Magie van de Kerstnachthemel: Planeten, Asterismen en Meer!

Welke hemelse cadeaus heeft de nachthemel dit jaar voor ons in petto met Kerst? Van heldere planeten en meteorenzwermen tot ongewone sterpatronen en deep-sky objecten — probeer ze allemaal te spotten! Met de gratis Sky Tonight app is het eenvoudig: typ gewoon de naam van een hemelobject in de zoekbalk, en de app toont je de positie aan jouw lokale hemel. Lees verder om alles te ontdekken over de kersthemel van dit jaar.

Inhoud

• "Kerststerren": Venus, Jupiter, Mars, Mercurius, Sirius ⭐
• Kerstcadeau: Orion 🎁
• Doe een wens: De Ursiden meteorenzwerm 🌠
• Kerstboom: NGC 2264 🎄
• Kerstgans: Een ongebruikelijk asterisme 🪿
• Hemelrendier: Sterrenbeeld Rangifer 🦌
• Kerstnachthemel: Conclusie

"Kerststerren": Venus, Jupiter, Mars, Mercurius, Sirius ⭐

In de christelijke traditie is de "Kerstster" het mysterieuze hemellichaam dat de wijzen naar de geboorteplaats van Jezus in Bethlehem leidde. We gebruiken deze term metaforisch om bijzonder heldere objecten (voornamelijk planeten) te beschrijven die je tijdens de feestdagen kunt zien.

De heldere planeet Venus (mag -4.4) straalt laag boven de zuidwestelijke horizon in de avondhemel. Zoek haar in het sterrenbeeld Steenbok — ze is gemakkelijk met het blote oog te zien.

De grootste planeet in ons zonnestelsel, Jupiter, bereikte zijn maximale helderheid tijdens de oppositie met de zon op 7 december. Toch blijft de planeet een spectaculair zicht gedurende de rest van december en tot medio januari. Je kunt Jupiter (mag -2.8) gemakkelijk zien met het blote oog als een heldere oranje stip aan de nachthemel. Zelfs bescheiden verrekijkers laten je zijn grootste manen zien. De planeet zal zichtbaar zijn in de avond en 's nachts in het sterrenbeeld Stier.

Roodachtige Mars komt kort na zonsondergang op en blijft de hele nacht zichtbaar. Zoek hem in het sterrenbeeld Kreeft. De Rode Planeet beweegt naar zijn oppositie op 16 januari, dus hij zal door het einde van december steeds helderder worden, tot mag -1.2.

Precies op kerstochtend biedt het universum een speciaal cadeau voor vroege vogels: de ongrijpbare planeet Mercurius zal helder schijnen aan de dageraadhemel. Op 25 december bereikt Mercurius (mag -0.4) zijn grootste elongatie of de verste afstand van de zon aan de hemel. Dit is het beste moment om deze planeet te observeren, die het grootste deel van het jaar verborgen is in de schittering van de zon. Zoek Mercurius voor zonsopgang in het sterrenbeeld Slangendrager.

Blauwe Sirius (mag -1.4) — de enige echte ster in deze lijst — verschijnt boven de horizon in het zuidoosten rond 19:30 uur lokale tijd. Het bereikt zijn hoogste punt aan de zuidelijke hemel kort na middernacht. De hoge helderheid en lage positie van de ster aan de hemel zorgen ervoor dat hij fonkelt in verschillende kleuren, dus hij zal zeker je aandacht trekken! Je vindt Sirius in het sterrenbeeld Grote Hond.

Wil je meer leren over andere heldere sterren zichtbaar in de hemel van december? Lees ons toegewijde artikel.

Kerstcadeau: Orion 🎁

Het sterrenbeeld Orion, een van de meest herkenbare patronen aan de nachthemel, schittert helder tijdens de feestdagen en lijkt op een kosmisch "kerstcadeau". Heb je het ooit zo bekeken? Vier heldere sterren (Betelgeuze, Bellatrix, Saiph, en Rigel) omlijnen het pakket, terwijl de drie sterren in de Gordel van Orion asterisme (Alnitak, Alnilam, en Mintaka) een glinsterend lint vormen! Bekijk onze "videogedicht" over Orion en zijn naburige sterrenbeelden, sterren en sterrenclusters.

Als je dit hemelse geschenk "uitpakt" met je verrekijkers, vind je de prachtige Orionnevel, gelegen net onder de Gordel van Orion. Op een heldere nacht kun je hem zelfs met het blote oog zien als een vaag, wazig plekje. Laat deze stellaire kraamkamer, waar nieuwe sterren geboren worden, de geest van vernieuwing en verwondering inspireren die het vakantieseizoen met zich meebrengt!

Doe een wens: De Ursiden meteorenzwerm 🌠

Wat is een beter moment dan Kerstmis om wensen te doen onder de "vallende sterren"? Je hebt de perfecte gelegenheid op 22 december, wanneer de Ursiden hun piek bereiken. Deze meteorenzwerm is het beste zichtbaar op noordelijke breedtegraden en kan tot 10 meteoren per uur produceren. Dit jaar zal de maan ongeveer 60% verlicht zijn tijdens de piek en zal rond middernacht opkomen. We raden aan om je meteorenjacht te starten voor de maanopkomst, terwijl de hemel nog donker is en niet beïnvloed wordt door het heldere maanlicht.

Kerstboom: NGC 2264 🎄

Ongeveer 2.500 lichtjaar ver weg, in het sterrenbeeld Eenhoorn, gloeit een hemelse kerstboom zwak tegen de donkere hemel. Dit feestelijk ogende deep-sky object, bekend als NGC 2264 of Kerstboomcluster, is een sterrenhoop ingebed in een nevel. NGC 2264 beslaat ongeveer 30 lichtjaar en bestaat uit jonge sterren tussen 1 en 5 miljoen jaar oud.

Hoewel de Kerstboomcluster een veelbelovende schijnbare magnitude van 3.9 heeft, is het moeilijk om hem met het blote oog te zien. We raden aan om breedveldverrekijkers te gebruiken om hem te observeren. Om uit te vinden waar je naar de cluster moet zoeken aan jouw hemel, gebruik de Sky Tonight app.

Kerstgans: Een ongebruikelijk asterisme 🪿

Op zoek naar iets nieuws voor je kerststerrenkijk-sessie dit jaar? Waarschijnlijk heb je het Kerstgans-asterisme nog niet gezien! Informatie hierover is te vinden in het boek "Binocular Highlights" door astronoom Gary Seronik. De Kerstgans bestaat uit ongeveer 10 heldere sterren nabij Mirfak — de helderste ster in het noordelijke sterrenbeeld Perseus. Pak je verrekijkers en gebruik de Sky Tonight app om het asterisme aan jouw lokale hemel te vinden!

Hemelrendier: Sterrenbeeld Rangifer 🦌

Hier is nog een nieuw doelwit voor sterrenkijkenthousiastelingen! Of moeten we zeggen "oud"? De Franse astronoom Pierre Charles Le Monnier creëerde het sterrenbeeld Rangifer in de 18e eeuw, maar het werd niet opgenomen in de lijst van 88 officieel erkende sterrenbeelden, dus nu wordt het beschouwd als "verouderd".

In het Latijn betekent Rangifer "rendier". Zul je in staat zijn om het rendier aan de hemel deze Kerstmis te vinden? Hoewel dit sterrenbeeld verdwenen is uit de moderne sterrenkaarten, blijven de sterren aan de hemel — ze bevinden zich tussen de Poolster en de rechterkant van de "M" van Cassiopeia. Omdat veel van deze sterren vaag zijn, heb je een donkere hemel nodig om ze te vinden. Gebruik de bovenstaande illustratie en de Sky Tonight app als je gids.

Kerstnachthemel: Conclusie

De nachthemel biedt deze feestdagen tal van hemelse wonderen, van heldere planeten tot unieke asterismen en deep-sky objecten. Of je nu de Kerstboomcluster probeert te spotten, een wens doet op de Ursiden, of jaagt op het hemelrendier, er wacht magie boven. Met de Sky Tonight app als je gids, wordt het verkennen van de kersthemel eenvoudig en leuk.

We wensen je heldere luchten en een vrolijk Kerstfeest!