De waarheid over het benoemen van sterren: kun je echt een ster kopen? 💫
Stel je een perfect cadeau voor je geliefde voor: een echte ster aan de hemel! Vernoemd naar je levensgezel, gekocht en gecertificeerd. Hoe handig is het dat er zoveel bureaus zijn die sterren verkopen! Maar wacht, waarom willen ze je ster niet laten zien in het plaatselijke observatorium? En waarom vind je de kostbare naam niet in een sterrencatalogus of een sterrenkijk-app? De trieste waarheid is dat het helemaal niet mogelijk is om een ster te bezitten of voor geld te benoemen - laten we bespreken waarom.
Inhoud
- Kan ik een ster kopen?
- Kan ik de naam van een ster kopen?
- Kan ik een ster adopteren?
- Maar kan ik een ster wel een naam geven als ik dat echt wil?
- Hoe komen sterren officieel aan hun naam?
Kan ik een ster kopen?
Nee, dat kan je absoluut niet. Er is geen commerciële sterrenregistratie. Geen sterrencatalogus, lokaal observatorium of met de wetenschappelijke gemeenschap verbonden persoon zou je rechten op een ster erkennen. Zoals het Ruimteverdrag van 1967 verkondigt, zal de ruimte het domein van de gehele mensheid zijn en worden verkend in het belang van alle landen, niet van een regering of een bepaalde persoon. Je kunt je geld dus alleen verspillen aan waardeloos chic papier. Alleen de organisatie die je een ster heeft verkocht, zal waarschijnlijk je rechten erkennen en de ster in zijn eigen interne catalogus bewaren. Echter, zelfs dat is alleen zeker voor de oude 'gerenommeerde' bedrijven (waarvan sommige beweren dat ze al sinds de jaren 70 sterren verkopen).
Kan ik de naam van een ster kopen?
Het is ook niet mogelijk om de naam van een ster te kopen. De Internationale Astronomische Unie is de enige instelling die het recht heeft om hemellichamen te benoemen. En het standpunt van de IAU hierover is duidelijk: “Als een internationale wetenschappelijke organisatie, distantieert de IAU zich volledig van de commerciële praktijk van het 'verkopen' van fictieve namen van sterren, oppervlaktedetails, of onroerend goed op andere planeten of manen in het zonnestelsel.” Er zijn manieren om een naam te geven aan een hemels object, daar vertellen we je later meer over, maar dit kan in geen geval in ruil voor geld.
Kan ik een ster adopteren?
Dat kan, in zekere zin. Sommige non-profitorganisaties stellen je voor om 'een ster te adopteren', wat betekent dat je een donatie geeft voor onderzoek naar bepaalde hemellichamen. Je zult je naam nog steeds niet vinden in officiële catalogi en je zult niet echt een ster bezitten, maar je krijgt een sterrencertificaat voor je eigen plezier en de ster wordt gemarkeerd in de interne gegevensbank van de organisatie in Google Sky. Het echte voordeel is dat je bijdraagt aan de wetenschap. Bovendien is de prijs van deze organisaties voor dit soort diensten veel lager, wat ook een manier is om oneerlijke bedrijven te bestrijden.
Maar kan ik een ster wel een naam geven als ik dat echt wil?
Dat kan, als je wil, maar het is waarschijnlijk niet de moeite waard om daarvoor te betalen.
Is het geven van een naam aan een ster rechtmatig?
Geen enkele wet verbiedt het om iets een nieuwe naam te geven, zolang je geen handelsmerken of beledigende woorden gebruikt. Daarom is een ster hier niet anders dan een kat, een stuk speelgoed of een steen, maar nogmaals - geen enkele officiële astronomische organisatie zal je 'naamrechten' erkennen. Je kunt dan net zo goed je eigen sterrenkaart maken en afdrukken.
Hoeveel kost het om een ster een naam te geven?
Als je toch echt een deftig stuk papier met je naam erop wil kopen, dan kan dat, maar zonder enige rechtsgeldigheid - de prijs begint bij € 10.
Hoe komen sterren officieel aan hun naam?
De Internationale Astronomische Unie wijst namen toe aan sterren die wereldwijd door de wetenschappelijke gemeenschap worden erkend en gebruikt. De uiteindelijke beslissing over een naam is altijd aan de IAU, maar ze stimuleren de publieke naamgeving van hemelse objecten zoals planetaire satellieten, nieuw ontdekte exoplaneten, en hun moedersterren. Namen kunnen worden gekozen door middel van openbare naamgevingscampagnes (zoals NameExoWorlds), maar ze moeten allemaal nauwgezet voldoen aan de naamgevingsrichtlijnen van de IAU.
Aanduidingen van sterren
Aanduidingen van sterren zijn alfanumeriek, en worden tegenwoordig automatisch toegewezen door computers. Voor de sterren die lang geleden zijn ontdekt, gebruiken wetenschappers benamingen uit de erkende sterrencatalogi. De bekendste zijn de Bayer-catalogus en de Flamsteed-catalogus, gepubliceerd in 1603 en 1725. De sterren die in meerdere catalogi worden vermeld, kunnen met verschillende benamingen worden aangeduid.
Sterren met eigennamen
Eigennamen worden alleen gegeven aan de helderste sterren met een grote culturele, historische, agrarische of wetenschappelijke betekenis. De ster HR 2491 wordt bijvoorbeeld ook wel Sirius genoemd, en we kennen de ster HR 424 onder de naam Polaris. De Werkgroep Sterrennamen van de IAU verzamelt de oude sterrennamen die in verschillende culturen worden gebruikt. De bedoeling hiervan is om de culturele diversiteit te behouden en het tegelijkertijd gemakkelijker te maken om elk hemellichaam in elke taal te lokaliseren, te beschrijven en te bespreken. Het gaat hier echter om een lang proces en sommige traditionele namen moeten nog steeds worden goedgekeurd.
Sterren vernoemd naar mensen
Naast deze oude namen, kan de IAU een ster naar een historische figuur vernoemen, hoewel dit zelden gebeurt. Drie beroemde sterren gewijd aan mensen zijn bijvoorbeeld:
- Cervantes (Mu Arae). Genoemd naar de Spaanse schrijver Miguel de Cervantes.
- Copernicus (55 Cancri A). Genoemd naar astronoom Nicolaus Copernicus.
- Cor Caroli ('Het hart van Karel' - Alpha Canum Venaticorum). Genoemd naar koning Karel I van Engeland.
Als je zelf een hemellichaam ontdekt, heb je meer kans om het een naam te geven, maar je moet nog steeds de naamgevingsregels volgen. Als je een hemellichaam aan jezelf wilt wijden, ontdek dan een komeet. Die zijn meestal vernoemd naar individuele ontdekkers of instellingen. Een van de laatst ontdekte kometen bijvoorbeeld, C/2021 A1 'Leonard', werd vernoemd naar zijn ontdekker, de Amerikaanse astronoom Gregory J. Leonard.
Conclusie: Is een ster naar iemand vernoemen een goed cadeau? Niet als je een echt cadeau wil geven, in plaats van een chic stuk papier. Als je nog steeds zo'n certificaat wil, kun je een 'ster adopteren' via een non-profit astronomieproject. Maar als je echt van sterren houdt, koop dan een telescoop of download een van de gratis sterrenkijk-apps. Ze plaatsen je naam niet waar hij niet thuishoort, maar ze helpen je wel om de echte namen, locaties en verdere details over het oneindige universum te leren kennen.
Laat alle sterren voor je stralen!
