Kunstmatige satellieten rond de aarde

Waar denk je aan als je over de ruimte hoort? Sterrenbeelden, planeten, de diepe ruimte, zwarte gaten. Maar wat dacht je van door mensen gemaakte voorwerpen in de ruimte? In dit artikel vertellen we je welke andere ruimtevoorwerpen je aandacht verdienen, hoe je ze elke dag kunt waarnemen en waarom het nuttig is om de astronomie te bestuderen.

De verkenning van de ruimte begon met de lancering van de eerste kunstmatige aardse satelliet, de Spoetnik 1. De eerste levende wezens die een ruimtevlucht om de aarde uitvoerden en veilig weer terugkeerden (spoileralert — niet Yuri Gagarin), de eerste maanlanding, de lancering van het Internationale Ruimtestation, de verkenning van Mars — dit zijn voorbeelden van de bekendste ruimteprojecten. Maar ook tegenwoordig wordt er nog volop gewerkt aan het onderzoek van de ruimte.

Wat is een aardse satelliet?

Een aardse satelliet, ook wel een kunstmaan genoemd, is een kunstmatig voorwerp dat in een tijdelijke of permanente baan om de aarde is gelanceerd. Ze worden op verschillende terreinen ingezet:

• De verkenning van andere planeten;
• Het uitvoeren van wetenschappelijke experimenten;
• Klimaatbeheersing (weer, natuurrampen);
• Het verzorgen van communicatie op aarde en meer.

Kunstmatige satellieten zijn in de eerste plaats nodig voor wetenschappelijk onderzoek en technologische vooruitgang. Maar voor mensen die graag naar sterren kijken, zijn ze ook de moeite waard.

Het grootste en helderste door mensen gemaakte voorwerp in een baan om de aarde is het Internationale Ruimtestation. Het is een ruimtecomplex met meerdere taken. Het ISS kan net zo helder schijnen als Venus, met een schijnbare magnitude van -4,5, wat 16 keer intenser is dan de helderste ster Sirius.

Satellieten kunnen fel oplichten vanwege het “zonnestralen” effect als de stralen van de zon op hun panelen weerkaatsen. De eerste generatie Iridium-communicatiesatellieten had antennes die gegevens naar de aarde zonden. Als de antennes zonlicht naar het oppervlakte van de aarde weerkaatsten, kon een waarnemer ze met een magnitude -8 aan de hemel zien schijnen, wat 30 keer helderder is dan de maximale helderheid van Venus.

Hoe spoor ik satellieten op?

Je kunt satellieten eenvoudig opsporen met de Satellite Tracker-app. De app heeft een enorme update gekregen binnen de “Back to School”-campagne en je kunt hem nu nog eenvoudiger gebruiken. Om het zoeken te vergemakkelijken, zijn de satellieten nu onderverdeeld op basis van hun missies — communicatie, navigatie, wetenschap, weer en aardse hulpbronnen. Er is ook een categorie met speciale interesses, zoals lanceringen gedurende de afgelopen 30 dagen, de ruimtestations, de helderste satellieten en het puin van gecrashte satellieten.

De bijgewerkte Satellite Tracker geeft je toegang tot de volledige database van satellieten. Je kunt een lijst bijhouden van alle gevolgde satellieten, zodat ze altijd op de kaart worden weergegeven en een timer geeft aan hoe lang het nog duurt voordat ze weer overkomen. Om ze niet te missen aan de hemel boven je kun je het handige meldingssysteem gebruiken en meerdere herinneringen instellen. Bovendien is er nu ook een lijst beschikbaar van alle satellieten die overkomen, niet alleen de zichtbare, en een grafiek van de hoogte van de satelliet boven de horizon.

Het is niet gemakkelijk om satellieten waar te nemen aan de hemel. Ze vliegen ’s ochtends en ’s avonds over ons heen, maar zelfs in het donker zijn ze niet gegarandeerd perfect waar te nemen — satellieten kunnen schuilgaan in de schaduw van de aarde.

Waarom zou je de astronomie bestuderen?

Als je je afvraagt waarom je al deze informatie nodig hebt als je gewoon geniet van sterrenkijken, dan is hier ons antwoord. De astronomie ontwikkelt zich elke dag, zoals kan worden beoordeeld aan de hand van het aantal satellieten dat elke maand in een baan om de aarde wordt gebracht. In veel landen is astronomie niet opgenomen in het schoolprogramma. Toch zijn er veel argumenten voor een verplichte studie:

• De astronomie gebruikt andere wetenschappen, zoals natuurkunde en geologie, en helpt je dus om je kennis van deze gebieden te verbreden.
• Het leert je om een schema te volgen en zelfdiscipline: om te voorkomen dat je een fenomeen mist dat eens in de 7.000 jaar voorkomt, moet je de tijd in de gaten houden.
• Het leert je verschillende vaardigheden die in het dagelijks leven handig zijn, zoals navigatie op de sterren.
• Het helpt om het klimaat te bestuderen en de veranderingen op aarde. Hierdoor zullen kinderen, vanaf school, zich bewust zijn van de invloed van de mens op onze planeet.

De Satellite Tracker werd voor het begin van het schooljaar bijgewerkt als onderdeel van de “Back to School”-campagne, om mensen meer kennis te geven over de ruimte en de menselijke bijdrage aan deze wereld. Blijf het volgen, bestudeer de astronomie en blijf op de hoogte van het laatste nieuws.