Equinox 2025: Wat is een equinox?
De equinox is bijna hier — hij zal plaatsvinden op 20 maart! Op het noordelijk halfrond markeert deze dag het langverwachte einde van de winter, terwijl het op het zuidelijk halfrond de komst van de herfst aankondigt. Maar wat is precies een equinox, hoe is het verbonden met de seizoenen, en wanneer zal de volgende equinox plaatsvinden? Blijf lezen om erachter te komen! Als je de exacte tijd van de equinox voor jouw locatie wilt weten, controleer dan de Sky Tonight app.
Inhoud
- Definitie van equinox
- Data en tijden van equinox voor het noordelijk halfrond
- Data en tijden van equinox voor het zuidelijk halfrond
- Wat gebeurt er tijdens een equinox?
- Veelgestelde vragen
- Wat is het verschil tussen een equinox en een zonnewende?
- Is de equinox van maart de eerste dag van de lente?
- Is een equinox overal op dezelfde dag?
- Zijn de dag en de nacht gelijk bij de equinox?
- Valt een equinox altijd samen met een volle maan?
- Kun je een ei laten op zijn kant laten staan tijdens de lente-equinox?
- 5 interessante feiten over equinox
- Equinoxen 2025: Conclusie
Definitie van equinox
Een equinox is het moment waarop de as van de aarde niet naar de zon gekanteld staat, maar ook niet van de zon af gekanteld staat. Daardoor zijn dag en nacht (bijna) even lang over de hele wereld.
De as waar onze planeet om draait, staat 23,5 graden uit het lood. Dit betekent dat het noordelijk en het zuidelijk halfrond van de aarde gedurende het grootste deel van het jaar ongelijke hoeveelheden zonlicht ontvangen. Deze axiale kanteling is de reden dat we seizoenen hebben.
Maar twee keer per jaar - in maart en september - staat de aarde zo dat geen van beide halfronden naar de zon toe of van de zon af helt. Op deze tijdstippen staat de zon recht boven de evenaar en ontvangen beide halfronden bijna evenveel zonlicht. Deze astronomische gebeurtenis heet een equinox. De equinox markeert de overgang van winter naar lente en van zomer naar herfst.
Mensen op het noordelijk halfrond maken in maart de lente-equinox mee en in september de herfstequinox. Op het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen omgekeerd. De exacte datums van de equinox lopen uiteen van 19 tot 21 maart en van 21 tot 24 september, afhankelijk van het jaar en de tijdzone.
Data en tijden van equinox voor het noordelijk halfrond
Wanneer is de lenteequinox in 2025?
De lenteequinox op het noordelijk halfrond zal plaatsvinden op 20 maart 2025 om 09:01 GMT. Dit evenement markeert het begin van de astronomische lente.
Wanneer is de herfstequinox in 2025?
De herfstequinox op het noordelijk halfrond vindt plaats op 22 september 2025 om 18:19 GMT. Dit evenement signaleert het begin van de astronomische herfst.
Data en tijden van equinox voor het zuidelijk halfrond
Wanneer is de herfstequinox in 2025?
De herfstequinox op het zuidelijk halfrond zal plaatsvinden op 20 maart 2025 om 09:01 GMT. Dit markeert het begin van de astronomische herfst.
Wanneer is de lenteequinox in 2025?
De lenteequinox op het zuidelijk halfrond zal plaatsvinden op 22 september 2025 om 18:19 GMT. Dit evenement signaleert het begin van de astronomische lente.
Wat gebeurt er tijdens een equinox?
Dag en nacht zijn bijna gelijk
Bij een equinox ervaren de mensen op de aarde een bijna gelijke duur van daglicht en nacht - ongeveer twaalf uur. Waarom dan niet precies twaalf uur? Theoretisch, als de aarde niet schuin zou staan ten opzichte van de zon, zouden dag en nacht even lang moeten zijn. Onze planeet heeft echter een atmosfeer die het licht breekt als een prisma. Als je naar de ondergaande zon kijkt in de buurt van de horizon, is haar werkelijke positie ongeveer 1,5 graden lager dan op het oog lijkt. De atmosferische breking vertraagt de zonsondergang, waardoor er op de dag van een equinox meer daglicht dan nacht is. Op gematigde breedten is dit verschil gelijk aan ongeveer acht minuten. Bekijk onze infographic om meer redenen te leren waarom dag en nacht niet precies gelijk zijn tijdens de equinox.
De zon is perfect gepositioneerd aan de hemel
Een ander interessant verschijnsel dat zich bij een equinox voordoet is dat de zon precies in het oosten opkomt en precies in het westen ondergaat. Dat geldt voor elke plaats op aarde, behalve voor de noord- en zuidpool, omdat daar geen oost of west is. Dit is waarom het gebeurt.
Waar je ook bent markeren de exacte oost- en westpunten op je horizon het snijpunt van de hemelevenaar met de horizon. Op de dag van een equinox staat de zon precies op de hemelevenaar. Daarom komt de zon op de dag van de equinox overal ter wereld precies in het oosten op en gaat ze precies in het westen weer onder. Als je dus wilt bepalen waar oost en west op jouw plaats zijn, ga dan op de dag van een equinox gewoon naar buiten en kijk hoe de zon opkomt en ondergaat.
Beste tijd om de aurora's te zien
De weken rond de equinoxen behoren tot de beste tijden om de noorderlichten (aurora borealis) en zuiderlichten (aurora australis) te observeren. Tijdens maart en september interacteert het magnetisch veld van de Aarde efficiënter met de zonnewind, wat leidt tot verhoogde geomagnetische activiteit. Dit resulteert in sterkere en vaker voorkomende aurora's, vooral in de buurt van de Arctische en Antarctische regio's. Dus als je een aurora wilt zien, plan dan je waarnemingen rond de equinoxen!
Beste tijd om het zodiakaal licht te zien
De weken rond de equinoxen zijn ook de beste tijd om het zodiakaal licht te observeren, een zwakke, kegelvormige gloed die aan de hemel verschijnt net na zonsondergang of voor zonsopgang. Dit licht wordt veroorzaakt door zonlicht dat verstrooid wordt door interplanetaire stofdeeltjes in het zonnestelsel.
Op het noordelijk halfrond is de beste tijd om het zodiakaal licht te zien in de avond na zonsondergang rond de lenteequinox. Op het zuidelijk halfrond is het het beste te zien voor zonsopgang rond de herfstequinox. Tijdens deze tijden strekt het zodiakaal licht zich hoog boven de horizon uit, waardoor het gemakkelijker te spotten is.
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen een equinox en een zonnewende?
Zowel equinoxen als zonnewendes luiden een verandering van het jaargetijde in, maar verder zijn ze elkaars tegenovergestelde:
- Een equinox is het moment waarop dag en nacht ongeveer even lang zijn. Een zonnewende daarentegen zorgt voor de kortste of de langste dag, afhankelijk van het seizoen.
- Equinoxen luiden de eerste dagen van de lente of herfst in en zonnewendes luiden het begin van de winter of zomer in.
- Bij een equinox staat de as van de aarde niet schuin naar de zon toe, maar ook niet schuin van de zon af. Beide halfronden ontvangen daardoor bijna evenveel licht. Bij een zonnewende staat een van de halfronden van de aarde juist op zijn schuinst naar de zon toe. Daardoor krijgt het ene halfrond het minste zonlicht van het jaar, terwijl het andere het meeste krijgt.
Meer informatie over zonnewendes vind je in ons artikel, waarin je ook kunt lezen wanneer de volgende zonnewende zich voordoet in 2025.
Is de equinox van maart de eerste dag van de lente?
De equinox van maart markeert het begin van de lente op het noordelijk halfrond en vindt plaats tussen 19 en 21 maart, afhankelijk van het jaar en uw tijdzone. Op het zuidelijk halfrond begint de lente met de equinox van september, die valt tussen 21 en 24 september.
Is een equinox overal op dezelfde dag?
In een willekeurig jaar vindt een equinox over de hele wereld op dezelfde tijd plaats. Voor mensen in verschillende tijdzones kan deze echter op verschillende dagen plaatsvinden.
Zijn de dag en de nacht gelijk bij de equinox?
Ze zijn bijna gelijk, maar er is iets meer daglicht dan nacht op de dag van een equinox. De reden is de atmosferische breking van het zonlicht.
Valt een equinox altijd samen met een volle maan?
Deze twee gebeurtenissen liggen dicht bij elkaar, maar het is niet altijd een perfecte match. In 2025 zal de dichtstbijzijnde volle maan bij de equinox van maart plaatsvinden op 14 maart. Het staat bekend als de Worm Moon op het noordelijk halfrond. De dichtstbijzijnde volle maan bij de equinox van september zal plaatsvinden op 7 oktober 2025. Traditioneel wordt deze de Harvest Moon genoemd op het noordelijk halfrond.
Kun je een ei laten op zijn kant laten staan tijdens de lente-equinox?
Het korte antwoord is: ja, maar het heeft niets met de equinox te maken. Volgens een populaire mythe kun je tijdens de lente-equinox een ei op zijn kant laten staan als gevolg van een of ander zwaartekrachts-evenwicht tussen de aarde en de zon. In werkelijkheid verandert de zwaartekracht niet tijdens een equinox, waardoor een ei in evenwicht zou kunnen blijven. En dat is ook niet nodig: je kunt deze ei-balanceertruc op elke willekeurige dag van het jaar proberen. Het enige wat je nodig hebt om dit te laten slagen is een beetje geduld.
5 interessante feiten over equinox
- Astronomen in de oudheid kozen de lente-equinox als het nulpunt om de bewegingen van de sterren te meten en het kwam al snel in zwang. Al in de aantekeningen van Julius Caesar zien we dat hij bij het plannen van zijn zeetochten rekening hield met de equinox.
- Op de evenaar staat de zon om 12 uur 's middags op de dagen van de equinox recht boven je hoofd. Als je op dit moment een verticale stok in de grond steekt, zal die geen schaduw hebben.
- De aarde is niet de enige planeet die een equinox heeft - in feite heeft elke planeet met een axiale schuine stand er mee te maken.
- Er zijn vier astronomische data die het begin van een nieuw seizoen markeren. De eerste twee - de september- en de maart-equinoxen - kennen we al. De andere twee zijn de juni en de december zonnewende - de tijdstippen waarop we het grootste aantal uren daglicht (de zomerzonnewende) en het minste aantal uren daglicht (de winterzonnewende) hebben.
- De snelste zonsondergangen zijn altijd op de equinoxen, of je nu op het noordelijk of op het zuidelijk halfrond woont. De langzaamste zonsondergangen en zonsopgangen vinden daarentegen rond de tijd van de zonnewende plaats. Dit komt omdat bij een equinox de zon recht naar het oosten opkomt en recht naar het westen ondergaat, zodat dit de kortste weg is om onder de horizon te zakken.
Equinoxen 2025: Conclusie
De volgende equinox in 2025 zal plaatsvinden op 20 maart om 09:01 GMT, en markeert het begin van de lente op het noordelijk halfrond en de herfst op het zuidelijk halfrond. Tijdens een equinox zijn dag en nacht bijna overal ter wereld gelijk, en de zon komt exact in het oosten op en gaat exact in het westen onder voor alle locaties behalve de polen. Dit astronomische evenement brengt ook verhoogde aurora-activiteit met zich mee, waardoor het een van de beste tijden is om de noorder- en zuiderlichten te zien. Wil je je kennis over de equinoxen testen? Doe onze quiz!!
