Laatste nieuws en algemene informatie over de interstellaire komeet 3I ATLAS
Dit jaar verwelkomen we een zeldzame gast aan onze hemel — de interstellaire komeet 3I/ATLAS! Het is pas het derde interstellaire object dat ooit is ontdekt, wat deze ontmoeting uniek maakt. Maar sommigen opperen een gewaagdere mogelijkheid: zou het een buitenaardse sonde kunnen zijn die door ons zonnestelsel reist? Wat je ook gelooft, je kunt 3I/ATLAS volgen in de Sky Tonight-app. Na wekenlang verborgen te zijn achter de Zon, verschijnt de komeet nu weer in de ochtendhemel. Ontdek wanneer en hoe je hem kunt zien, en plan jouw perfecte observatiemoment!
Inhoud
- Wat is 3I/ATLAS?
Laatste nieuws over komeet 3I ATLAS: heeft 3I ATLAS een staart?
- 18 november: Nieuwe 3I/ATLAS‑beelden van astrofotografen
- 17 november: NASA deelt binnenkort de langverwachte beelden van komeet 3I/ATLAS
- 16 november: Kijk de 3I/ATLAS‑livestream terwijl hij van de Zon wegsnelt
- 11 november: Viel 3I/ATLAS uit elkaar nabij de zon?
- 11 november: Kosmische straling kan 3I/ATLAS al miljoenen jaren hebben “gekookt”
- 10 november: Komeet 3I/ATLAS heeft een radiosignaal uitgezonden
- 10 november: 3I ATLAS krijgt opvallende staarten
- 5 november: heeft 3I ATLAS zijn baan gewijzigd?
- 4 november: kleurverandering van 3I ATLAS verbaast wetenschappers
- 2 november: 3I/ATLAS komt weer in beeld
- 29 oktober: 3I/ATLAS overleeft zijn nauwe passage langs de Zon en wordt plots helderder
- 3I ATLAS-nieuwsoverzicht: september – eind oktober 2025
- Live tracking van komeet 3I ATLAS: waar is 3I ATLAS nu en hoe kun je hem zien?
- Veelgestelde vragen over komeet 3I/ATLAS
- Waarom is komeet 3I/ATLAS bijzonder?
- Is komeet 3I/ATLAS het enige interstellaire object dat ooit is gevonden?
- Hoe weten we dat 3I/ATLAS niet uit ons Zonnestelsel komt?
- Gaat komeet 3I/ATLAS de Aarde raken?
- Wanneer verlaat 3I/ATLAS het zonnestelsel?
- Is 3I/ATLAS zeker een komeet? Kan het een buitenaards ruimteschip zijn?
- 31 ATLAS, 3AI ATLAS, ATLAS 3I: wat is de juiste naam?
- Ontdekking van komeet 3I/ATLAS
- Komeet 3I/ATLAS: samenvatting
Wat is 3I/ATLAS?
3I/ATLAS is het derde bekende interstellaire object — een zeldzame bezoeker van buiten ons zonnestelsel. Het werd op 1 juli 2025 voor het eerst waargenomen door de ATLAS-surveytelescoop in Chili. De officiële visie, ondersteund door NASA, ESA, en de meeste astronomen, is duidelijk: 3I/ATLAS is een natuurlijke komeet — het derde interstellaire object ooit bevestigd, na ‘Oumuamua en komeet 2I/Borisov. Maar niet iedereen is overtuigd, en sommigen vinden dat zijn ongebruikelijke eigenschappen ruimte laten voor exotischere verklaringen.
Is 3I/ATLAS een buitenaards schip of een komeet? Harvard-professor vs. wetenschappelijke gemeenschap
Sinds de ontdekking heeft Harvard-astronoom Avi Loeb de vraag gesteld of 3I/ATLAS wel een gewone komeet is. Hij wijst op zijn ongewone helderheid, precieze baan door het zonnestelsel en het aanvankelijke gebrek aan duidelijke gasuitstoot — en beweert dat de komeet zich niet gedraagt zoals verwacht. In latere updates wees Loeb op zijn verrassende stabiliteit en hoge massa en suggereerde dat, als het object ooit van koers zou veranderen nabij de Zon, dit eerder op technologische voortstuwing dan op natuurlijke krachten zou kunnen wijzen. Hij grapte zelfs dat mensen “voor 29 oktober op vakantie moesten gaan”, wanneer de komeet zijn perihelium bereikt — voor het geval het iets veel vreemders blijkt te zijn dan gedacht.
De meeste astronomen zijn echter niet overtuigd. Waarnemingen van de Hubble, SPHEREx en ESA’s Mars-sondes tonen kenmerken van een klassieke komeet: een kleine ijzige kern, een coma rijk aan kooldioxide, waterdampuitbarstingen en zelfs een zeldzame antistaart die wordt veroorzaakt door de kijkhoek. Het bewijs laat zien dat 3I/ATLAS een opmerkelijke natuurlijke komeet is die wetenschappers een ongekende blik biedt op de chemie van interstellaire objecten.
Laatste nieuws over komeet 3I ATLAS: heeft 3I ATLAS een staart?
Er is zoveel gebeurd sinds de interstellaire komeet 3I/ATLAS op het toneel verscheen dat het makkelijk is het overzicht te verliezen. Is hij opnieuw van kleur veranderd? Van koers veranderd? Heeft hij zijn nauwe passage langs de Zon overleefd? Hier is alles wat we tot nu toe weten over deze mysterieuze bezoeker uit een ander stersysteem.
18 november: Nieuwe 3I/ATLAS‑beelden van astrofotografen
De interstellaire komeet 3I/ATLAS komt eindelijk vanachter de Zon tevoorschijn en is weer zichtbaar onder een donkere hemel. Terwijl hij verder van de Zon wegdrijft — zowel in de ruimte als in schijnbare afstand — komen de eerste scherpe, nieuwe opnamen binnen.
Astrofotograaf Satoru Murata heeft een gedetailleerde foto vrijgegeven die de complexe gasstaart van de komeet toont en zelfs een hint van een vormende stofstaart. Er is ook een zwakke, valse antistaart te zien. Rond dezelfde tijd maakte Francois Kugel een andere indrukwekkende opname, met een vergelijkbaar detailniveau.
17 november: NASA deelt binnenkort de langverwachte beelden van komeet 3I/ATLAS
Nu de shutdown van de Amerikaanse overheid voorbij is, kondigde NASA aan dat het hogeresolutiebeelden van 3I/ATLAS, gemaakt door de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) zal onthullen, vastgelegd tijdens de nauwe passage langs Mars begin oktober. Het langverwachte live‑evenement van NASA om de beelden te tonen staat gepland voor woensdag 19 november om 20:00 GMT (15:00 EST) en belooft nooit eerder vertoonde opnamen van onze interstellaire bezoeker. Blijf kijken!
16 november: Kijk de 3I/ATLAS‑livestream terwijl hij van de Zon wegsnelt
Maak je klaar voor een plek op de eerste rij van de geschiedenis: op 19 november kunnen kijkers wereldwijd schakelen naar een gratis livestream van de zeldzame interstellaire komeet 3I/ATLAS terwijl hij door het sterrenbeeld Maagd trekt en van de Zon wegdrijft. Gehost door het Virtual Telescope Project in Manciano, Italië, start de stream op 19 november om 04:15 UTC. Een uitzonderlijke kans om in realtime een bezoeker uit een ander stersysteem te observeren. Mis het niet!
11 november: Viel 3I/ATLAS uit elkaar nabij de zon?
De Harvard‑astronoom Avi Loeb heeft een nieuwe vraag opgeworpen — heeft 3I/ATLAS zijn nauwe passage langs de zon overleefd, of is het door de hitte gefragmenteerd? In zijn meest recente bericht merkt hij op dat beelden van zonne‑observatoria wijzen op uitbarstingen van heldere straalpluimen nabij het perihelium, wat kan betekenen dat de komeet een aanzienlijk deel van zijn massa heeft verloren.
Loeb voegt eraan toe dat we, als binnenkort blijkt dat 3I/ATLAS intact is gebleven, mogelijk opnieuw moeten nadenken over wat het is. “Als het niet door de zon is gedecimeerd en nog steeds als één lichaam bijeenblijft,” schrijft hij, “dan moeten we overwegen dat het iets anders is dan een natuurlijke komeet.”
Astronomen krijgen snel een nieuwe, grote kans om dit te controleren — op 19 december 2025, wanneer de komeet zijn dichtste nadering van de aarde bereikt. Grondgebonden observatoria, evenals de Hubble‑ en James Webb‑telescopen, zullen onderzoeken of onze interstellaire bezoeker zijn zonsontmoeting heeft overleefd — of dat hij iets buitengewoons verbergt.
11 november: Kosmische straling kan 3I/ATLAS al miljoenen jaren hebben “gekookt”
Nieuwe waarnemingen suggereren dat de interstellaire komeet 3I/ATLAS is getransformeerd door galactische kosmische straling tijdens zijn lange reis tussen de sterren. Astronomen die zijn chemische samenstelling bestudeerden, vonden dat de komeet veel meer kooldioxide en koolmonoxide bevat dan typische kometen uit het zonnestelsel — duidelijke aanwijzingen dat het oppervlak door straling is veranderd.
Volgens onderzoekers kan voortdurende blootstelling aan kosmische deeltjes met hoge energie de buitenste lagen van de komeet hebben hervormd, waarbij koolstofrijke materialen in nieuwe verbindingen zijn omgezet en een dichte, donkere korst tot wel 20 meter dik is achtergelaten.
Met andere woorden: wat we nu zien is mogelijk niet het oorspronkelijke oppervlak van de komeet, maar een soort “verbrande schil” die de oeroude ijs‑ en stoflagen uit het systeem waar hij is ontstaan verbergt. Verdere waarnemingen zijn nodig om meer bewijsmateriaal voor of tegen deze hypothese te verzamelen.
10 november: Komeet 3I/ATLAS heeft een radiosignaal uitgezonden
Op sociale media gonst het van de beweringen dat de interstellaire komeet 3I/ATLAS is begonnen met het “uitzenden” van radiosignalen — maar astronomen verzekeren dat er niets buitenaards aan is.
De MeerKAT‑radiotelescoop in Zuid‑Afrika detecteerde een natuurlijk radiocontinuüm afkomstig van de komeet — een stabiele achtergrondemissie die typisch is voor gas en stof in de ruimte, geen gemoduleerd signaal dat informatie draagt. Vergelijkbare emissies werden in de jaren zeventig voor het eerst bij kometen vastgelegd.
Volgens wetenschappers wijzen de gedetecteerde frequenties (rond 1665 en 1667 MHz) op hydroxylradicalen (OH) — producten van het uiteenvallen van watermoleculen onder zonlicht. Kort gezegd: de komeet “praat” niet met ons; hij gloeit simpelweg in radiogolven terwijl zijn ijzige oppervlak nabij de zon sublimeert.
10 november: 3I ATLAS krijgt opvallende staarten
De nieuwste beelden uit Spanje, gemaakt door Frank Niebling en Michael Buechner, tonen duidelijk twee afzonderlijke staarten bij 3I/ATLAS. Eén ‘rokerige’ staart strekt zich omhoog en naar rechts uit en beslaat ongeveer 30 boogminuten — ruwweg de schijnbare diameter van de Volle Maan. De andere, een antistaart van stofdeeltjes van circa 10 boogminuten lang, strekt zich omlaag en naar links uit — richting de Zon.
Eerdere beelden van 8 november, door Michael Jäger, Gerald Rhemann en Enrico Prosperi (gedeeld op de Facebook‑pagina ICQ Comet Observations), lieten een complexe staartstructuur zien — vier tot vijf staarten of jets die in meerdere richtingen uitwaaieren. Commentatoren merkten op dat de staarten van 3I lijken op de staartstructuur van komeet C/2016 R2, een ongewone langperiodieke komeet die extreem rijk is aan koolmonoxide en stikstof, maar arm aan stof.
De samenstelling van de staarten van 3I/ATLAS is nog onzeker; er zijn meer waarnemingen nodig. Op basis van Jägers beelden suggereerde EarthSky dat deze interstellaire komeet waarschijnlijk is veranderd door zijn recente nauwe passage langs de Zon (zoals vaak bij kometen gebeurt).
Ondertussen opperde Avi Loeb op zijn blog een minder conventioneel idee: de op 3I/ATLAS waargenomen jets zouden verband kunnen houden met technologische stuurraketten, wat de vraag oproept of de komeet een natuurlijke of kunstmatige oorsprong heeft.
5 november: heeft 3I ATLAS zijn baan gewijzigd?
Toen de interstellaire komeet 3I/ATLAS dicht langs de Zon vloog, zagen astronomen een subtiel maar krachtig effect: zijn licht werd afgebogen door de zwaartekracht van de Zon.
Volgens berekeningen zou licht dat dicht bij de Zon passeert ongeveer 1,75 boogseconde verschuiven — ongeveer de schijnbare breedte van een muntstuk op 3 km afstand. Met behulp van ruimtetelescopen maten wetenschappers vrijwel dezelfde waarde voor de schijnbare positieverschuiving van 3I/ATLAS tijdens zijn passage langs de Zon. Deze kleine afwijking ontstaat doordat massieve objecten zoals de Zon de ruimte om hen heen krommen en het pad van nabijgaand licht buigen.
Onderzoekers merkten ook een lichte afwijking in de baan van de komeet op na het perihelium — ongeveer 4 boogseconden van de voorspellingen. Die verschuiving komt overeen met de gecombineerde effecten van zwaartekracht en zonnestraling — geen buitenaardse manoeuvre, gewoon natuurkunde in actie.
4 november: kleurverandering van 3I ATLAS verbaast wetenschappers
De interstellaire komeet 3I/ATLAS lijkt opnieuw van kleur te veranderen. Recente beelden tonen dat de bezoeker een blauwachtige tint heeft gekregen. Volgens wetenschappers is deze opeenvolging van kleurveranderingen zeer ongebruikelijk voor een komeet en kan dit wijzen op veranderende chemie of stofdynamiek.
Dit weten we tot nu toe: bij de eerste waarnemingen leek 3I/ATLAS rood. Naarmate hij de Zon naderde, werd hij groen — mogelijk door vrijgekomen gassen. Nu kan de overgang naar blauw wijzen op een nieuwe verandering, veroorzaakt door de mix van gas en stof of door zonnestraling die het oppervlak beïnvloedt.
2 november: 3I/ATLAS komt weer in beeld
Na zijn boog rond de Zon keert 3I/ATLAS nu terug naar donkerdere hemelgebieden en zal hij midden november weer verschijnen aan de ochtendhemel.
De komeet zal naar verwachting een magnitude van 11–12 hebben —te zwak om met het blote oog te zien, en alleen mogelijk zichtbaar met goede verrekijkers onder perfecte donkere omstandigheden, terwijl kleine telescopen hem betrouwbaarder laten zien.
Wil je hem proberen te spotten? Kijk dan laag boven de oostelijke horizon, net voor zonsopkomst. De komeet zal elke ochtend iets hoger aan de hemel staan terwijl hij zich van de Zon verwijdert. Astronomen wachten op de eerste metingen na het perihelium om te zien of deze kosmische bezoeker blijft oplichten of begint te vervagen.
29 oktober: 3I/ATLAS overleeft zijn nauwe passage langs de Zon en wordt plots helderder
De zeldzame interstellaire komeet 3I/ATLAS heeft zijn dichtste nadering tot de Zon overleefd, op slechts 1,36 AE op 29 oktober 2025.
Waarnemingen van de ruimtetelescopen —SOHO, STEREO-A en GOES-19— toonden dat de komeet snel helderder werd terwijl hij de Zon naderde. Zijn helderheid bereikte ongeveer magnitude 9, maar hij verdween in het zonlicht en was toen niet zichtbaar vanaf de Aarde.
Beelden van de ruimtevaartuigen onthulden iets onverwachts: 3I/ATLAS leek opvallend blauw. Die kleur duidt op sterke gasactiviteit, vooral van moleculen zoals C₂ en NH₂, die oplichten in de dunne atmosfeer van de komeet.
Deze emissies bevestigen dat 3I/ATLAS zich gedraagt als een natuurlijke komeet, waarmee vroege speculaties dat het een buitenaardse sonde kon zijn, worden weerlegd.
Lees het volledige wetenschappelijke artikel op arXiv.
3I ATLAS-nieuwsoverzicht: september – eind oktober 2025
Het zijn drukke maanden geweest voor onze interstellaire bezoeker. Als je het spoor van dit snelle kosmische verhaal bent kwijtgeraakt, geen zorgen. Hier is een overzicht van wat 3I/ATLAS de afgelopen tijd heeft meegemaakt:
- 20 sep: Astronomen zien een mysterieuze groene gloed rond 3I/ATLAS — waarschijnlijk veroorzaakt door ongebruikelijke gassen.
- 23 sep: Een nieuwe theorie suggereert dat 3I/ATLAS een “planeetvormende zaadkorrel” zou kunnen zijn, een overblijfsel dat jonge sterren helpt planeten te vormen.
- 23 sep: Een zonnevlam wordt voorspeld de komeet te raken — de eerste ooit bij een interstellaire bezoeker.
- 25 sep: Avi Loeb merkt op dat de komeet geen niet-gravitatoire versnelling vertoont en ongewoon zwaar kan zijn — of zelfs aangedreven.
- 28 sep: Loeb koppelt 3I/ATLAS aan het legendarische “Wow!-signaal” uit 1977, terwijl de komeet door hetzelfde hemelgebied trekt.
- 29 sep: De komeet overleeft ongeschonden een zonnevlam, in tegenstelling tot veel andere kometen.
- 30 sep: 3I/ATLAS verdwijnt achter de Zon, onzichtbaar tot eind november.
- 1 okt: De komeet nadert Mars, wat NASA-sondes en rovers de kans geeft hem van dichtbij te observeren.
- 5 okt: Een nieuwe Mars-foto bevestigt de zwakke gloed van de komeet.
- 7 okt: ESA’s ExoMars- en Mars Express-missies maken nieuwe beelden van de delicate coma van de komeet.
- 7 okt: NASA’s Swift-observatorium detecteert waterdamp — de eerste bevestigde detectie van een interstellaire komeet.
- 19 okt: Het Keck-observatorium ziet een zeldzame antistaart die, door de kijkhoek, naar de Zon lijkt te wijzen.
- 21 okt: Terwijl de komeet achter de Zon verdwijnt, suggereert Loeb dat hij het Oberth-effect kan gebruiken om ongemerkt van koers te veranderen.
Live tracking van komeet 3I ATLAS: waar is 3I ATLAS nu en hoe kun je hem zien?
Wil je een glimp opvangen van een reiziger uit een ander stersysteem? Komeet 3I/ATLAS trekt door onze kosmische buurt, en met het juiste moment en de juiste uitrusting kun je hem zelf zien. Hieronder leggen we uit hoe helder hij wordt, wanneer en waar je moet kijken, en hoe je veelgemaakte fouten (zoals maanschijn) kunt vermijden om je kansen te vergroten.
Helderheid van komeet 3I ATLAS: wat kun je verwachten?
Bij de ontdekking was de komeet extreem zwak, met een magnitude 17. In september 2025 was dat al gestegen tot magnitude 12–14. Toen 3I/ATLAS eind oktober de Zon naderde, verraste hij astronomen door veel sneller op te lichten dan verwacht: hij werd zichtbaar voor ruimtetelescopen met een magnitude van 7–8. Deze uitbarsting kwam waarschijnlijk doordat waterijs actief werd toen zonlicht diepere lagen bereikte — een bewijs dat 3I/ATLAS veel dynamischer is dan eerder gedacht.
Nu hij weer in de ochtendhemel verschijnt na de zonneconjunctie, verwachten astronomen dat hij rond magnitude 11–12 zal schijnen onder normale omstandigheden. Sommige optimistische voorspellingen suggereren zelfs dat de komeet magnitude 9 kan bereiken als de verhoogde activiteit aanhoudt.
In elk geval zou dat 3I/ATLAS maken tot het helderste interstellaire object dat ooit is waargenomen, zichtbaar met kleine amateurtelescopen.
Wanneer en waar kun je komeet 3I/ATLAS zien?
De baan van komeet 3I/ATLAS ligt vrijwel in het vlak van de planeten (inclinatie ≈5° ten opzichte van de ecliptica), wat betekent dat hij vanuit beide halfronden zichtbaar is.
- November 2025: Na de zonneconjunctie keert 3I/ATLAS terug midden tot eind november. Rond 11 november verschijnt hij mogelijk voor het eerst in de ochtendhemel vóór zonsopkomst, nog laag aan de horizon. De beste kijkomstandigheden zijn eind november, wanneer de komeet hoger klimt en beter zichtbaar wordt in de ochtendschemering.
- December 2025: 3I/ATLAS beweegt dan het sterrenbeeld Leeuw (Leo) binnen en blijft zichtbaar in de vroege ochtenduren. Tegen die tijd zal zijn helderheid echter snel zijn afgenomen tot ongeveer magnitude 14 of zwakker. Aan het eind van het jaar verlaat de komeet het Zonnestelsel.
Observatietips voor komeet 3I/ATLAS: hoe kun je hem zien?
3I/ATLAS zal naar verwachting een maximale helderheid van magnitude 11–12 bereiken — te zwak voor gewone verrekijkers, maar zichtbaar met kleine amateurtelescopen (opening 80–150 mm) onder een donkere hemel. Door het oculair zal hij eruitzien als een zwakke, diffuse gloed.
Voor het beste resultaat:
- Observeer vóór zonsopkomst: ongeveer 90 minuten eerder in november, tot 2 uur eerder in december.
- Zoek een donkere locatie met vrij zicht op de oostelijke horizon.
- Gebruik lage vergroting (20–60×) om het contrast te verhogen en de coma beter te zien.
- Vermijd maanlicht. De gloed van de Maan kan de komeet gemakkelijk verbergen, dus kies voor nachten rond Nieuwe Maan — 19 november en 12 december. De Volle Maan op 4 december (de laatste Supermaan van het jaar) maakt hem vrijwel onzichtbaar.
Voor eenvoudige planning kun je de maanfasenkalender op onze website raadplegen.
3I/ATLAS volgen: waar bevindt hij zich nu?
Op dit moment glijdt de interstellaire komeet 3I/ATLAS door het sterrenbeeld Maagd, terwijl hij zich verwijdert van de Zon na zijn nauwe passage. Je kunt de gratis Sky Tonight-app gebruiken als komeetvolger om zijn exacte positie aan de hemel te vinden:
- Open de app en tik op het vergrootglaspictogram onderaan het scherm;
- Typ “3I ATLAS” in de zoekbalk en tik op het blauwe doelpictogram — de komeet verschijnt op de hemelkaart;
- Richt je toestel naar de hemel en volg de witte pijl op het scherm tot hij je naar komeet 3I/ATLAS boven je locatie leidt.
Veelgestelde vragen over komeet 3I/ATLAS
Waarom is komeet 3I/ATLAS bijzonder?
Om te beginnen is het een echt interstellair object, wat betekent dat het niet in ons Zonnestelsel is ontstaan maar afkomstig is uit een compleet ander stersysteem. Zulke objecten zijn extreem zeldzaam, dus elke nieuwe ontdekking zorgt voor opschudding. Bovendien wijzen vroege schattingen erop dat de kern tot wel 5 kilometer groot kan zijn, waarmee het een van de grootste interstellaire lichamen is die ooit zijn waargenomen. En het mooiste is dat deze kosmische bezoeker dit jaar zichtbaar aan de hemel zal zijn.
Is komeet 3I/ATLAS het enige interstellaire object dat ooit is gevonden?
Nee hoor! 3I/ATLAS is het derde bevestigde interstellaire object dat ons Zonnestelsel binnenkomt. De allereerste was het vreemd gevormde object ‘Oumuamua, ontdekt in 2017 — een langgerekte rots waarvan sommigen dachten dat het leek op een buitenaards ruimteschip. Daarna kwam 2I/Borisov in 2019, die zich als een typische komeet gedroeg met een heldere coma en staart.
Hoe weten we dat 3I/ATLAS niet uit ons Zonnestelsel komt?
De ongewone baan was de eerste grote aanwijzing — deze was niet gesloten maar hyperbolisch, wat astronomen deed vermoeden dat de komeet niet lokaal was. Later bevestigden baanberekeningen het vermoeden: 3I/ATLAS reist met ongeveer 210.000 km/u, een typische snelheid voor interstellaire objecten en veel te hoog voor iets dat door de zwaartekracht van de Zon wordt vastgehouden.
Gaat komeet 3I/ATLAS de Aarde raken?
Geen zorgen — komeet 3I/ATLAS zal door het binnenste deel van ons zonnestelsel trekken, maar blijft ver van de Aarde verwijderd. Zijn dichtste nadering vindt plaats op 19 december 2025. De afstand tussen beide lichamen zal ongeveer 1,8 AE bedragen — zo’n 269 miljoen km, bijna twee keer de gemiddelde afstand tussen Aarde en Zon.
Wanneer verlaat 3I/ATLAS het zonnestelsel?
Na zijn dichtste passage bij de Zon eind oktober 2025 is 3I/ATLAS begonnen aan zijn terugreis naar de interstellaire ruimte. Met een snelheid van ongeveer 30 km/s beweegt hij snel genoeg om volledig aan de zwaartekracht van de Zon te ontsnappen. Tijdens zijn vertrek bereikt hij het perigeum (dichtste punt bij de Aarde) op 19 december 2025 en passeert hij buiten de baan van Jupiter rond 16 maart 2026. Begin jaren 2030 zal hij de planetaire regio van het zonnestelsel hebben verlaten, om zijn stille reis door het sterrenstelsel voort te zetten — net zoals hij ooit is gekomen.
Is 3I/ATLAS zeker een komeet? Kan het een buitenaards ruimteschip zijn?
De kans is groot dat 3I/ATLAS gewoon een komeet is. Het heeft een ijzige kern, produceert gas en stof, en ontwikkelt een coma en een staart — klassiek komeetgedrag (je kunt dit nalezen in ons speciale artikel over kometen). We hadden misschien gehoopt op buitenaardse vrienden, maar dit keer is het gewoon natuur.
Mensen willen graag geloven, en daarom worden veel gewone dingen vaak aangezien voor UFO’s: van ballonnen tot door mensen gemaakte satellieten in de nachtelijke hemel. Om je te helpen, hebben we de meest voorkomende vergissingen verzameld in onze infographic. Laat je niet misleiden!
31 ATLAS, 3AI ATLAS, ATLAS 3I: wat is de juiste naam?
Als je mensen online “31 ATLAS” of “3AI ATLAS” hebt zien gebruiken, geen zorgen — ze bedoelen allemaal hetzelfde object. De officiële aanduidingen zijn C/2025 N1 (ATLAS) en 3I/ATLAS, die er verschillend uitzien maar verwijzen naar dezelfde interstellaire komeet.
C/2025 N1 (ATLAS) is de voorlopige aanduiding van de komeet, volgens de standaardnaamgeving van de IAU:
- C/ — niet-periodieke komeet.
- 2025 — het jaar van ontdekking.
- N1 — het eerste object ontdekt in de eerste helft van juli (periode “N”).
- ATLAS — het project dat de ontdekking deed.
3I/ATLAS is de andere benaming, die ook volgt volgens het IAU-systeem, maar de interstellaire oorsprong benadrukt:
- 3I geeft aan dat dit het derde bevestigde interstellaire object is (na 1I/‘Oumuamua en 2I/Borisov).
- ATLAS verwijst opnieuw naar het ontdekproject.
C/2025 N1 (ATLAS) plaatst de komeet dus in de catalogus van kometen binnen het Zonnestelsel, terwijl 3I/ATLAS de unieke status als interstellaire bezoeker benadrukt. Beide namen zijn correct — ze vertellen gewoon verschillende kanten van hetzelfde verhaal.
Ontdekking van komeet 3I/ATLAS
De komeet werd op 1 juli 2025 ontdekt door een geautomatiseerde telescoop van het ATLAS-project in Chili, dat is opgezet om te speuren naar potentieel gevaarlijke asteroïden. Op de beelden verscheen het object als een zeer zwakke ster van magnitude 20, op ongeveer 4,5 miljard kilometer van de Zon. Al de volgende dag toonden berekeningen aan dat zijn baan hyperbolisch was — en dus niet gesloten. Dat betekende dat het object afkomstig was van buiten het Zonnestelsel. Op 2 juli bevestigde het Minor Planet Center officieel dat het om een interstellair object ging.
In eerste instantie dacht men dat het een asteroïde was, maar latere waarnemingen lieten tekenen van komeetactiviteit zien, waaronder een kleine coma en een korte staart. In de weken daarna nam de helderheid langzaam toe, en werd duidelijk dat het een volwaardige komeet betrof.
Waarom zijn interstellaire kometen zoals 3I/ATLAS zo zeldzaam?
De meeste kometen die we aan de nachtelijke hemel zien, behoren tot het Zonnestelsel. Ze zijn miljarden jaren geleden gevormd in verre gebieden zoals de Oortwolk of de Kuipergordel en volgen langgerekte, elliptische banen rond de Zon. Soms wordt hun pad iets aangepast door planetaire zwaartekracht, maar ze blijven gebonden aan onze ster.
Een interstellaire komeet heeft echter een heel ander verhaal. Die ontstaat in een ander planetenstelsel en krijgt vervolgens zo’n sterke zwaartekrachtduw van planeten of passerende sterren dat hij voorgoed wordt weggeslingerd. Vanaf dat moment dwaalt hij miljoenen of zelfs miljarden jaren door het sterrenstelsel — tot hij bij puur toeval door ons Zonnestelsel komt. Die kans is extreem klein — daarom zijn er tot nu toe pas drie interstellaire objecten geïdentificeerd, waaronder 3I/ATLAS.
Waarom besteden astronomen zoveel aandacht aan interstellaire objecten?
Interstellaire bezoekers zoals 3I/ATLAS zijn van onschatbare waarde voor de wetenschap: ze fungeren als natuurlijke boodschappers uit andere stersystemen. In tegenstelling tot lokale kometen, die binnen ons Zonnestelsel zijn gevormd, zijn deze objecten ontstaan rond compleet andere sterren, en hebben ze een kosmische reis van miljoenen of miljarden jaren achter de rug voordat ze bij ons aankwamen.
Door ze te bestuderen kunnen astronomen ontdekken hoe planeten en kometen ontstaan onder totaal andere omstandigheden. Waarnemingen van 3I/ATLAS tonen aan dat het object hoogstwaarschijnlijk bestaat uit water en koolstofdioxide — dezelfde ingrediënten die we in veel kometen uit het Zonnestelsel zien. Dit wijst erop dat het “recept” voor het vormen van kometen — en misschien zelfs planeten — verrassend universeel kan zijn in het melkwegstelsel.
Komeet 3I/ATLAS: samenvatting
Komeet 3I/ATLAS (C/2025 N1) is pas het derde interstellaire object dat ooit in ons Zonnestelsel is waargenomen, na ‘Oumuamua en 2I/Borisov. Het is groot — met een kern van naar schatting 0,6–5,6 km — en snel, met een snelheid van ongeveer 210.000 km/u. Hoewel de komeet niet met het blote oog zichtbaar zal zijn, zou je hem met een telescoop kunnen zien rond magnitude 12 in eind november 2025. Mis deze kans niet om een boodschapper uit een ander sterrenstelsel te volgen! Met de gratis Sky Tonight app vind je komeet 3I/ATLAS in enkele seconden, plan je je observaties en volg je zijn reis langs de sterrenbeelden.
Nu zichtbaar: ontdek andere kometen die de aandacht trekken
Naast 3I/ATLAS zijn er in november nog twee kometen zichtbaar aan de hemel! Lees ons regelmatig bijgewerkte artikel over de beste kometen die je nu kunt zien en blijf op de hoogte van de helderste reizigers aan de nachtelijke hemel.
