De september equinox
De astronomische herfst op het noordelijk halfrond komt eraan en het zuidelijk halfrond is klaar voor de lente. In dit artikel leer je het verschil kennen tussen de astronomische en de meteorologische herfst en lees je meer interessante astronomische feitjes over deze gebeurtenis.
Wat is een equinox?
De naam “equinox” komt van de Latijnse woorden “aequus” (gelijke) en “nox” (nacht) en dat geeft ons een behoorlijk nauwkeurige definitie. De zon verlicht het zuidelijk of het noordelijk halfrond meer omdat de aarde op zijn as gekanteld staat. Twee keer per jaar echter beschijnt de zon beide halfronden gelijk. Dit fenomeen wordt een equinox genoemd.
Deze vindt plaats als de zon precies boven de evenaar van de aarde staat. De scheidslijn tussen de gebieden met dag en nacht (de terminator genoemd) wordt verticaal en gaat door de noord- en zuidpool van de planeet. Bij een equinox heeft de aarde ongeveer dezelfde hoeveelheid daglicht en duisternis per dag.
Dit jaar vindt de september equinox (of herfstequinox) plaats op 22 september om 13:31 UTC. Wij hebben een leuke en leerzame quiz voor je gemaakt over equinoxen en zonnewendes. Doe hem nu of wacht tot het einde van dit artikel. Kijk of je het verschil kunt zien tussen deze twee astronomische gebeurtenissen!
Interessante feitjes
Hier zijn een paar opmerkelijke feitjes over deze jaarlijkse astronomische gebeurtenis:
- Equinoxen zorgen voor onderbrekingen in het signaal van geostationaire satellieten. Tijdens een equinox gaat de zon direct achter de aardsatellieten en gaan de radiosignalen van de satellieten verloren in de straling van de zon. Daarom zijn in India rond deze tijd de beurzen enkele uren gesloten. Gewone mensen kunnen zonder tv- of radio-ontvangst komen te zitten.
- Op de dag van de equinox komt de zon precies in het oosten op en gaat ze exact in het westen onder.
- Een equinox komt op elke planeet met een gekantelde rotatie-as voor. Hij vindt bijvoorbeeld eens in de 15 jaar plaats op Saturnus, omdat de baan van deze planeet rond de zon bijna 30 jaar duurt. De meest recente equinox van Saturnus was op 11 augustus 2009 en de volgende is op 6 mei 2025.
Wanneer begint de herfst?
Er zijn drie hoofddefinities voor het begin van de herfst: astronomisch, meteorologisch en fenologisch.
Astronomische definitie
In de astronomie beginnen alle vier seizoenen met een equinox en een zonnewende. Op het noordelijk halfrond markeert de september equinox bijvoorbeeld de eerste dag van de herfst en op het zuidelijk halfrond het begin van de lente. De astronomische herfst op het noordelijk halfrond duurt tot de winterzonnewende die de winter inluidt.
Meteorologische definitie
Meteorologen verdelen het jaar daarentegen in vier seizoenen van elk drie maanden op basis van de gemiddelde maandelijkse temperaturen, met de zomer als het warmste en de winter als het koudste seizoen. Volgens deze definitie begint de herfst op het noordelijk halfrond op 1 september en eindigt hij op 30 november. Voor het zuidelijk halfrond is dit 1 maart tot 31 mei.
Fenologische definitie
De derde definitie is gebaseerd op fenologische indicatoren. Deze omvatten een reeks ecologische en biologische tekens, zoals de bladeren die van de bomen vallen en de vogeltrek naar warmere landen. Natuurlijk heeft het weer en het klimaat invloed op deze gebeurtenissen en dus kunnen binnen deze definitie in de toekomst de seizoenen verschuiven vanwege de klimaatverandering.
Als je suggesties hebt voor onze toekomstige artikelen, stuur ons dan een berichtje op sociale media — we waarderen jullie feedback!
