Wat zorgt ervoor dat de seizoenen elkaar afwisselen?
Als je je wel eens hebt afgevraagd wat de seizoenen op aarde veroorzaakt, dan ben je hier op het juiste adres. In dit artikel geven we je verschillende definities van de seizoenen en leggen we uit waarom onze planeet eigenlijk seizoenen heeft.
Inhoud
- Hoeveel seizoenen zijn er in een jaar?
- Wanneer beginnen de vier seizoenen?
- Waarom hebben we seizoenen?
- Hoe verschillen de seizoenen in het noordelijk en zuidelijk halfrond van elkaar?
- Hebben andere planeten seizoenen?
Hoeveel seizoenen zijn er in een jaar?
Een seizoen is een periode van het jaar die wordt gekenmerkt door bepaalde weersomstandigheden, temperatuurpatronen en het aantal uren daglicht. Het aantal seizoenen is afhankelijk van de geografische locaties en culturele tradities van de regio waarin je je bevindt. In gebieden met een gematigd of subarctisch klimaat worden over het algemeen vier seizoenen onderscheiden: lente, zomer, herfst en winter.
Sommige Zuid-Aziatische kalenders kennen zes seizoenen in plaats van vier. Zo heeft de hindoekalender de volgende seizoenen: vasanta (lente), griishma (zomer), varsha (moesson), sharat (herfst), hemanta (vroege winter), en shishira (late winter). Veel tropische gebieden hebben maar twee seizoenen: het regenseizoen en het droogteseizoen.
Wanneer beginnen de vier seizoenen?
De twee belangrijkste benaderingen voor het bepalen van de seizoenen zijn de meteorologische en de astronomische.
Volgens de meteorologische benadering bestaat elk seizoen uit drie maanden en begint het op de eerste dag van een driemaandelijkse periode. Voor het noordelijk halfrond begint de meteorologische lente dan op 1 maart, de zomer op 1 juni, de herfst op 1 september en de winter op 1 december.
Volgens de astronomische definitie begint elk seizoen ofwel op een zonnewende (als de zon het meest zuidelijke of noordelijke punt aan de hemel bereikt), ofwel op een nachtevening (als de zon de evenaar passeert). In het noordelijk halfrond valt de astronomische lente samen met de nachtevening van maart, de zomer met de zonnewende van juni, de herfst met de nachtevening van september en de winter met de zonnewende van december. Vanwege de schrikkeljaren kunnen de data van nachteveningen en zonnewendes een dag of twee verschillen.
Waarom hebben we seizoenen?
Veel mensen denken dat de seizoenen elkaar afwisselen als gevolg van de elliptische baan van onze planeet: als de aarde dichterbij de zon is, zou het warmer zijn, en als hij verder weg is, zouden de temperaturen dalen. De baan van de aarde rondom de zon is echter bijna cirkelvormig, dus deze heeft weinig effect op het weer en de temperatuurpatronen.
De werkelijke reden van de variaties in seizoenen is de ashelling van de aarde, in de astronomie ook wel de obliquiteit genoemd. De rotatieas van onze planeet is met ongeveer 23,5 graad gekanteld ten opzichte van het baanvlak. Waarschijnlijk is deze helling veroorzaakt door een botsing met een andere planeet, ongeveer ter grootte van mars.
Hoewel de ashelling gedurende het jaar niet verandert, verandert onze oriëntatie ten opzichte van de zon aldoor naarmate we om onze ster heen draaien. Dus wanneer een van de halfronden naar de zon is gericht, krijgt het meer uren daglicht, en ervaren we lente en zomer; als het van de zon weggedraaid is, wordt het kouder en krijgen we herfst en winter.
Hoe verschillen de seizoenen in het noordelijk en zuidelijk halfrond van elkaar?
De seizoenen op het zuidelijk halfrond zijn tegengesteld aan de seizoenen zoals we die boven de evenaar ervaren. Als het winter is in de Verenigde Staten, is het zomer in Zuid-Amerika; en als het in Europa lente wordt, begint in Australië de herfst. Zoals je nu begrijpt, gebeurt dit omdat het noordelijk en zuidelijk halfrond op verschillende momenten van het jaar richting de zon gekanteld zijn.
Hebben andere planeten seizoenen?
Elke planeet in het zonnestelsel heeft seizoenen, omdat de rotatieassen van alle acht planeten gedraaid zijn. Seizoenen op andere planeten verschillen echter nogal van die op aarde.
Neem bijvoorbeeld Uranus. Deze planeet is bijna 98 graden gedraaid, dus de rotatieas staat bijna parallel aan het baanvlak. Bovendien doet Uranus 84 jaar over een baan rondom de zon. Als gevolg daarvan heeft de ijsgigant 21 jaar durende seizoenen; gedurende de winter-zomerseizoenen ziet de winterkant van de planeet 21 jaar lang de zon niet.
Met de rest van de planeten is het al net zo bizar gesteld: zo zijn op Venus de seizoenen korter dan de dagen en kan je op Mercurius niet eens vaststellen wanneer het ene seizoen afloopt en het volgende begint.
Je weet nu waarom we seizoenen ervaren op aarde. Als je dit artikel leuk vond, deel het dan met je vrienden. En als je nog vragen hebt over de seizoenen, stel ze dan gerust op onze sociale media!
