Quadrantiden 2026: de eerste meteorenzwerm van het jaar
De Quadrantiden gelden als een van de drie krachtigste meteorenzwermen qua potentieel. Helaas valt hun piek in 2026 samen met de Volle Maan, die de meeste meteoren zal overstralen. Toch kunnen toegewijde waarnemers enkele zeer heldere exemplaren meepikken! Gebruik de app Sky Tonight om te zien wanneer het stralingspunt van de Quadrantiden hoog aan jouw hemel staat en je de meeste vallende sterren kunt zien.
Inhoud
- Quadrantiden 2026: wanneer en waar te zien
- Wat is de Quadrantiden-meteorenregen?
- Conclusie over de Quadrantiden 2026
Quadrantiden 2026: wanneer en waar te zien
- Actief: 28 december – 12 januari
- Piekactiviteit: 3 januari
- Meteoren/uur: 80 (slechts ≈10 zichtbaar door de Volle Maan)
- Maansverlichting: 100%
- Locatie stralingspunt: sterrenbeeld Bootes (Ossenhoeder)
- Ouderobject: planetoïde 2003 EH1
- Best zichtbaar vanaf: Noordelijk halfrond
- Beschrijving: De Quadrantiden behoren tot de sterkste zwermen van het jaar en kunnen meer dan 100 meteoren per uur produceren. Ze staan bekend om hun heldere vuurballen en zorgen begin januari voor een oogverblindende maar kortstondige show.
Quadrantiden 2026: verwachting voor zichtbaarheid
In 2026 piekt de Quadrantiden‑meteorenzwerm op 3 januari, onder het felle licht van de Volle Maan. Dat maakt de kijkomstandigheden slecht, omdat maanlicht de meeste zwakke meteoren wegvaagt. Toch kunnen enkele heldere vuurballen zichtbaar zijn als je de schittering van de Maan weet af te schermen met een gebouw, boom of heuvel.
Hoe laat is de Quadrantiden‑meteorenzwerm 2026?
De Quadrantiden staan bekend om hun scherpe, kortstondige piek — slechts zo’n zes uur. In 2026 wordt het maximum rond 21:00 GMT op 3 januari verwacht. Staat het stralingspunt dan al hoog aan de hemel, dan heb je geluk — je ziet het beste deel van de show.
Waar kan ik de Quadrantiden zien?
De Quadrantiden zijn vooral gunstig voor waarnemers op het Noordelijk halfrond, omdat het stralingspunt ver naar het noorden op de hemelkoepel ligt — in het inmiddels verdwenen sterrenbeeld Quadrans Muralis (Muurkwadrant), dat vroeger een gebied tussen Bootes en Draco innam. Het stralingspunt komt rond middernacht op in het noord‑noordoosten en bereikt zijn hoogste punt vóór zonsopkomst. Vanaf het Zuidelijk halfrond zijn slechts enkele meteoren zichtbaar, omdat het stralingspunt laag blijft of onder de horizon staat.
Gebruik de Sky Tonight‑app om te zien wanneer het stralingspunt van de Quadrantiden boven de horizon staat voor jouw exacte locatie en wanneer de Maan het laagst staat. Het stralingspunt helpt je richten, maar onthoud: meteoren kunnen overal aan de hemel verschijnen.
Meer tips voor het waarnemen en fotograferen van meteorenzwermen vind je in onze kleurrijke infographic.
Wat is de Quadrantiden-meteorenregen?
De Quadrantiden zijn misschien niet zo heel bekend, maar zijn toch een van de “grote drie” meteorenregens op de planeet aarde. De andere twee die je waarschijnlijk al kent zijn de Perseïden en de Geminiden. Ter vergelijking, het uurlijkse tarief van meteoren voor de Perseïden is 100; echter, de Quadrantiden kunnen oplopen tot 200 meteoren per uur. Dus waarom zijn de andere twee elk jaar populair en de Quadrantiden niet?
Op het noordelijk halfrond, waar de meteorenregen goed te zien is, is het dus koud en niet erg prettig weer om op “vallende sterren” te gaan jagen. Op het zuidelijk halfrond zijn de Quadrantiden gewoon lastig te zien, omdat de maximale hoogte van het stralingspunt in het donker 20° onder de horizon ligt. Meteoren in deze stroom zijn vaak helder en snel, maar door de korte piek en de minder ideale kijkomstandigheden oogt de zwerm doorgaans minder indrukwekkend dan de Perseïden of de Geminiden.
Waar komt de Quadrantiden-meteorenregen vandaan?
De oorsprong van de Quadrantiden was onduidelijk tot 2003, toen astronoom Peter Jenniskens concludeerde dat het ouderobject van deze meteorenzwerm de planetoïde 2003 EH1 is. 2003 EH1 hangt mogelijk samen met de komeet C/1490 Y1, die 500 jaar geleden door Chinese, Japanse en Koreaanse astronomen werd waargenomen. Als 2003 EH1 inderdaad het ouderobject van de Quadrantiden is, dan is deze stroom — samen met de Geminiden — de tweede grote zwerm die van een planetoïde in plaats van een komeet afkomstig is.
Wat betekent de Quadrantiden?
Alle meteorenregens krijgen hun naam van het sterrenbeeld waarin hun stralingspunt zich bevindt. Maar de Quadrantiden lijken hierop een uitzondering te vormen, omdat hun stralingspunt in het sterrenbeeld Boötes is, dicht bij het Steelpannetje. Waar komt deze naam dus vandaan?
Deze grote meteorenregen van januari is vernoemd naar een oud en nu niet langer gebruikt sterrenbeeld dat Quadrans Muralis heet. Het was een sterrenbeeld dat in 1795 werd gecreëerd door de Franse astronoom Jerome Lalande. In 1922 werd Quadrans Muralis samen met een paar andere sterrenbeelden uit de lijst van moderne sterrenbeelden verwijderd. Het grootste deel van Quadrans Muralis kwam in Boötes terecht, maar de Quadrantiden behielden hun naam. Waarschijnlijk omdat er in januari al een kleine zwerm is die uit Boötes afkomstig is: de Boötiden.
Conclusie over de Quadrantiden 2026
De eerste grote meteorenzwerm van het jaar, de Quadrantiden, piekt op 3 januari rond 21:00 GMT. Hoewel de zwerm zo’n 80 vallende sterren per uur produceert, maakt de Volle Maan het lastig om de meeste te zien. Probeer vóór zonsopkomst op 4 januari te observeren om een paar heldere meteoren mee te pakken — en gebruik de Sky Tonight‑app om te weten wanneer het stralingspunt het hoogst en de Maan het laagst staat op jouw locatie.
