De equinox van maart 2021: het nieuwe astronomische seizoen begint
Het nieuwe astronomische seizoen komt eraan. Wat gebeurt er precies met de aarde op de dag van de equinox? Wat is het verschil voor de twee halfronden? Dat leggen we je in het artikel van vandaag uit.
Wat gebeurt er tijdens een equinox?
Hoewel we de term “equinox” al in onze eerdere artikelen hebben uitgelegd, nemen we het toch nog even kort door. Er zijn twee denkbeeldige lijnen — de hemelevenaar en de ecliptica. De hemelevenaar verdeelt de hemelbol van de aarde in een noordelijk en een zuidelijk halfrond en de ecliptica markeert het jaarlijkse pad van de zon. De momenten waarop deze lijnen samenvallen, worden equinoxen genoemd.
Anders gezegd markeert de equinox het moment waarop de zon de hemelevenaar kruist en de lengte van de dag en de nacht bijna gelijk zijn. Op deze dag komt de zon in het oosten op en gaat ze onder in het westen, waar je ook staat.
Hoeveel equinoxen zijn er in een jaar?
Er is een wijdverbreid misverstand dat er vier equinoxen per jaar zijn, maar in feite zijn het er maar twee. Wat vaak wordt aangezien voor de equinox, wordt een zonnewende genoemd. Zonnewendes brengen de langste en de kortste dagen van het jaar, terwijl op een equinox de hoeveelheid daglicht en nacht ongeveer gelijk is. Doe onze astronomische quiz om te zien of je een equinox van een zonnewende kunt onderscheiden.
Wat zijn de data van de equinoxen?
De eerste equinox van 2021 vindt plaats op 20 maart 2021 om 09:37 GMT. Deze datum kan overigens van jaar tot jaar verschillen: de equinox van maart kan op 19, 20 of 21 maart plaatsvinden. Herinner je je bijvoorbeeld nog de laatste keer dat hij op 21 maart viel? Dat is best lastig, omdat dat voor het laatst in 2007 was en de volgende pas in 2102 is!
Equinoxen op verschillende halfronden
In astronomische termen, markeert de equinox van maart de eerste dag van de lente voor wie op het noordelijk halfrond woont en de eerste dag van de herfst voor mensen op het zuidelijk halfrond. Daarom heet het op de noordelijke breedtegraden ook wel de lente-equinox en vice versa beschouwt het zuidelijk halfrond het als de herfst-equinox. Hetzelfde geldt voor de september equinox.
Er zijn veel verschillen voor sterrenkijkers van het noordelijk en het zuidelijk halfrond. Wist je dat mensen in verschillende delen van de wereld een andere hemel zien? Hier is een heel informatief artikel over het waarnemen van de nachtelijke hemel op het noordelijk en het zuidelijk halfrond.
Het middaguur schaduwexperiment
Wil je getuige zijn van iets wat je maar twee keer per jaar kunt zien? Dan heb je een rechte stok of een lange houten liniaal, een gradenboog en de Star Walk 2 app nodig.
Zoek een open plek, bijvoorbeeld een park of een parkeerplaats. Open Star Walk 2, ga naar het menu, open de instellingen en zoek de coördinaten van je huidige locatie — je hebt alleen het eerste getal nodig, voor het "°" teken. Trek dit getal af van 90 — dit wordt de hoek waaronder je de stok in de grond moet plaatsen.
Nu ga je terug naar het hoofdscherm van de app. Kijk naar het pictogram met het kompas in de linkerbovenhoek van je scherm en draai je toestel om het zuiden te vinden, als je tenminste op het noordelijk halfrond bent, en richt je stok in die richting. Als je op het zuidelijk halfrond bent, doe je hetzelfde richting het noorden. Gebruik de gradenboog om de stok in de grond vast te zetten in de hoek die je zojuist hebt berekend.
Wacht tot het middaguur en zie hoe de schaduw van de stok verdwijnt — op het middaguur heeft de stok helemaal geen schaduw! Je kunt dit experiment maar twee keer per jaar doen — tijdens de equinox van maart en tijdens die van september.
Deel dit artikel met je vrienden als je het leuk vond!
