Fijne Galileo-dag gewenst!
Op 15 februari vieren liefhebbers van astronomie Galileo-dag. In het artikel van vandaag hebben we het over wie Galileo was en geven we tips over hoe je aan de viering kunt meedoen.
Inhoud
- Wie was Galileo Galilei?
- Wat heeft Galileo voor de astronomie gedaan?
- Wat is Galileo's telescoop?
- Galileo en de Copernicaanse theorie
- 5 feitjes over Galileo
- Citaten van Galileo
- Hoe vier je Galileo-dag?
Speciaal voor Galileo-dag hebben we een leuke en leerzame quiz gemaakt over grote astronomen uit het verleden – die moet je echt eens gaan bekijken en je kennis over astronomie testen!

Wie was Galileo Galilei?
Galileo Galilei (15 februari 1564 – 8 januari 1642) was een vooraanstaande Italiaanse wetenschapper die belangrijke bijdragen heeft geleverd aan de astronomie, natuurkunde, techniek en wiskunde.
Door zijn onderzoeken en ontdekkingen wordt hij beschouwd als een van de sleutelfiguren in de geschiedenis van de moderne wetenschap en als wegbereider van de wetenschappelijke revolutie.
Wat heeft Galileo voor de astronomie gedaan?
Hij bevestigde bijvoorbeeld de fasen van Venus met een telescoop, nam de vier grootste manen van Jupiter en de ringen van Saturnus waar en maakte een analyse van zonnevlekken. Hij wordt vaak de “vader van de observatie-astronomie” genoemd, omdat hij de eerste was die een telescoop gebruikte voor astronomische waarnemingen.
Wat is Galileo's telescoop?
Al zijn beroemde waarnemingen deed Galileo met behulp van een telescoop die hij zelf maakte. Als prototype gebruikte hij verrekijkers, die in 1608 waren uitgevonden - telescopen met een gering vermogen waarmee je voorwerpen driemaal kunt vergroten. In 1609 bouwde de wetenschapper, nadat hij ontdekt had hoe verrekijkers werkten, zijn eigen verbeterde versie die een normaal zicht 8 keer kon vergroten. Galileo bleef aan zijn uitvinding werken en maakte een paar jaar later een telescoop die 20x kon vergroten. Tegenwoordig gebruiken amateur-astronomen telescopen met 20x of 30x vergroting om planeten te bekijken.
Galileo's telescopen waren niet perfect, want ze hadden een heel smal gezichtsveld, wat het vinden van voorwerpen lastiger maakte. Toch weerhield dat Galileo er niet van om waar te nemen. Met behulp van zijn optische middelen bewees de wetenschapper dat de maan geen gladde bol is maar een uniek landschap heeft, onthulde hij fasen van Venus die lijken op die van de maan en bevestigde hij dat Venus in een baan om de zon draait en niet om de aarde (zoals men toen algemeen aannam).
Galileo en de Copernicaanse theorie
Galileo steunde ook het Copernicaanse heliocentrisme, dat door de katholieke kerk als ketterij werd beschouwd. Vanwege zijn wetenschappelijke opvattingen over het model van het heelal werd hij door de inquisitie tot een gevangenisstraf veroordeeld en vervolgens tot huisarrest voor de rest van zijn leven. Hij werd ook gedwongen om de Copernicaanse theorie publiekelijk te herroepen. Er bestaat een legende dat Galileo na zijn herroeping de zin “En toch beweegt het!” uitsprak, wat betekent: “ondanks mijn herroeping, beweegt de aarde om de zon en niet omgekeerd!”.
5 feitjes over Galileo
Galileo vond de telescoop niet uit
Ondanks de wijd verbreide misvatting gaan alle credits voor de uitvinding naar een Nederlandse brillenmaker Hans Lipperhey. Galileo werd echter wel de eerste die een telescoop gebruikte om de hemel systematisch te bestuderen.
Vier jaar voor zijn dood werd Galileo blind
Maar niet vanwege meerdere zonnewaarnemingen - waarschijnlijk was de oorzaak staar of een oogontsteking.
Galileo's middelvinger is te zien in een museum
Ongeveer een eeuw na de begrafenis van de wetenschapper werd de middelvinger van zijn rechterhand van zijn lijk gehaald en sindsdien in verschillende musea in Italië bewaard.
Het Vaticaan gaf pas in 1992 toe dat Galileo gelijk had.
Bijna vierhonderd jaar na Galileo's dood verklaarde Paus Johannes Paulus II officieel dat Galileo Galilei gelijk had in zijn steun voor het heliocentrisme en dat de Inquisitie ongelijk had door hem gevangen te zetten.
Galileo is gestopt met de universiteit.
Aanvankelijk stuurde zijn vader hem naar de Universiteit van Pisa om medicijnen te studeren, maar Galileo kreeg belangstelling voor wiskunde en verliet de universiteit zonder diploma.
Citaten van Galileo
- “In de wetenschap is het gezag van duizenden meningen niet zoveel waard als één minuscuul vonkje verstand in een individueel mens”.
- “Nieuwsgierigheid is de sleutel tot het oplossen van problemen”.
- “Je kunt alle waarheden gemakkelijk begrijpen als ze eenmaal ontdekt zijn; de kunst is ze te ontdekken”
- “Wie de waarheid niet kent is slechts een dwaas. Maar hij die het wel weet en het een leugen noemt is een misdadiger".
- “Wijn is zonlicht, bijeengehouden door water”.
- “Wiskunde is de taal waarin God het universum geschreven heeft”.
Meer citaten van Galileo Galilei vind je op Goodreads.com.
Hoe vier je Galileo-dag?
Op 15 februari, de geboortedag van Galileo, vieren mensen over de hele wereld een officieuze feestdag ter ere van deze grote wetenschapper. De beste manier om Galileo-dag te vieren is om je vrienden uit te nodigen voor een etentje en daarna deel te nemen aan een activiteit die met astronomie te maken heeft – zoals samen sterren gaan kijken of een quiz doen.

Als het buiten te koud is, kun je de nachtelijke hemel ook vanuit je huis bekijken met de Star Walk 2 app! Het maakt niet uit of je binnen of buiten bent, deze app helpt je om de sterren en sterrenbeelden boven je locatie te zien en te identificeren – start gewoon de app en richt je toestel op de hemel.
Een andere app waarmee je in de wereld van de astronomie kunt duiken zonder de deur uit te gaan, is Solar Walk 2. Het is een prachtig 3D planetarium met realistische modellen van hemellichamen en heel veel wetenschappelijke feiten over ze.
We wensen je een fijne Galileo-dag en succesvolle waarnemingen!