Sterrenkijken halverwege het seizoen

Begin de eerste week van februari met de astronomische hoogtepunten! In het artikel van vandaag bespreken we de interessante astronomische verschijnselen van 2 tot 7 februari 2021.

Groundhog Day

Op 2 februari is het Groundhog Day! In hedendaags paganisme wordt die dag Imbolc genoemd; een traditionele dag voor initiaties. Die datum is een van de vier zogeheten "cross-quarter"-dagen, die halverwege tussen de zonnewendes en equinoxen liggen. De andere drie "cross-quarter"-dagen zijn Beltane op 1 mei, Lughnasadh of Lammas op 1 augustus en Samhain op 1 november. 2 februari ligt precies tussen de zonnewende in december en de equinox in maart.

Dierenriemlicht in de avond

Gedurende ongeveer een half uur na volle schemering tijdens de twee weken voorafgaand aan de nieuwe maan op 11 februari is in het westen een brede driehoek vaag licht te zien, die zich vanaf de horizon naar boven uitstrekt en uitkomt op de verduisteringslijn. Deze gloed is het zodiakaal licht — reflecterend zonlicht van ontelbare interplanetaire stofdeeltjes in ons zonnestelsel. Probeer het dierenriemlicht vanaf een plek zonder lichtvervuiling te zien. Verwar dit licht niet met de helderdere melkweg, die in deze tijd van het jaar zich vanaf de horizon in het noordnoordwesten naar boven uitstrekt.

De maan deze week

Aan het begin van de week schijnt de afnemende maan tussen de middelheldere sterren die het hoofd en de schouder van de maagd, Virgo vormen. Vanaf laat dinsdagnacht tot woensdagochtend passeert de maan aan de linkerkant van Spica, de helderste ster van de constellatie, die een magnitude van 0,95 heeft.

Tussen middernacht en dageraad op donderdag en vrijdag schijnt de maan tussen de sterren van Libra. De maan staat officieel in het laatste kwartier om 17.37 uur GMT op donderdag. Waar je ook woont, de halfverlichte maan gaat dan middenin de nacht op en blijft de hele morgen in de zuidelijke hemel zichtbaar. De week van maanloze avonden na het laatste kwartier is ideaal voor het observeren van de diepe sterrenhemel.

Op zaterdag kunnen vroege vogels vlak voor de dageraad de afnemende maansikkel in het zuidoosten zien, op 4,5° ten astronomisch noorden van de heldere ster Antares, het robijnrode hart van Scorpius.

Tegen het weekend van 6 en 7 februari is de maan de hele ochtend overdag te zien. Je kunt de maan gerust overdag door je verrekijker of telescoop bekijken, maar let er wel op dat je je apparaat niet op de zon richt.

De planeten

We gaan een redelijk 'planeetloze' periode in omdat bijna alle planeten zich vlak voor dageraad in de oostelijke hemel bevinden, en té dichtbij de zon zijn om ze makkelijk te kunnen zien. Venus keert vanaf eind april na zonsondergang terug naar de westelijke hemel, en Jupiter en Saturnus komen pas in juni terug.

Tot aan het midden van de week zal Mercurius kort na zonsondergang even te zien zijn, maar daarvoor heb je onbelemmerd zicht van de westzuidwestelijke horizon en een wolkenloze hemel nodig. Zorg ervoor dat de zon helemaal achter de horizon is verdwenen voordat je Mercurius met een verrekijker probeert te vinden.

Mars is nog steeds elke avond na de schemering te zien maar wordt wekelijks vager en kleiner door de telescoop. De middelheldere rode stip van Mars bevindt zich tijdens de schemering boven het midden in de zuidelijke hemel. Hij zakt dan de hele avond en gaat om 1.30 uur plaatselijke tijd onder. Zoek de twee helderste sterren van Aries, rechtsboven van Mars: Hamal is helderder met magnitude 2,0 en Sheratan schijnt iets vager, op magnitude 2,6.

Tegen volgende zondag wordt de tussenruimte groter tussen de vage en verre Uranus en roodachtige Mars. Bekijk Uranus vroeg in de avond wanneer hij hoger aan de hemel staat en door minder van de verstorende atmosfeer van de aarde te zien is. Door een telescoop lijkt de ijsgigant op de sterren er in de buurt, maar de planeet fonkelt minder dan de sterren eromheen en ziet er blauwgroen uit.

Dit zijn onze astronomische hoogtepunten van de week. Blijf naar de hemel kijken en veel plezier met sterrenkijken!