Maak kennis met de 'kerstkomeet'!

Komeet Leonard is begin 2021 ontdekt en zal in december het dichtst bij de aarde komen. Daarom heeft Leonard de bijnaam 'kerstkomeet' gekregen. Lees verder om erachter te komen wanneer en hoe je de helderste komeet van het jaar aan de hemel kunt zien.

Wat is komeet Leonard?

Op 3 januari 2021 ontdekte de Amerikaanse astronoom Gregory J. Leonard een nieuwe komeet vanuit het Mount Lemmon Observatory in Arizona, VS. De komeet ontving de naam C/2021 A1 (Leonard) – de letter “C” betekent “niet-periodieke komeet” en “2021 A1” geeft aan dat het de eerste komeet is die in de eerste helft van januari 2021 is ontdekt.

Een specifieke eigenschap van komeet Leonard is zijn ongelofelijke snelheid – ongeveer 70 km/s! Hij beweegt 6 km/s sneller dan komeet Neowise vorig jaar. Als gevolg van deze snelheid zal de positie van deze komeet aan de hemel elke dag veranderen bij de observatie vanaf de aarde.

Komeet Leonard heeft een hyperbolisch traject. Dit betekent dat hij slechts één keer door het zonnestelsel trekt, waarna hij zich van ons verwijdert en nooit meer terugkomt. Je hebt dus maar één kans om hem te zien.

Wanneer is komeet Leonard het best zichtbaar?

De komeet komt het dichtst bij de aarde en is het best zichtbaar op 12 december 2021. Leonard zal onze planeet met een magnitude van ongeveer 4 op een afstand van 34 miljoen km passeren. Omdat de komeet zich op dat moment tussen de zon en de aarde bevindt, kan Leonard vanwege het effect van voorwaartse lichtverstrooiing zelfs een magnitude van 1 bereiken. Dit betekent dat je komeet Leonard met behulp van een verrekijker of zelfs met het blote oog kunt zien!

Hoe zal komeet Leonard eruitzien?

Als de komeet de maximale helderheid bereikt, zal Leonard een stofstaart en een gasstaart hebben. De stofstaart zal de vorm van een piek hebben. Dit gebeurt omdat de aarde het baanvlak van de komeet op 8 december zal kruisen en waarnemers de stofstaart van opzij zullen bekijken. Deze kijkhoek zorgt ervoor dat de staart smaller en iets helderder lijkt.

Komeet Leonard heeft al een lange gasstaart (ionen) en heeft nu een schijnbare afmeting die twee keer zo groot als een volle maan is! De richting van de stof- en gasstaart zal gedurende het grootste deel van de tijd dat de komeet waarneembaar is gelijk zijn. Alleen gedurende de periode van 10 december tot 13 december zullen de twee staarten een zichtbare hoek vormen die niet groter dan 30° is.

De komeet kan ook een antistaart hebben die in tegenovergestelde richting van de andere staarten - naar de zon - lijkt te wijzen. In werkelijkheid is een antistaart een optische illusie die ontstaat wanneer we grotere stofdeeltjes die langs de baan van een komeet zijn afgezet van opzij bekijken.

Wanneer kan ik komeet Leonard gaan observeren?

Als je in het midden van de noordelijke breedtegraden woont, kun je de komeet nu al gaan waarnemen! Op dit moment heeft komeet Leonard een visuele magnitude van ongeveer 5; je kunt hem zien door een telescoop of verrekijker tijdens de vroege ochtenduren. Kijk voor de komeet in het sterrenbeeld Bootes, onder de Grote Beer. Een goed referentiepunt is Arcturus - de helderste ster in Bootes en een van de helderste sterren aan de hemel. De komeet passeert op 6 en 7 december vlak bij Arcturus.

Wanneer komeet Leonard op 12 december zijn maximale helderheid bereikt, zal hij in het sterrenbeeld Ophiuchus staan. Op die datum kan hij - als we geluk hebben - met het blote oog zichtbaar zijn!

In de tweede helft van december zal de komeet het zuidelijk halfrond bereiken. Op eerste kerstdag (25 december) zal komeet Leonard vanaf het zuidelijk halfrond in het sterrenbeeld Microscopium (Microscoop) zichtbaar zijn. Om de locatie van de komeet aan de hemel snel te vinden, kun je gebruikmaken van onze sterrenkijkapps: Sky Tonight of Star Walk. Start een van deze apps, tik op het pictogram met het vergrootglas, typ "Leonard" in het zoekveld, dan zal de app je de exacte locatie van de komeet tonen.

Valt komeet Leonard uit elkaar?

Sommige waarnemers zijn bezorgd over het "welzijn" van komeet Leonard. Er zijn drie belangrijke signalen dat de komeet uit elkaar zou kunnen vallen:

• Hij wordt niet meer zo snel helder als vroeger;
• Zijn coma is afgeplat aan de kant die naar de zon is gericht;
• Hij lijkt te worden beïnvloed door non-gravitatiekrachten die worden veroorzaakt door gassen die zijn oppervlak verlaten.

Het is echter nog te vroeg om te zeggen of de komeet gevaar loopt. We kunnen alleen maar afwachten en er het beste van hopen.

Komeet Leonard wordt misschien niet 'de nieuwe Neowise', maar kan eind 2021 wel spectaculaire astronomische waarnemingen opleveren. Laten we duimen! We wensen je een heldere hemel en veel plezier met je waarnemingen!