Wat is retrograde beweging?
Waarom lijkt het soms alsof planeten 'achteruit' bewegen? Is die beweging echt? Moet je bang zijn voor een retrograde Mercurius? Je vindt de antwoorden op deze vragen in ons artikel.
Inhoud
- Wat betekent retrograad?
- Wat veroorzaakt de schijnbaar retrograde beweging van de planeten?
- Welke planeten staan nu in retrograad?
- Welke invloed hebben retrograde planten op ons?
Je kunt ook onze infographic raadplegen, waar we uitleggen hoe retrograde beweging werkt.

Wat betekent retrograad?
Wanneer een planeet zijn beweging aan de hemel lijkt om te keren, noemen we dat retrograde beweging.
Elke week, dag in dag uit, terwijl de aarde rond de zon draait, bewegen de planeten doorgaans in dezelfde richting als de zon: van het westen naar het oosten. Astronomen noemen dit directe of prograde beweging. Deze beweging mag niet worden verward met de dagelijkse beweging van de planeten en de zon aan de hemel, die van het oosten naar het westen gaat en veroorzaakt wordt doordat de aarde op zijn as draait.
In bepaalde perioden kan een planeet 'achterwaarts' gaan bewegen, van het oosten naar het westen. Deze westwaartse beweging wordt schijnbaar retrograde beweging genoemd (van het Latijnse woord retrogradus, dat 'achteruit gaan' betekent).
Wat veroorzaakt de schijnbaar retrograde beweging van de planeten?
Retrograde beweging is een optische illusie die veroorzaakt wordt door de verschillende snelheden waarmee de planeten rond de zon draaien.
Laten we Mars als voorbeeld nemen. Deze planeet die verder van de zon af staat, beweegt trager rond de zon dan de aarde. Wanneer we Mars inhalen, lijkt het alsof de planeet 'achteruit' beweegt omdat wij sneller bewegen. Hetzelfde gebeurt als je een trager rijdende auto inhaalt op de snelweg: heel even lijkt het alsof de auto de andere kant uit rijdt.
Dit mechanisme werkt voor alle planeten die verder van de zon af staan dan wij. De planeten met een baan tussen de zon en die van de aarde, Venus en Mercurius, die sneller rond de zon draaien dan de aarde, lijken ook regelmatig 'achteruit' te bewegen. Hun retrograde beweging is echter moeilijk te zien: wanneer een van deze planeten ons inhaalt, staat de planeet tussen de aarde en de zon in, waardoor het schijnsel van de zon de planeet aan het zicht onttrekt.
Voor astronomen uit de oudheid was het fenomeen van retrograde beweging een raadsel; vooral voor astronomen die dachten dat de aarde het middelpunt van het heelal was. Pas in de 16e eeuw, toen Nicolaus Copernicus zijn heliocentrische model introduceerde, begrepen wetenschappers dat retrograde beweging een illusie was.
Welke planeten staan nu in retrograad?
De ongrijpbare planeet Mercurius beweegt zich van 21 april tot en met 14 mei, van **23 augustus tot en met 15 september ** en van 13 december tot en met 1 januari 2024 "achteruit" aan de hemel.
De volgende planeten van het zonnestelsel gaan in 2023 ook achteruit:
- Saturnus: 17 juni - 4 november
- Neptunus: 30 juni - 6 december
- Venus: 22 juli - 4 september
- Uranus: 29 augustus - 27 januari 2024
- Jupiter: 4 september - 31 december
Wil je graag het pad van een planeet in retrograad aan de hemel volgen, gebruik dan de sterrenkijker-app Star Walk 2. Tik op het vergrootglas links onderaan het scherm, typ de naam van de planeet in het zoekveld en tik vervolgens op het bijbehorende zoekresultaat. Je krijgt de huidige positie van het hemellichaam aan de hemel te zien. Je kunt ook de locatie van de planeet bekijken op een datum en tijd die jij kiest, met behulp van de Tijdmachine-functie.
Welke invloed hebben retrograde planten op ons?
Astrologen kunnen je waarschuwen om geen contracten te tekenen terwijl Mercurius in retrograad staat of afraden dat je metalen gereedschap koopt terwijl Mars in retrograad staat. Of je dat moet geloven, mag je zelf weten.
Maar je weet nu dat retrograde beweging gewoon een illusie is die onmogelijk van invloed kan zijn op het alledaagse leven, in elk geval vanuit wetenschappelijk oogpunt.
We hopen dat we erin geslaagd zijn om je uit te leggen wat het fenomeen van retrograde beweging precies inhoudt. Vond je dit artikel leuk, deel het dan met je vrienden!