekomst voorspellen versus planeten vinden
Dierenriemtekens worden in de astrologie gebruikt om de toekomst te voorspellen en het karakter van mensen te omschrijven. De sterrenbeelden van de dierenriem zijn het onderwerp van de astronomie. Vroeger hielpen deze volken om het verstrijken van de tijd en de seizoenen aan te geven en bij het maken van kalenders. Zelfs nu worden ze gebruikt voor navigatie op zee en astronomische observaties. Ze zijn bijvoorbeeld erg handig voor amateurastronomen als referentiepunten om planeten te lokaliseren.
Gelijke secties versus verschillende groottes
Dierenriemtekens verdelen de dierenriem aan de hemel in gelijke secties van 30° en vertegenwoordige de gelijke maanden van 30 dagen. Maar de werkelijke sterrenbeelden hebben verschillende vormen en maten. Het sterrenbeeld Schorpioen bestrijkt bijvoorbeeld een gebied van 497 vierkante graden en de zon passeert het slechts ongeveer gedurende 7 dagen. Het sterrenbeeld Maagd beslaat 1.294 vierkante graden en de zon staat er ongeveer 45 dagen voor.
Vaste oude datums versus echte astronomisch datums
De datums van de dierenriemtekens liggen nu een maand voor op de datum waarop de zon de overeenkomende sterrenbeelden ontmoet. Deze datums zijn meer dan tweeduizend jaar geleden vastgesteld, maar tegenwoordig zijn de dingen anders. Ram ontmoet bijvoorbeeld de zon rond 19 april (de precieze datum is afhankelijk van het jaar en je tijdzone) in plaats van de astrologische datum van 21 maart. De meeste mensen die zichzelf dus als Ram beschouwen, zijn geboren toen de zon in Vissen stond.
De reden voor deze tijdsverschuiving is de axiale precessie van de aarde. Onze planeet is net als een tol: hij is afgeplat aan de polen en bol aan de evenaar en er wordt aan getrokken door de maan en de zon. Hij wiebelt dus tijdens het draaien en vormt met zijn as een kegel met een straal van 23,5°. Het gewiebel wordt de precessie van de aardas of de precessie van de equinoxen genoemd. Elke draaiing duurt een dag, maar elke draaiing rond de kegel duurt 25.800 jaar. Deze beweging verandert langzaam het zicht vanaf de aarde op de dierenriem, waardoor de sterrenbeelden ongeveer 1° per mensenleven naar het oosten lijken te schuiven.
Bovendien passeert de zon nu net als in de oudheid het 13e sterrenbeeld Slangendrager dat we hierboven hebben genoemd. Geen enkel traditioneel dierenriemsterrenbeeld staat op de baan van de Zon tussen 30 november en 17 december, maar in de astrologie behoren deze dagen tot het teken Boogschutter.
Het is de astronomische kijk op de zaken. Astrologen verdedigen zichzelf door te zeggen dat ze de tropische dierenriem gebruiken, die aan seizoenen is gekoppeld en niet aan de positie van sterrenbeelden. Je kunt dus zelf kiezen om te geloven dat je Ram, Vissen, Boogschutter of Slangendrager bent.
Test je kennis van dierenriemtekens en sterrenbeelden met onze boeiende quiz. We wedden dat je klaar bent om heel hoog te scoren!
Veelgestelde vragen
Waar stond de zon toen je werd geboren?
Hier bieden we de astronomische datums waarop de zon tegenwoordig de sterrenbeelden in de ecliptica passeert; het begin en het einde kan een dag verschillen, afhankelijk van het jaar en je tijdzone:
- Ram: 19 april 19 – 13 mei;
- Stier: 14 mei – 19 juni;
- Tweelingen: 20 juni – 20 juli;
- Kreeft: 21 juli – 9 augustus;
- Leeuw: 10 augustus – 15 september;
- Maagd: 16 september – 30 oktober;
- Weegschaal: 31 oktober – 22 november;
- Schorpioen: 23 november – 29 november;
- Slangendrager: 30 november – 17 december;
- Boogschutter: 18 december – 18 januari;
- Steenbok: 19 januari – 15 februari;
- Waterman: 16 februari – 11 maart;
- Vissen: 12 maart – 18 april.
Zoek je een eenvoudige visuele gids met de data van de dierenriemtekens en wanneer de Zon elk sterrenbeeld werkelijk doorkruist? Bekijk onze dierenriem-infographic!
Hoeveel dierenriemtekens zijn er?
Volgens de westerse astrologie bestaan er 12 dierenriemtekens: Ram, Stier, Tweelingen, Kreeft, Leeuw, Maagd, Weegschaal, Schorpioen, Boogschutter, Steenbok, Waterman en Vissen. Deze tekens hebben vaste data die sinds de 5e eeuw v.Chr. nauwelijks zijn veranderd. Wat betreft de dierenriemsterrenbeelden, hun posities aan de hemel veranderen gedurende het jaar en door de eeuwen heen, dus de data waarop de zon een dierenriemsterrenbeeld bezoekt, komen niet meer overeen met de astrologische data van een overeenkomstig dierenriemteken.
Tonen astronomie-apps de sterrenbeelden van de dierenriem op nauwkeurige wijze?
Sommige gebruikers klagen erover dat de apps Star Walk 2 en Sky Tonight niet de juiste posities van de sterrenbeelden van de dierenriem laten zien. Tijdens de astrologische datums van het dierenriemteken Boogschutter tonen de apps bijvoorbeeld dat de zon Schorpioen ontmoet of zelfs het 13de sterrenbeeld Slangendrager. Nu weet je dat de datums van de dierenriemtekens niet precies overeenkomen met de werkelijke positie van de sterrenbeelden aan de hemel. De datums die in de astronomie-apps worden gebruikt, zijn niet verzonnen maar nauwkeurig berekend zodat je kunt zien wat er nu aan de hemel boven je te zien is. Probeer Star Walk 2 of Sky Tonight te gebruiken om te zien welke sterrenbeelden van de dierenriem deze avond zichtbaar zijn. Sterrenkijken is niet minder leuk dan het lezen van horoscopen!
Welk sterrenbeeld van de dierenriem is het grootste?
Maagd is het grootste sterrenbeeld van de dierenriem en na Hydra het op één na grootste sterrenbeeld aan de hemel. Het sterrenbeeld Maagd beslaat 1,294 vierkante graden van de hemel. Het is zichtbaar op beide halfronden van november tot augustus, op breedtegraden tussen -80° en +80°. Gebruik de sterrenkijk-app Star Walk 2 om Maagd makkelijk vanaf jouw locatie aan de nachtelijke hemel te vinden.
Waar vind ik de sterrenbeelden van de dierenriem?
De dierenriemsterrenbeelden liggen langs het pad dat de Zon in de loop van het jaar door de hemel volgt. Dat pad heet de ecliptica. Om de sterrenbeelden ’s nachts te vinden, zoek je langs het pad dat de Zon overdag volgt — van oost naar west. Houd er rekening mee dat je het sterrenbeeld dat zich momenteel achter de Zon bevindt, niet kunt zien. Gebruik de sterrenkijk-app Sky Tonight om alle dierenriemsterrenbeelden te vinden.
Door hoeveel sterrenbeelden beweegt de Zon?
De Zon beweegt langs een pad dat de ecliptica wordt genoemd, en in de loop van het jaar passeert ze 13 sterrenbeelden: Ram, Stier, Tweelingen, Kreeft, Leeuw, Maagd, Weegschaal, Schorpioen, Slangendrager, Boogschutter, Steenbok, Waterman en Vissen. Twaalf daarvan (alle behalve Slangendrager) zijn bekend als de dierenriemsterrenbeelden. Interessant genoeg nadert de Zon rond 28 maart de grens van het sterrenbeeld Walvis (Cetus) zo dicht dat een deel van haar schijf het raakt. Toch wordt Walvis niet beschouwd als een ecliptica-sterrenbeeld omdat zijn grens ongeveer 8,5 boogminuten van het eclipticavlak ligt. Wil je meer leuke weetjes over sterrenbeelden? Test je kennis over de sterrenbeelden met deze quiz!
Wat is zodiakaal licht?
Zodiakaal licht is een wazige piramide van licht vanaf de horizon en gecentreerd op de ecliptica. Zodiakaal licht heeft geen relatie met de sterrenbeelden van de dierenriem, maar met de strook van de hemel waarin we deze zien. Dit zeldzame evenement kan in de lente en herfst aan de hemel worden gezien. Lees meer over zodiakaal licht in ons artikel.
Dierenriemsterrenbeelden en dierenriemtekens: Conclusie
Er zijn 12 sterrenbeelden die traditioneel gezien “sterrenbeelden van de dierenriem” worden genoemd. Ze zijn historisch verbonden met de dierenriemtekens, maar in de loop van de tijd zijn de functies ervan gaan verschillen. De dierenriemtekens worden nu alleen gebruikt in astrologische horoscopen die misschien leuk zijn om te lezen, maar geen wetenschappelijke basis hebben. De sterrenbeelden van de dierenriem zijn aan de andere kant echte groepen sterren die je zelf kunt waarnemen. Ze worden onderzocht door astronomen en kunnen worden gebruikt om planeten en andere hemellichamen te vinden.
