Wat is een equinox en wanneer is de herfstequinox in 2022?
De september-equinox komt eraan! Voor het noordelijk halfrond betekent dit dat de zomer voorbij is, maar op de zuidelijke breedtegraden breekt nu de lente aan. Dit artikel legt uit wat een equinox is, hoe die de seizoenen verandert en wanneer je de volgende equinoxen kunt zien in 2022-2023.
Inhoud
- Definitie van een equinox: wat is een equinox?
- Wat gebeurt er tijdens een equinox?
- Equinoxdatums en -tijden voor het noordelijk halfrond
- Equinoxdatums en -tijden voor het zuidelijk halfrond
- Oogstmaan en herfstequinox
- De beste tijd om het noorderlicht te zien
- Veelgestelde vragen
- Wat is het verschil tussen een equinox en een zonnewende?
- Is de september-equinox de eerste dag van de lente?
- Is een equinox overal op dezelfde dag?
- Zijn de dag en de nacht gelijk bij de equinox?
- Valt een equinox altijd samen met een volle maan?
- Kun je een ei laten op zijn kant laten staan tijdens de lente-equinox?
- 5 interessante feiten over equinox
Definitie van een equinox: wat is een equinox?
Een equinox is het moment waarop de as van de aarde niet naar de zon gekanteld staat, maar ook niet van de zon af gekanteld staat. Daardoor zijn dag en nacht (bijna) even lang over de hele wereld.
De as waar onze planeet om draait, staat 23,5 graden uit het lood. Dit betekent dat het noordelijk en het zuidelijk halfrond van de aarde gedurende het grootste deel van het jaar ongelijke hoeveelheden zonlicht ontvangen. Deze axiale kanteling is de reden dat we seizoenen hebben.
Maar twee keer per jaar - in maart en september - staat de aarde zo dat geen van beide halfronden naar de zon toe of van de zon af helt. Op deze tijdstippen staat de zon recht boven de evenaar en ontvangen beide halfronden bijna evenveel zonlicht. Deze astronomische gebeurtenis heet een equinox. De equinox markeert de overgang van winter naar lente en van zomer naar herfst.
Mensen op het noordelijk halfrond maken in maart de lente-equinox mee en in september de herfstequinox. Op het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen omgekeerd. De exacte datums van de equinox lopen uiteen van 19 tot 21 maart en van 21 tot 24 september, afhankelijk van het jaar en de tijdzone.
Wat gebeurt er tijdens een equinox?
Bij een equinox ervaren de mensen op de aarde een bijna gelijke duur van daglicht en nacht - ongeveer twaalf uur. Waarom dan niet precies twaalf uur? Theoretisch, als de aarde niet schuin zou staan ten opzichte van de zon, zouden dag en nacht even lang moeten zijn. Onze planeet heeft echter een atmosfeer die het licht breekt als een prisma. Als je naar de ondergaande zon kijkt in de buurt van de horizon, is haar werkelijke positie ongeveer 1,5 graden lager dan op het oog lijkt. De atmosferische breking vertraagt de zonsondergang, waardoor er op de dag van een equinox meer daglicht dan nacht is. Op gematigde breedten is dit verschil gelijk aan ongeveer acht minuten.
Een ander interessant verschijnsel dat zich bij een equinox voordoet is dat de zon precies in het oosten opkomt en precies in het westen ondergaat. Dat geldt voor elke plaats op aarde, behalve voor de noord- en zuidpool, omdat daar geen oost of west is. Dit is waarom het gebeurt.
Waar je ook bent markeren de exacte oost- en westpunten op je horizon het snijpunt van de hemelevenaar met de horizon. Op de dag van een equinox staat de zon precies op de hemelevenaar. Daarom komt de zon op de dag van de equinox overal ter wereld precies in het oosten op en gaat ze precies in het westen weer onder. Als je dus wilt bepalen waar oost en west op jouw plaats zijn, ga dan op de dag van een equinox gewoon naar buiten en kijk hoe de zon opkomt en ondergaat.
Equinoxdatums en -tijden voor het noordelijk halfrond
Wanneer is de herfstequinox in 2022?
In 2022 doet de herfstequinox zich voor op 23 september om 01.04 uur GMT. Dat is het moment waarop de astronomische herfst begint.
Wanneer is de lente-equinox in 2023?
De volgende lente-equinox doet zich voor op 20 maart 2023 om 21.25 uur GMT. Deze gebeurtenis is het begin van de astronomische lente.
Equinoxdatums en -tijden voor het zuidelijk halfrond
Wanneer is de lente-equinox in 2022?
De september-equinox luidt voor het zuidelijk halfrond het begin van de lente in. In 2022 gebeurt dat op 23 september om 01.04 uur GMT.
Wanneer is de herfst-equinox in 2023?
De eerstvolgende herfstequinox op het zuidelijk halfrond is de maart-equinox in 2023. Die doet zich voor op 20 maart 2023 om 21.25 uur GMT. Voor de zuidelijke breedtegraden luidt deze gebeurtenis het begin van de herfst in.
Oogstmaan en herfstequinox
De volle maan die op de kalender het dichtst bij de herfstequinox ligt, heet de oogstmaan. Op het noordelijk halfrond is dat meestal de volle maan in september, maar in sommige jaren is de oogstmaan in oktober. De oogstmaan is vooral gunstig voor boeren. Ze hebben langer licht om hun oogst binnen te halen, omdat de maan op de paar dagen rond de herfstequinox kort na zonsondergang opkomt. Met elke dag die verstrijkt, komt de maan slechts 10 tot 30 minuten later op, terwijl de maan normaal gesproken elke volgende nacht gemiddeld ongeveer 50 minuten later opkomt. De oorzaak daarvan is dat de baan van de maan rond het moment van de herfstequinox het minst schuin ten opzichte van de horizon staat. Bekijk ons artikel over de oogstmaan voor meer informatie over de datum en bijzonderheden van dit fenomeen.
De beste tijd om het noorderlicht te zien
[Volgens NASA]9https://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2002/23sep_auroraseason) komen geomagnetische stormen het vaakst voor in de weken rond de lente- en herfstequinoxen. Dat betekent dat gelukkige waarnemers op het noordelijk halfrond misschien de aurora borealis, oftewel het noorderlicht zien. Uit historische gegevens blijft dat de kans dat geomagnetische stormen zich voordoen in de lente en de herfst twee keer zo groot is als in de zomer en de winter. Dus dit is de beste tijd om op het noorderlicht te wachten!
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen een equinox en een zonnewende?
Zowel equinoxen als zonnewendes luiden een verandering van het jaargetijde in, maar verder zijn ze elkaars tegenovergestelde:
- Een equinox is het moment waarop dag en nacht ongeveer even lang zijn. Een zonnewende daarentegen zorgt voor de kortste of de langste dag, afhankelijk van het seizoen.
- Equinoxen luiden de eerste dagen van de lente of herfst in en zonnewendes luiden het begin van de winter of zomer in.
- Bij een equinox staat de as van de aarde niet schuin naar de zon toe, maar ook niet schuin van de zon af. Beide halfronden ontvangen daardoor bijna evenveel licht. Bij een zonnewende staat een van de halfronden van de aarde juist op zijn schuinst naar de zon toe. Daardoor krijgt het ene halfrond het minste zonlicht van het jaar, terwijl het andere het meeste krijgt.
Meer informatie over zonnewendes vind je in ons artikel, waarin je ook kunt lezen wanneer de volgende zonnewende zich voordoet in 2022.
Is de september-equinox de eerste dag van de lente?
De september-equinox is het begin van de lente op het noordelijk halfrond en kan zich voordoen tussen 21 en 24 september, afhankelijk van het jaar en je tijdzone. Op het zuidelijk halfrond begint de lente bij de maart-equinox tussen 19 en 21 maart.
Is een equinox overal op dezelfde dag?
In een willekeurig jaar vindt een equinox over de hele wereld op dezelfde tijd plaats. Voor mensen in verschillende tijdzones kan deze echter op verschillende dagen plaatsvinden.
Zijn de dag en de nacht gelijk bij de equinox?
Ze zijn bijna gelijk, maar er is iets meer daglicht dan nacht op de dag van een equinox. De reden is de atmosferische breking van het zonlicht.
Valt een equinox altijd samen met een volle maan?
Deze twee gebeurtenissen liggen dicht bij elkaar, maar vallen niet altijd perfect samen. De volle maan die op de kalender het dichtst bij de herfstequinox ligt, heet de oogstmaan.
Kun je een ei laten op zijn kant laten staan tijdens de lente-equinox?
Het korte antwoord is: ja, maar het heeft niets met de equinox te maken. Volgens een populaire mythe kun je tijdens de lente-equinox een ei op zijn kant laten staan als gevolg van een of ander zwaartekrachts-evenwicht tussen de aarde en de zon. In werkelijkheid verandert de zwaartekracht niet tijdens een equinox, waardoor een ei in evenwicht zou kunnen blijven. En dat is ook niet nodig: je kunt deze ei-balanceertruc op elke willekeurige dag van het jaar proberen. Het enige wat je nodig hebt om dit te laten slagen is een beetje geduld.
5 interessante feiten over equinox
- Astronomen in de oudheid kozen de lente-equinox als het nulpunt om de bewegingen van de sterren te meten en het kwam al snel in zwang. Al in de aantekeningen van Julius Caesar zien we dat hij bij het plannen van zijn zeetochten rekening hield met de equinox.
- Op de evenaar staat de zon om 12 uur 's middags op de dagen van de equinox recht boven je hoofd. Als je op dit moment een verticale stok in de grond steekt, zal die geen schaduw hebben.
- De aarde is niet de enige planeet die een equinox heeft - in feite heeft elke planeet met een axiale schuine stand er mee te maken.
- Er zijn vier astronomische data die het begin van een nieuw seizoen markeren. De eerste twee - de september- en de maart-equinoxen - kennen we al. De andere twee zijn de juni en de december zonnewende - de tijdstippen waarop we het grootste aantal uren daglicht (de juni zonnewende) en het minste aantal uren daglicht (de december zonnewende) hebben.
- De snelste zonsondergangen zijn altijd op de equinoxen, of je nu op het noordelijk of op het zuidelijk halfrond woont. De langzaamste zonsondergangen en zonsopgangen vinden daarentegen rond de tijd van de zonnewende plaats. Dit komt omdat bij een equinox de zon recht naar het oosten opkomt en recht naar het westen ondergaat, zodat dit de kortste weg is om onder de horizon te zakken.
We hopen dat je iets nieuws geleerd hebt in ons artikel over de equinox. Als je vragen hebt, stel ze dan gerust op onze sociale media. Als je je astronomische kennis wilt testen, doe dan onze quiz over de equinox en zonnewende!
