Waarom Hebben We Seizoenen op Aarde?
Als je je wel eens hebt afgevraagd wat de seizoenen op aarde veroorzaakt, dan ben je hier op het juiste adres. In dit artikel geven we je verschillende definities van de seizoenen en leggen we uit waarom onze planeet eigenlijk seizoenen heeft.
Inhoud
- Wat veroorzaakt de seizoenen?
- Hoeveel seizoenen zijn er in een jaar?
- Wanneer beginnen de vier seizoenen?
- Hebben andere planeten seizoenen?
- Conclusie
Wat veroorzaakt de seizoenen?
Veel mensen denken dat de seizoenen elkaar afwisselen als gevolg van de elliptische baan van onze planeet: als de aarde dichterbij de zon is, zou het warmer zijn, en als hij verder weg is, zouden de temperaturen dalen. De baan van de aarde rondom de zon is echter bijna cirkelvormig, dus deze heeft weinig effect op het weer en de temperatuurpatronen.
De werkelijke reden van de variaties in seizoenen is de ashelling van de aarde, in de astronomie ook wel de obliquiteit genoemd. De rotatieas van onze planeet is met ongeveer 23,5 graad gekanteld ten opzichte van het baanvlak. Waarschijnlijk is deze helling veroorzaakt door een botsing met een andere planeet, ongeveer ter grootte van mars.
Hoewel de ashelling gedurende het jaar niet verandert, verandert onze oriëntatie ten opzichte van de zon aldoor naarmate we om onze ster heen draaien. Dus wanneer een van de halfronden naar de zon is gericht, krijgt het meer uren daglicht, en ervaren we lente en zomer; als het van de zon weggedraaid is, wordt het kouder en krijgen we herfst en winter.
Hoeveel seizoenen zijn er in een jaar?
Een seizoen is een periode van het jaar die wordt gekenmerkt door bepaalde weersomstandigheden, temperatuurpatronen en het aantal uren daglicht. Het aantal seizoenen is afhankelijk van de geografische locaties en culturele tradities van de regio waarin je je bevindt. In gebieden met een gematigd of subarctisch klimaat worden over het algemeen vier seizoenen onderscheiden: lente, zomer, herfst en winter.
Sommige Zuid-Aziatische kalenders kennen zes seizoenen in plaats van vier. Zo heeft de hindoekalender de volgende seizoenen: vasanta (lente), griishma (zomer), varsha (moesson), sharat (herfst), hemanta (vroege winter), en shishira (late winter). Veel tropische gebieden hebben maar twee seizoenen: het regenseizoen en het droogteseizoen.
Wanneer beginnen de vier seizoenen?
De twee belangrijkste benaderingen voor het bepalen van de seizoenen zijn de meteorologische en de astronomische.
Volgens de meteorologische benadering omvat elk seizoen drie maanden en begint het op de eerste dag van een driemaandelijkse periode: 1 maart, 1 juni, 1 september en 1 december.
Volgens de astronomische definitie begint elk seizoen ofwel op een zonnewende (als de zon het meest zuidelijke of noordelijke punt aan de hemel bereikt), ofwel op een nachtevening (als de zon de evenaar passeert).
Trouwens, weet je het echte verschil tussen zonnestilstanden en equinoxen? Doe onze quiz en ontdek het!
Seizoenen van het noordelijk halfrond
Op het noordelijk halfrond begint de meteorologische lente op 1 maart, de zomer op 1 juni, de herfst op 1 september en de winter op 1 december. De astronomische lente komt overeen met de maart-equinox, de zomer – met de juni-zonnestilstand, de herfst – met de september-equinox en de winter – met de december-zonnestilstand. Door schrikkeljaren kunnen de data van equinoxen en zonnestilstanden een dag of twee verschuiven.
Dus in 2024 zullen de seizoenen in het noordelijk halfrond als volgt beginnen.
Meteorologisch:
- Lente: 1 maart;
- Zomer: 1 juni;
- Herfst: 1 september;
- Winter: 1 december.
Astronomisch:
- Lente: 19 maart;
- Zomer: 20 juni;
- Herfst: 22 september;
- Winter: 21 december.
Tegenovergestelde seizoenen (seizoenen van het zuidelijk halfrond)
De seizoenen op het zuidelijk halfrond zijn tegengesteld aan de seizoenen zoals we die boven de evenaar ervaren. Als het winter is in de Verenigde Staten, is het zomer in Zuid-Amerika; en als het in Europa lente wordt, begint in Australië de herfst. Zoals je nu begrijpt, gebeurt dit omdat het noordelijk en zuidelijk halfrond op verschillende momenten van het jaar richting de zon gekanteld zijn.
Bijvoorbeeld, in 2024 zullen de seizoenen in het zuidelijk halfrond als volgt beginnen.
Meteorologisch:
- Herfst: 1 maart;
- Winter: 1 juni;
- Lente: 1 september;
- Zomer: 1 december.
Astronomisch:
- Herfst: 19 maart;
- Winter: 20 juni;
- Lente: 22 september;
- Zomer: 21 december.
Hebben andere planeten seizoenen?
Elke planeet in het zonnestelsel heeft seizoenen, omdat de rotatieassen van alle acht planeten gedraaid zijn. Seizoenen op andere planeten verschillen echter nogal van die op aarde.
Neem bijvoorbeeld Uranus. Deze planeet is bijna 98 graden gedraaid, dus de rotatieas staat bijna parallel aan het baanvlak. Bovendien doet Uranus 84 jaar over een baan rondom de zon. Als gevolg daarvan heeft de ijsgigant 21 jaar durende seizoenen; gedurende de winter-zomerseizoenen ziet de winterkant van de planeet 21 jaar lang de zon niet.
Met de rest van de planeten is het al net zo bizar gesteld: zo zijn op Venus de seizoenen korter dan de dagen en kan je op Mercurius niet eens vaststellen wanneer het ene seizoen afloopt en het volgende begint.
Conclusie
De seizoenen worden veroorzaakt door de helling van de aardas. Gedurende het jaar hellen de noordelijke en zuidelijke halfronden van de aarde op verschillende hoeken naar de zon. Wanneer het noordelijk halfrond naar de zon helt, is het zomer in de noordelijke helft van onze planeet. Tegelijkertijd is de zuidelijke helft het verst van de zon en beleeft het winter.
