Orion: het sterrenbeeld van de jager
Orion is een van de best herkenbare en iconische sterrenbeelden aan de nachtelijke hemel. Het kan wereldwijd worden waargenomen dankzij zijn positie aan de hemelkoepel. In dit artikel leren we hoe we het aan de nachtelijke hemel kunnen vinden en onderwerpen we de sterren en hemellichamen aan een nauwkeurig onderzoek.
Inhoud
- Feiten over het sterrenbeeld Orion
- Locatie van het sterrenbeeld Orion
- De Gordel van Orion en zijn sterren
- Heldere sterren in het sterrenbeeld Orion
- Deepsky-objecten in het sterrenbeeld Orion
- Het verhaal van het sterrenbeeld Orion
- Veelgestelde Vragen
- In een notendop
Feiten over het sterrenbeeld Orion
- Naam: Orion
- Afkorting: Ori
- Grootte: 594 vierkante graden.
- Rechte klimming: 5 u
- Declinatie: 5°
- Zichtbaar tussen: 85 °N em 75 °ZB
- Helderste ster: Rigel (β Orionis)
- Belangrijkste sterren: 21
- Messier DSO: 3
- Naburgie sterrenbeelden: Tweelingen, Stier, Eridanus, Lepus (Haas) en Monoceros (Eenhoorn)
Locatie van het sterrenbeeld Orion
Het sterrenbeeld Orion beslaat 594 vierkante graden van de hemel en is de 26e grootste van 88 officieel erkende sterrenbeelden. Het is geplaatst tussen de sterrenbeelden Monoceros en Stier; Eridanus en Lepus kunnen onder de voeten van Orion worden gevonden, en Tweelingen boven zijn hoofd.
Het sterrenbeeld behoort tot de Orion-familie, die ook Canis Major, Canis Minor, Lepus en Monoceros omvat. De groep stelt een jachtscène voor: Orion en zijn honden jagen op een haas terwijl de eenhoorn voorbij huppelt.
Waar is het sterrenbeeld Orion aan de hemel?
Orion bevindt zich op de hemelevenaar en is over de hele wereld zichtbaar. Waarnemers van het noordelijk halfrond kunnen het tegen de zuidwestelijke hemel zien staan. Op het zuidelijk halfrond is Orion te vinden aan de noordwestelijke hemel.
Hoe vindt u het sterrenbeeld Orion?
Orion is een van de best herkenbare sterrenbeelden omdat het een prominente constellatie is die overal ter wereld gemakkelijk te zien is. Natuurlijk hebben we het over de Gordel van Orion-asterisme – een driesterrenlijn die de taille van de jager markeert. Zodra u deze ziet, kunt u gemakkelijk de rest van de sterren vinden die de figuur van Orion vormen:
- de ijsblauwe Rigel (de helderste ster in het sterrenbeeld) en Saiph markeren zijn voeten;
- de roodachtige Betelgeuze (de op één na helderste ster in het sterrenbeeld) en Bellatrix markeren de schouders van Orion; Meissa, die het hoofd van de jager markeert, vormt een bijna gelijkzijdige driehoek met Betelgeuze en Bellatrix;
- niet ver van Betelgeuze markeet μ Orionis de elleboog van de rechterhand die boven het hoofd van Orion is geheven;
- in zijn rechterarm heeft Orion een knuppel die bestaat uit ν, ξ, χ¹ en χ² Orionis;
- met zijn linkerarm houdt hij een schild vast gemarkeerd door 11 Orionis, ο² Orionis en een groep sterren, alle aangeduid als π Orionis (π¹ Ori, π² Ori, π³ Ori, π⁴ Ori, π⁵ Ori en π⁶ Ori);
- Orion heeft ook een zwaard aan zijn gordel hangen. Op het puntje van de kling van het zwaard bevindt zich de Orionnevel.
Hoe ontdekt u het sterrenbeeld Orion via sterrenkijker-apps?
De makkelijkste manier om Orion te vinden is door sterrenkijken-apps te gebruiken. Op deze manier kan u zich niet vergissen en identificeert u alle sterren correct. We beschrijven hoe u het sterrenbeeld kunt vinden met behulp van de apps Star Walk 2 en Sky Tonight.
- Start de app en tik op het vergrootglaspictogram in de linkerbenedenhoek van het scherm;
- Typ “Orion” in de zoekbalk;
- Tik op het zoekresultaat;
- Nu ziet u de huidige locatie van het sterrenbeeld aan de hemel;
- Richt uw apparaat naar de hemel en volg de witte pijl naar de constellatie.
Kijk voor een visuele weergave naar de video tutorial en volg de stappen die daar worden aangegeven.
- Open de app en tik op het vergootglaspictogram onderin het scherm;
- Typ “Orion” in de zoekbalk;
- Tik op het doelpictogram tegenover het bijbehorende zoekresultaat;
- Nu ziet u de huidige locatie van het sterrenbeeld aan de hemel;
- Richt uw apparaat naar de hemel en volg de witte pijl naar het sterrenbeeld.
De Gordel van Orion en zijn sterren
Zowel amateur-sterrenkijkers als bekwame astronomen zijn bekend met de Gordel van Orion, een prominent sterrenpatroon veel gebruikt voor het navigeren door de lucht. De gordel bestaat uit drie gelijkmatig verdeelde sterren die een bijna rechte lijn vormen. Ze zijn waarschijnlijk allemaal rond dezelfde tijd geboren en gevormd uit de plasmawolken in hetzelfde gebied van de hemel dat we nu kennen als de Gordel van Orion.
Alnitak
- Andere namen: ζ Orionis, 50 Orionis, HIP 26727
- Type: driesterrenstelsel
- Magnitude: 1,77
- ** Oorsprong van de naam **: "de gordel" (Arabisch)
- Beschrijving: Alnitak bevindt zich op ongeveer 1260 lichtjaren van de zon. Een van de componenten van het stelsel, Alnitak Ab, is waarschijnlijk de oudste ster in het sterrenbeeld Orion (ongeveer 7,2 miljoen jaar oud).
Alnilam
- Andere namen: ε Ori, Epsilon Orionis, 46 Orionis, HD 37128, HIP 26311
- Type: blauwe superreus
- Magnitude: 1,69
- ** Oorsprong van de naam **: "parelsnoer" (Arabisch)
- Beschrijving: Alnilam is de centrale ster van de Gordel van Orion. De ster bevindt zich op ongeveer 2000 lichtjaren van het zonnestelsel. Er wordt geschat dat de ster 275.000 tot 832.000 keer zo lichtgevend is als de zon en ongeveer 40 keer zo zwaar.
Mintaka
- Andere namen: δ Ori, Delta Orionis, 34 Orionis, HIP 25930
- Type: meervoudig sterrensysteem Magnitude: 2,33
- ** Oorsprong van de naam **: "de riem" (Arabisch)
- Beschrijving: Mintaka ligt ongeveer 1200 lichtjaren van ons vandaan. De ster is 24 keer zo zwaar als de zon.
Waar is de Gordel van Orion vanavond?
Sterrenbeelden bewegen zich voortdurend langs de hemelkoepel. Gebruik Sky Tonight om de Gordel van Orion aan de hemel te vinden: tik op het vergrootglaspictogram in het onderste deel van het scherm en typ de naam van het asterisme in het zoekveld. Tik vervolgens op het blauwe doelpictogram en de app toont u de Gordel van Orion op de hemelkaart. Richt uw apparaat omhoog en volg de witte pijl om achter de positie van de Gordel aan de hemel te komen. U kunt de AR-modus activeren door op de grote blauwe knop in de rechterbenedenhoek te tikken.
Heldere sterren in het sterrenbeeld Orion
Met veel prominente sterren helderder dan magnitude 4, is Orion gemakkelijk te zien met het blote oog.
Rigel
- Andere namen: β Ori, Beta Orionis, HR 1713, HIP 24436
- Type: blauwe superreus
- Magnitude: van 0,05 tot 0,18
- ** Oorsprong van de naam **: "linkervoet of -been" (Arabisch)
- Beschrijving: Rigel is de helderste ster in Orion en de op zes na helderste ster aan de nachtelijke hemel. De ster bevindt zich op een afstand van ongeveer 860 lichtjaren van het zonnestelsel.
Betelgeuze
- Andere namen: α Ori, Alpha Orionis, HR 2061, HIP 27989
- Type: rode superreus
- Magnitude: van 0,0 tot 1,6
- Oorsprong van de naam: "oksel van de reus" (Arabisch) Betelgeuze is de op een na helderste ster in Orion en de op negen na helderste ster aan de nachtelijke hemel. Het is vanaf de aarde de dichtstbijzijnde rode superreus, op ongeveer 724 lichtjaren van onze planeet.
Bellatrix
- Andere namen: γ Ori, Gamma Orionis, HR 1790, HIP 25336
- Type: blauwe reus
- Magnitude: van 1,59 tot 1,64
- ** Oorsprong van de naam **: "vrouwelijke krijger" (Latijn) Bellatrix is de op twee na helderste ster in Orion. Bellatrix is een van de heetste sterren die u met het blote oog kunt zien: de ster heeft een temperatuur van 21.477 °C (ter vergelijking, de zon is 5.500 °C).
Saiph
- Andere namen: κ Ori, Kappa Orionis, 53 Orionis, HR 2004, HIP 27366
- Type: blauwe superreus
- Magnitude: 2,5
- Oorsprong van de naam: "zwaard van de reus" (Arabisch) Saiph is de op vijf na helderste ster in het sterrenbeeld Orion. De ster bevindt zich op ongeveer 650 lichtjaren van het zonnestelsel en schijnt in een blauw-witte kleur.
σ Orionis
- Andere namen: σ Ori, Sigma Orionis, HR 1931, HIP 26549
- Type: meervoudig sterrensysteem
- Magnitude: 3,80
- Beschrijving: De ster maakt deel uit van de gelijknamige sterrenhoop die in hetzelfde telescopische gezichtsveld kan worden gevonden als de Paardenkopnevel.
Deepsky-objecten in het sterrenbeeld Orion
Het sterrenbeeld Orion heeft drie Messier-objecten, waarvan we er één – de Orionnevel – onder de loep nemen. Veel van de deepsky-objecten in Orion maken deel uit van het moleculaire-wolkcomplex Orion.
Orionnevel
De Orionnevel (M42, Messier 42, NGC 1976) is te vinden in de buurt van de Gorden van Orion. De Orionnevel is een van de helderste nevels: met een schijnbare magnitude van 4,0 kan de nevel zonder optische hulp worden waargenomen. Met het blote oog lijkt het op een ster. Een verrekijker of een kleine telescoop laten het nevelachtige karakter zien.
Sterrenhoop Trapezium
De sterrenhoop Trapezium (Theta1 Orionis) is een open sterrenhoop in het hart van de Orionnevel. Door een verrekijker lijkt de sterrenhoop op een enkele ster. Telescopen met een medium-diafragma laten de vier helderste sterren van het asterisme Trapezium zien. Door een grote telescoop kun je meer sterren en neveligheid verlicht zien.
Paardenkopnevel
De Paardenkopnevel (Barnard 33, IC 434) is een kleine absorptienevel in het sterrenbeeld Orion. De nevel is te zien aan de hemel in de buurt van de ster Alnitak. De nevel staat bekend als een van de moeilijkste objecten om met een telescoop te observeren. Amateur-astronomen gebruiken de nevel daarom vaak om hun vaardigheden te testen. De nevel is ook een van de populairste doelen in de astrofotografie.
De paardenkopnevel is een van de best herkenbare nevels omdat ze lijkt op het hoofd van een paard. Maar kunt u ook een aantal andere nevels identificeren en de naam ervan vertellen? Doe onze quiz, bekijk prachtige foto 's van talloze hemellichamen en raad hoe ze heten!
De Vlamnevel
De Vlamnevel (NGC 2024, Sh2-277) is een emissienevel in het sterrenbeeld Orion. De nevel bevindt zich ongeveer 1350 lichtjaren van de aarde en heeft een schijnbare magnitude van 10. Het wordt verlicht door een ster binnenin die 20 keer de massa van de zon heeft en net zo helder voor onze ogen zou kunnen zijn als de andere sterren in de gordel van Orion. De nevel wordt echter omgeven door een stofwolk die het licht blokkeert en het 4 miljard keer zwakker doet lijken dan ze in werkelijkheid is.
Het verhaal van het sterrenbeeld Orion
Orion is een van de langst bekende sterrenbeelden: de vroegste afbeelding waarvan wordt gedacht dat ze naar het sterrenbeeld verwijst, dateert van 38.000 jaar geleden. Het patroon in het sterrenbeeld Orion werd door vele oude culturen over de hele planeet herkend als een menselijke figuur.
Orion in de Griekse mythologie
In de Griekse mythologie wordt het sterrenbeeld Orion geassocieerd met een legendarische jager. Er zijn veel verschillende versies van het verhaal over hoe Orion werd omgetoverd in een sterrenbeeld. Volgens een van de verhalen werd hij gestoken door een gigantische schorpioen die door Gaea – de godin van de aarde was gestuurd. Ze hield niet van de manier waarop Orion opschepte over het feit dat hij elk dier van de wereld kon doden. De godin Artemis vroeg daarom aan Zeus om haar collega-jager naar de hemel te sturen en hij veranderde Orion in een sterrenbeeld, net als de gigantische schorpioen.
Het sterrenbeeld Orion in andere culturen
Het sterrenbeeld komt ook voor in de Sumerische mythologie, met name in de mythe van Gilgamesh. Sumeriërs associeerden het met het verhaal van de held die vecht tegen de stier van de hemel, vertegenwoordigd door het sterrenbeeld Stier. Het sterrenbeeld kan ook worden geassocieerd met een verhaal over de aanval op Gilgamesj door de schorpioenmannen. De Arabieren zagen het sterrenbeeld als de figuur van een reus. Oude Indianen zagen de figuur van een man die was neergeschoten door een pijl (gerepresenteerd door de sterren in de Gordel van Orion).
Veelgestelde Vragen
Wat is er zo bijzonder aan het sterrenbeeld Orion?
Orion is overal op aarde zichtbaar en is een van de best herkenbare sterrenbeelden: het bevat het beroemde asterisme de Gordel van Orion dat vaak wordt gebruikt voor het lokaliseren van andere heldere sterren. Orion heeft twee van de tien helderste sterren aan de nachtelijke hemel en veel deepsky-doelen die goed zijn voor zowel amateur als doorgewinterde astronomen. Ook wordt een van de meest actieve meteorenregens van het jaar, de Orioniden, geassocieerd met het sterrenbeeld.
Hoe ziet het sterrenbeeld Orion eruit?
De meest prominente sterren in het sterrenbeeld Orion vormen een zandlopervormig sterpatroon: Rigel en Saiph markeren de voeten, Betelgeuze en Bellatrix markeren de armen en de sterren van de Gordel van Orion vormen de taille. Het wordt afgebeeld als een jager met een pijl en boog, of met een knuppel (of zwaard) en een schild.
Hoeveel sterren zijn er in het sterrenbeeld Orion?
Eenentwintig sterren vormen de omtrek van Orion: de zeven helderste markeren het lichaam van de jager en de beroemde gordel, en de rest markeert zijn zwaard en schild. Van alle sterren binnen de grenzen van het sterrenbeeld, hebben er tien formele namen goedgekeurd door de IAU, 81 hebben Bayer/Flamsteed-aanduidingen, en meer dan 200 zijn opgenomen in de Hipparcos Catalog.
Wat is de helderste ster in het sterrenbeeld Orion?
Rigel is de meest prominente ster in het sterrenbeeld Orion. Het is een van de helderste sterren aan de nachtelijke hemel en kan gemakkelijk met het blote oog worden gevonden.
Wanneer kunt u het sterrenbeeld Orion zien?
Het sterrenbeeld Orion is het best zichtbaar tijdens de wintermaanden op het noordelijk halfrond en tijdens de zomermaanden op het zuidelijk halfrond. Van mei tot juli staat het overdag aan de hemel en is daarom het op de meeste breedtegraden onzichtbaar.
In een notendop
Orion is een van de beroemdste sterrenbeelden omdat het vanaf beide hemisferen kan worden waargenomen. Iedereen kan binnen zijn grenzen een goed observatiedoel vinden, afhankelijk van zijn vaardigheden en uitrusting. Verken de nachtelijke hemel met de Sky Tonight -app en volg ons op social media voor nog meer astronomisch nieuws!
