De 60ste verjaardag van de vlucht van Belka en Strelka
Op deze dag 60 jaar geleden werden de hondjes Belka en Strelka de eerste levende wezens die een vlucht in een baan om de aarde uitvoerden en veilig weer naar huis terugkeerden. In dit artikel herdenken we deze opmerkelijke dieren en onthullen we interessante feiten over hun reis naar de ruimte.
Je kunt ook onze video bekijken met wat zeldzame opnames van de ruimtehondjes. Klik hier om de video te bekijken.
Het verhaal achter de vlucht
Eind jaren 50 was de Sovjet-Unie al klaar om de eerste mens de ruimte in te sturen. Sovjetwetenschappers wilden echter zeker weten dat een levend wezen zo’n vlucht zou kunnen overleven. Daarom werd besloten dat de beste vriend van de mens, de hond, eerst zou gaan om de weg te banen voor de ruimteverkenning door de mens.
In 1957 kozen wetenschappers onder leiding van Sergei Korolev, de belangrijkste ontwerper van ruimtevaartuigen van de Sovjet-Unie, 12 zwerfhonden en begonnen ze te trainen voor toekomstige vluchten. De intensieve trainingssessies duurden meerdere maanden en de honden werd onder andere geleerd om in kleine ruimtes te leven, extreme versnellingen te doorstaan en geleiachtig voedsel te eten dat uit een automatische dispenser kwam. Tijdens het proces ontwikkelden de trainingsspecialisten een nauwe band met de honden en leerden ze ze goed kennen. Onder degenen die tijdens de training het beste presteerden waren Belka (“Witje”) en Strelka (“Pijltje”) – 2,5 jaar oude vrouwtjeshonden. Ze werden uitgekozen om een 1-daagse vlucht rond de aarde uit voeren aan boord van het Sputnik-5 ruimtevaartuig.
Honden-kosmonauten
Op 19 augustus 1960 werd de Sputnik-5, met twee hondjes aan boord, gelanceerd vanaf de Bajkonoer kosmodroom. Tijdens de lancering ging de hartslag en de ademhaling van de hondjes omhoog, maar toen het ruimtevaartuig in een baan om de aarde kwam, kalmeerden Belka en Strelka al snel. De toestand van de honden-kosmonauten werd met speciale apparatuur nauwlettend in de gaten gehouden en geanalyseerd. Zo werd de bloeddruk gemeten, de hartslag, de hersenactiviteit en nog vele andere parameters. Dit werd gedaan om de hondjes te beschermen en om te weten te komen welke invloed de stress van een ruimtevlucht op mensen zou hebben. Het ruimtevaartuig was ook uitgerust met een tv-camera die beelden van de hondjes terug naar de aarde stuurde.
Belka en Strelka waren overigens niet alleen in hun capsule. Sputnik-5 vervoerde ook muizen, insecten, planten, zaden, schimmels en microbeculturen.
Al met al verliep de vlucht behoorlijk goed. Na de stress van de lancering waren de hondjes de meeste tijd rustig en genoten ze van hun maaltijden. Ze hadden ook niet veel last van de blootstelling aan de gewichtsloosheid, volgens de monitoringsystemen. Er was slechts een verontrustend ogenblik (nadat het ruimtevaartuig voor de vierde keer rond de aarde had gecirkeld) toen Belka plotseling heel angstig werd en begon te blaffen – om onbekende redenen voelde ze zich zeker ziek. Vanwege dit voorval besloten wetenschappers om de vlucht van Yuri Gagarin – de eerste mens in de ruimte – tot slechts één rondje in een baan om de aarde te beperken.
Na de vlucht
Op 20 augustus 1960 landde de Sputnik-5 met succes na 17 rondjes om de aarde te hebben voltooid. Belka en Strelka hadden meer dan 25 uur in de ruimte doorgebracht en ze hadden een afstand van 700.000 kilometer afgelegd. Na de landing voelden de hondjes zich redelijk goed; de medische tests lieten ook geen bijzonderheden zien. En zo werden Belka en Strelka de eerste levende wezens die een vlucht in een baan om de aarde overleefden.
Enkele maanden na de vlucht beviel Strelka van 6 gezonde puppy’s. een van hen, Pushinka (“Pluisje”) geheten, werd cadeau gedaan aan de Amerikaanse president John Kennedy. Na aankomst in de VS ging Pushinka in het Witte Huis wonen en had al snel puppy’s met de Welsh terrier Charlie die ook bij de Kennedy familie woonde. Deze puppy’s werden bij wijze van grap wel “pupniks” genoemd, als verwijzing naar hun Sovjet-moeder.
Belka en Strelka leefden de rest van hun leven op het terrein van een van de Sovjetinstituten. Mensen over de hele wereld zullen zich altijd hun heldhaftige vlucht herinneren die een onschatbare bijdrage heeft geleverd aan onze kennis over de ruimte en ons de weg naar de sterren heeft gebaand.
