Wat kun je begin november aan de hemel zien?
November brengt nieuwe, heldere astronomische gebeurtenissen! Aan het einde van de week zal de maan pas na middernacht zichtbaar zijn, waardoor de avonden wereldwijd donkerder zullen zijn. Mars blijft de hele nacht prachtig zichtbaar, terwijl Jupiter en Saturnus alleen aan het begin van de avond schitteren en Mercurius vóór zonsopgang samen met Venus zichtbaar is. Lees verder om meer te weten te komen over wat je tussen 3 en 8 november 2020 aan de hemel kunt zien.
Het hoogtepunt van de zuidelijke Tauriden-meteorietenregen
De zuidelijke Tauriden-meteorietenregen, die wereldwijd elk jaar tussen 23 september en 19 november plaatsvindt, bereikt zijn hoogtepunt van ongeveer 10 meteorieten per uur op donderdag 5 november. De langdurige, zwakke meteorietenregen is afkomstig van puin dat is nagelaten door de passage van de periodieke komeet 2P/Encke. De groter dan gemiddelde korrelgrootte van de deeltjes van deze komeet leveren vaak kleurrijke vuurballen op.
De maan deze week
Na de volledige Halloween-maan van afgelopen zaterdagavond, zal de hemelse sidekick van de aarde het grootste deel van de week voor waarnemers over de hele wereld helder aan de avondhemel schijnen. Maar nu de maan afneemt en elke avond veel later opkomt, zal vanaf komend weekend de avondhemel donkerder worden.
Op maandagavond bracht de baan van de maan hem dichtbij de Hyades-sterrencluster in het sterrenbeeld Stier. De heldere, oranje ster Aldebaran, die het zuidelijke oog van de stier markeert, schijnt in de buurt. Op woensdagavond komt de maan tussen de sterren van het sterrenbeeld Tweelingen op. Hij staat onder de grote open sterrencluster die wordt aangeduid met Messier 35 (ook wel de Schoengesp genoemd). Op vrijdag- en zaterdagavond brengt de veel minder verlichte maan zijn tijd door tussen de vage sterren van het sterrenbeeld Kreeft.
De maan beëindigt deze week zijn laatste kwartier-fase en dat gebeurt zondag om 13:46 GMT. Tijdens het laatste kwartier komt de maan altijd pas rond middernacht op en blijft hij de hele ochtend zichtbaar aan de zuidelijke hemel – waardoor onze avonden prachtig donker zijn!
De heldere planeten
Ruim vóór 18:00 plaatselijke tijd zal deze week de zeer heldere, witte planeet Jupiter zichtbaar worden in het onderste deel van de zuidelijke hemel. Korte tijd later verschijnt de vagere, geelachtige planeet Saturnus linksboven Jupiter. Ons seizoen met een helder zicht op deze twee planeten is bijna voorbij. Na 20:30 in je plaatselijke tijdszone staan ze laag aan de zuidwestelijke hemel en schijnen ze door een veel dikkere laag van de atmosfeer van de aarde.
Deze week stijgt de zeer heldere, roodachtig getinte planeet Mars al in het onderste deel van de oostelijke hemel zodra het donker wordt. Mars stijgt naar zijn hoogste punt – en beste kijkpositie – rond 22:30 plaatselijke tijd.
De blauwgroene planeet Uranus bereikte zaterdag oppositie en z’n beste zichtbaarheid van 2020. Die avond stond hij dit jaar het dichtst bij de aarde – op een afstand van 2,81 miljard km. Door zijn minimale afstand tot de aarde schijnt hij met een piekhelderheid van magnitude 5,7 en lijkt hij wat groter door een telescoop gedurende de weken rond de oppositie. Probeer Uranus na halverwege de avond te vinden, als hij hoger aan de hemel staat. De blauwgroene planeet schijnt tussen de sterren van het sterrenbeeld Ram.
Neptunus, die halverwege de middag opkomt, bevindt zich tussen de sterren van het noordoostelijke sterrenbeeld Waterman, links van de middelheldere ster Phi (φ) Aquarii. Deze week staat Neptunus al na de schemering in het onderste deel van de hemel. Vervolgens stijgt hij verder tot 20:45 plaatselijke tijd wanneer je hem halverwege de zuidelijke hemel het beste kunt zien.
Venus schittert nu al weer enige tijd vóór zonsopgang aan de oostelijke hemel. Hij komt deze week rond 04:00 plaatselijke tijd op en blijft tot zonsopkomst zichtbaar aan de oostelijke hemel. Deze week kruist de planeet de sterren van het sterrenbeeld Maagd. Venus staat donderdagochtend rechts van Porrima, de heldere dubbelster van dat sterrenbeeld.
Voor waarnemers op het noordelijk halfrond biedt november een uitstekende mogelijkheid om Mercurius vóór zonsopkomst aan de oostelijke hemel te zien; maar voor degenen die zich in de buurt van de evenaar of zuidelijker bevinden, wordt het lastiger. Je vindt de snelle planeet heel laag boven de oostzuidoostelijke horizon, een beetje links van Venus, vanaf maandagochtend na 06:45 plaatselijke tijd. Aanstaande dinsdag bereikt Mercurius een maximale hoek ten opzichte van de zon en is hij het beste zichtbaar.
Blijf omhoog kijken en geniet van de sterrenhemel!
